Hướng dẫn soạn chi tiết ngữ văn 11 Cánh diều bài 1: Nỗi niềm tương tư
Baivan.net sẽ đưa ra bài soạn hay, ngắn gọn chuẩn xác môn ngữ văn 11 bộ sách cánh diều bài 1: Nỗi niềm tương tư Học sinh kéo xuống để tham khảo. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em đạt hiệu quả cao trong học tập
TRONG KHI ĐỌC
Câu 1: Chú ý những việc làm thể hiện tâm trạng tương tư của Tú Uyên.
Hướng dẫn trả lời:
- Gảy khúc đàn tranh…ra tình hoài nhân, chuốc chén rượu đào, ngồi suốt năm canh, nghe những tiếng đoạn trường, ngắm bóng trăng tàn.
Câu 2 : Xác định những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
Hướng dẫn trả lời:
- Biện pháp nghệ thuật: so sánh, điệp cấu trúc.
SAU KHI ĐỌC
Câu 1: Nêu cách hiểu của em về nhan đề Nỗi niềm tương tư
Hướng dẫn trả lời:
Đi thẳng vào chủ đề lớn của bài, bao quát nội dung của đoạn trích. Đoạn trích là những nỗi niềm, tâm tư, tình cảm của Tú Uyên khi nhớ về người con gái xinh đẹp mới gặp một lần.
Câu 2: Tâm trạng tương tư của Tú Uyên được tác giả thể hiện như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Cử chỉ/Hành động của Tú Uyên | Tâm trạng |
"Lần trăng ngơ ngẩn ra về" | Trên đường ra về, chàng thơ thẩn bước đi. |
"Nỗi nàng canh cánh nào quên" | Không quên được hình bóng người đẹp |
"Có khi gảy khúc đàn tranh/ Nước non ngao ngán ra tình hoài nhân" | Nhiều khi đánh đàn mà lòng vẫn nhớ đến người đẹp. |
"Có khi chuộc chén rượu đào,.... Như xông mùi nhớ, lại gây giọng tình" | Uống rượu, mượn hơi men tưởng tượng ra giọng nói của người. |
=> Dù chỉ mới gặp một lần mà chàng thư sinh Tú Uyên đã nhớ mãi không quên người con gái xinh đẹp tuyệt trần. Chàng ngày nhớ, đêm thương, lúc nào cũng nhớ đến hình bóng nàng.
Câu 3: Biện pháp nghệ thuật nào nổi bật trong đoạn trích? Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó trong việc diễn tả tâm trạng nhân vật.
Hướng dẫn trả lời:
Biện pháp nghệ thuật nổi bật là điệp ngữ "Có khi...".
=> Giúp khắc họa một cách rõ nét, chân thực các cung bậc cảm xúc, nỗi nhớ da diết của chàng thư sinh Tú Uyên. Nỗi nhớ của chàng thư sinh đó da diết, chàng nhớ mọi lúc, mọi nơi nó lặp đi lặp lại nhiều lần.
Câu 4: Phân tích và làm sáng tỏ “đặc điểm nổi bật của truyện thơ Nôm là sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình" qua đoạn trích Nỗi niềm tương tư.
Hướng dẫn trả lời:
Nỗi niềm tương tư là một ví dụ tiêu biểu cho nhận định “đặc điểm nổi bật của truyện thơ Nôm là sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình”.
Đoạn trích, kể lại những tháng ngày tương tư của chàng thư sinh Tú Uyên dành cho cô gái xinh đẹp mới gặp lần đầu. Qua đó, bộc lộ được những tâm tư, tình cảm, nỗi nhớ của nhân vật. Những khi một mình nỗi nhớ đấy càng da diết hơn. Đó chính cái trữ tình của đoạn trích.
Câu 5: Phân tích, so sánh hai đoạn thơ nói về tâm trạng tương tư của Tú Uyên trong Bích Câu kỳ ngộ và của Kim Trọng trong Truyện Kiều:
Lần trăng ngơ ngẩn ra về,
Đèn thông khâu cạn, giấc hòe chưa nên.
Nỗi nàng canh cánh nào quên,
Vẫn còn quanh quẩn người tiên khéo là?
(Bích Câu kì ngộ)
Chàng Kim từ lại thư song
Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây.
Sầu đong càng lúc càng đẩy,
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.
(Truyện Kiều)
Hướng dẫn trả lời:
- Tâm trạng của Tú Uyên trong Bích Cầu kì ngộ: thể hiện nỗi tương tư đến “ngẩn ngơ” nhưng không thể gặp lại được nên càng khiến Tú Uyên càng thêm nhớ mong.
- Tâm trạng của Kim Trọng trong Truyện Kiều: Nỗi tương tư ấy bộc lộ trực diện, không một chút e dè, giấu giếm. Muốn cho yên nỗi nhớ, nhưng nỗi sầu lại cứ sinh sôi, nảy nở, sầu đong càng lắc càng đầy khiến chàng Kim không nằm yên trong giấc ngủ, cứ trở mình trằn trọc, nghĩ suy.