Soạn mới giáo án Tin học 8 cánh diều bài Chủ đề F Bài 4: Thể hiện cấu trức rẽ nhánh trong chương trình

Bước 1. Nhập hệ số a, b.

Bước 2. Nếu (a ≠ 0):

                     Thông báo nghiệm duy nhất là –b/a.

            Trái lại:

                   Nếu b = 0:

                           Thông báo vô số nghiệm

                   Trái lại:

                          Thông báo phương trình vô nghiệm

                   Hết nhánh

             Hết nhánh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV dẫn dắt từ Khởi động đến khối lệnh rẽ nhánh trong Scratch: Chương trình là một thể hiện của một thuật toán trong ngôn ngữ lập trình, như vậy ngôn ngữ Scratch phải cung cấp lệnh để thể hiện được cấu trúc rẽ nhánh.

Khối lệnh rẽ nhánh khuyết         

Khối lệnh rẽ nhánh đầy đủ

- GV chia lớp thành các nhóm đôi.

- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1, quan sát Hình 1 - 3 và thực hành trên máy tính Hoạt động tr.93 SGK:

Ở lớp 6, em đã biết một mẫu mô tả cấu trúc rẽ nhánh đầy đủ như ở Hình 3a. Em hãy thể hiện mô tả cấu trúc rẽ nhánh ở Hình 3b bằng một khối lệnh trong Scratch.

- GV yêu cầu HS chạy thử đoạn chương trình đó với các bộ dữ liệu (a, b, c) thể hiện các trường hợp khác nhau:

+ a đúng là số lớn nhất.

+ a không là số lớn nhất.

+ a bằng một số nữa và số thứ ba nhỏ hơn a.

- Khối lệnh rẽ nhánh được Hoạt động yêu cầu tạo ra có thể như hình dưới đây:

- Tuy nhiên, GV có thể yêu cầu HS chỉnh sửa, rèn luyện việc sử dụng lệnh join.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi củng cố tr.94 SGK:

Trong các câu sau, những câu nào đúng với môi trường lập trình Scratch?

1) Hoàn toàn thể hiện được cấu trúc rẽ nhánh của thuật toán.

2) Khối lệnh rẽ nhánh dạng đầy đủ mới cần điều kiện rẽ nhánh, còn khối lệnh rẽ nhánh dạng khuyết không cần có điều kiện nào.

3) Điều kiện rẽ nhánh cần phải được thể hiện bằng một biểu thức logic.

4) Đề thể hiện cấu trúc rẽ nhánh dạng khuyết, có thể dùng khối lệnh rẽ nhánh dạng đầy đủ (if… then… else…) nhưng không kéo thả lệnh nào vào phần else.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, đọc thông tin mục 1, quan sát Hình 1 - 3 SGK và thực hiện nhiệm vụ được giao.

- GV quan sát, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS xung phong trả lời câu hỏi nhiệm vụ.

+ Câu hỏi Hoạt động tr.93

+ Câu hỏi Củng cố tr.94: Câu 1) và 3) đúng.

- HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả của HS.

- GV chốt kiến thức và yêu cầu HS ghi chép vào vở.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

1. Thể hiện cấu trúc rẽ nhánh trong Scratch

- Ngôn ngữ Scratch có hai khối lệnh thể hiện cấu trúc rẽ nhánh trong thuật toán:

+ Rẽ nhánh dạng đầy đủ.

+ Rẽ nhánh dạng khuyết.

- Điều kiện rẽ nhánh luôn là một biểu thức logic.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm (3 - 4 HS).

- GV đặt vấn đề: Các bạn Hoa, Ngọc, Tuấn cùng tạo chương trình “Trò chơi mê cung”. Trò chơi được mô tả như sau: Bằng phím mũi tên, người chơi sẽ điều khiển nhân vật Robot đi tìm bánh sinh nhật trong mê cung. Trên đường đi, nếu nhân vật Robot chạm phải tường thì sẽ bị bật trở lại vị trí xuất phát và đồng thời gặp nhân vật Con bọ đưa ra câu hỏi là phép cộng các số ngẫu nhiên. Nếu người chơi trả lời đúng sẽ được đi tiếp, trái lại sẽ bị dừng trò chơi:

Nhóm bạn xây dựng kế hoạch và phân công việc tạo chương trình trò chơi theo từng đối tượng như mô tả ở Hình 4.

Hướng dẫn

Bạn Ngọc đã viết xong các lệnh điều khiển nhân vật Con bọ đưa ra câu hỏi (có sử dụng các biến a, b và Tổng như ở Hình 5).

Bạn Tuấn sẽ viết tiếp phần xử lí câu trả lời, Tuấn dùng cấu trúc rẽ nhánh đầy đủ như sau:

   Nếu câu trả lời đúng:

Nhân vật Con bọ thay đổi trang phục

Nhân vật Con bọ đưa ra thông báo “Bạn tính đúng, mời đi qua”

Nhân vật Con bọ biến mất

→ Người chơi được đi tiếp trong trò chơi

  Trái lại:

Nhân vật Con bọ thông báo “Bạn tính sai! Dừng chơi”

Dừng trò chơi

→ Dừng trò chơi

   Hết nhánh

  Để dừng trò chơi, Tuấn dự định dùng khối lệnh stop all trong nhóm Control.

- GV giao nhiệm vụ: Em hãy tạo đoạn chương trình giúp bạn Tuấn.

- GV có thể giới thiệu chụp ảnh màn hình trò chơi (có thể có Mê cung với các bức tường, Robot, Con bọ, Bánh) để dễ dàng giải thích cho HS về trò chơi này.

Ví dụ:

- GV không nên chạy chương trình đã có cho HS xem.

- GV hướng dẫn HS chỉ ra được: Đoạn chương trình của Ngọc đã thực hiện việc đưa ra câu hỏi cho người chơi (yêu cầu tính tổng hai số máy ngẫu nhiên) và nhận câu trả lời. Đoạn chương trình của Tuấn thực hiện xử lí câu trả lời của người chơi.

→ Bài thực hành này, HS hoàn thành được phần điều khiển nhân vật Con bọ trong sơ đồ Hình 4. Các bài tiếp theo sẽ chuẩn bị dần việc điều khiển cho các nhân vật còn lại.

- GV hướng dẫn HS để làm rõ:

+ Mô tả như vậy có phù hợp với yêu cầu của trò chơi không?

+ Có thể thể hiện trong Scratch không? Cần kế thừa gì ở khối lệnh Ngọc đã viết? (Chú ý các biến Ngọc đã dùng).

+ Dự định dùng khối lệnh stop all của bạn Tuấn có hợp lí hay không?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc thông tin mục 2, quan sát Hình 4, 5 và hướng dẫn của GV, thực hành nhiệm vụ được giao.

- GV quan sát, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Nhóm HS báo cáo kết quả thực hành.

- HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả của HS.

- GV chuyển sang hoạt động tiếp theo.

2. Thực hành