Hướng dẫn soạn chi tiết ngữ văn 11 Cánh diều bài 9: Tiếng Việt thực hành

Câu 1: Dưới đây là một số lỗi trên báo chí được liệt kê trong sách Lỗi ngữ pháp và cách khắc phục. Em hãy phân tích và sửa những lỗi đó.

a) Là một người con của vùng Kinh Bắc, âm nhạc của ông luôn thể hiện những giai điệu đậm đà của dân ca quan họ.

b) Là hoạ sĩ chuyên về sơn mài, tranh của ông mang cốt cách trang trọng nhưng cũng thật duyên dáng.

c) Đống trái cây vừa được chuyển đi hết lại được chở ùn ùn từ trong rẫy ra.

d) Trong đội hình có ba cầu thủ người Hàn Quốc vốn là một cường quốc bóng đá ở châu Á.

Hướng dẫn trả lời:

a. 

- Lỗi: Thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp giữa chủ ngữ.

- Sửa: Ông là một người con của vùng Kinh Bắc, âm nhạc của ông luôn thể hiện những giai điệu đậm đà của dân ca quan họ.

b. 

- Lỗi: Thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp giữa chủ ngữ.

- Sửa: Ông là một hoạ sĩ chuyên về sơn mài, tranh của ông mang cốt cách trang trọng nhưng cũng thật duyên dáng.

c. 

- Lỗi: Ngắt câu sai.

- Sửa: Đống trái cây vừa được chuyển đi hết, lại được chở ùn ùn từ trong rẫy ra.

d. 

- Lỗi: Thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp với chủ ngữ.

- Sửa: Trong đội hình có ba cầu thủ người Hàn Quốc, nơi này vốn là một cường quốc bóng đá ở Châu Á. 

Câu 2: Hãy phân tích và sửa những lỗi dưới đây:

a) Nhìn lên những câu đối treo trang trọng, được viết theo kiểu thư pháp. Mọi người lại nhớ đến bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên.

b) Tòa soạn đang phối hợp vận động nhiều nguồn tài trợ khác. Để tiếp tục hỗ trợ cho các chương trình từ thiện của Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo thành phố.

c) Mặc dù Nhà nước đã có chính sách về kinh tế trang trại, tưởng như mọi “rào chắn” đã được tháo dỡ. Thế nhưng bà con vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

d) Chăm lo cho trẻ đến trường là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Song không thể phủ nhận vai trò chính của người thầy trong việc tạo cho trẻ niềm vui thích, sự hứng thú trong học tập. Xây dựng môi trường học thân thiện cho học sinh nhằm giúp các em phát huy tiềm năng trong học tập cũng như sinh hoạt, giao tiếp.

Hướng dẫn trả lời:

a. 

- Lỗi: Thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp vơi chủ ngữ.

- Sửa: Nhìn lên những câu đối treo được trang trọng, được viết theo kiểu thư pháp. Mọi người lại nhớ đến bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên.

b. 

- Lỗi: Ngắt câu sai.

- Sửa: Tòa soạn đang phối hợp, vận động nhiều nguồn tài trợ khác, để tiếp tục hỗ trợ cho các chương trình từ thiện của Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo thành phố.

c. 

- Lỗi: Thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp với chủ ngữ.

- Sửa: Nhà nước đã có chính sách về kinh tế trang trại. Tưởng như mọi “rào chắn” đã được tháo dỡ thế nhưng bà con vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

d. 

- Lỗi: Thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp với chủ ngữ.

- Sửa: Chăm lo cho trẻ đến trường…Hãy xây dựng môi trường học thân thiện cho học sinh nhằm giúp các em phát huy tiềm năng trong học tập cũng như trong sinh hoạt và giao tiếp.

Câu 3: Lỗi chung của các câu dưới đây là gì? Nêu cách sửa những lỗi đó. 

a) Trong tai nạn giao thông này đã cho ta thấy rõ tác hại của rượu bia.

b) Mới đây, qua điều tra chiều cao của học sinh trung học phổ thông cho thấy: nam cao 1,63 – 1,67 mét; nữ cao: 1,53 – 1,55 mét.

c) Qua bài viết “Tôi có một giấc mơ” của Mác-tin Lu-thơ Kinh đã góp thêm một tiếng nói về quyền bình đẳng của các dân tộc trên thế giới.

d) Nhìn căn phòng ước chưa đầy 16 mét vuông nhưng được chia làm ba phần, nơi tôi đang ngồi có hai chiếc bàn dài dùng làm nơi nghỉ của giáo viên trong giờ ra chơi

Hướng dẫn trả lời:

• Lỗi chung: ngắt câu sai và thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp giữa chủ ngữ và trạng ngữ.

• Sửa:

a. Trong tai nạn giao thông này, chúng ta đã thấy rõ tác hại của rượu bia.

b. Mới đây, điều tra chiều cao của học sinh trung học phổ thông cho thấy: nam cao 1,63 – 1,67 mét; nữ cao 1,53 – 1,55 mét.

c. Qua bài viết “Tôi có một giấc mơ”, Mác-tin Lu-thơ Kinh đã góp thêm một tiếng nói về quyền bình đẳng của các dân tộc trên thế giới.

d. Nhìn căn phòng ước chưa đầy 16 mét vuông nhưng được chia làm ba chỗ, một chỗ tôi đang ngồi có hai chiếc bàn dài dùng làm nơi nghỉ của giáo viên trong giờ ra chơi.

Câu 4: Tìm và sửa các lỗi về thành phần câu trong đoạn văn dưới đây của học sinh:

Chí Phèo, một hình tượng mang tính bi kịch. Qua nhân vật Chí Phèo cho ta thấy một hình tượng không chỉ là bi kịch thuần tuý mà còn là bi kịch tăng tiến điển hình.

Chí Phèo, ngay từ khi mới lọt lòng, không những là một đứa trẻ vô thừa nhận, không cha không mẹ. Hình ảnh cái “lò gạch cũ” có một vị trí trong tác phẩm và gây ấn tượng mạnh cho người đọc. Vì Chí Phèo đã ra đời ở đây, đã trở thành đứa con rơi theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Và kết thúc tác phẩm, sau cái chết của Chí Phèo. Thị Nở nhìn xuống bụng đã nghĩ đến hình ảnh một cái “lò gạch cũ” nằm trong dụng ý của tác giả về một vòng đời luẩn quẩn của những nạn nhân xấu số của xã hội.

Hướng dẫn trả lời:

• Chí Phèo, một hình tượng mang tính bi kịch.

• Lỗi sai: Sử dụng dấu phẩy không đúng. 

• Cách sửa: Chí Phèo là một hình tượng mang tính bi kịch. 

• Chí Phèo, ngay từ khi mới lọt lòng, không những là một đứa trẻ vô thừa nhận, không cha không mẹ. 

• Lỗi sai: Thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp với chủ ngữ. Ngắt câu sai. 

• Cách sửa: Chí Phèo ngay từ khi mới lọt lòng đã là một đứa trẻ vô thừa nhận, không cha không mẹ. 

• Và kết thúc tác phẩm, sau cái chết của Chí Phèo. Thị Nở nhìn xuống bụng đã nghĩ đến hình ảnh “cái lò gạch cũ” nằm trong dụng ý của tác giả về một vòng đời luẩn quẩn của những nạn nhân xấu số của xã hội. 

• Lỗi sai: Thiết lập quan hệ ngữ nghĩa không phù hợp với chủ ngữ. Ngắt câu sai. 

• Cách sửa: Và kết thúc tác phẩm, sau cái chết của Chí Phèo thì Thị Nở nhìn xuống bụng đã nghĩ đến hình ảnh “cái lò gạch cũ”. Đây nằm trong dụng ý của tác giả về một vòng đời luẩn quẩn của những nạn nhân xấu số của xã hội.