Giải sách bài tập Lịch sử 11 cánh diều bài 9 Cuộc cải cách của Hồ Quý Ly và triều Hồ (cuối thế kỉ XIV, đầu thế kỉ XV)

Câu 1. Tình trạng nào sau đây thể hiện sự suy yếu về chính trị của nhà Trần nửa sau thế kỉ XIV?

A. Tầng lớp quý tộc suy thoái, xuất hiện các cuộc khởi nghĩa của nô lệ. 

B. Chính quyền địa phương khủng hoảng; hạn hán, mất mùa diễn ra thường xuyên.

C. Quan hệ với Chăm-pa và nhà Minh trở nên căng thẳng; mất mùa diễn ra thường xuyên. 

D. Triều chính bị gian thần lũng đoạn; việc nước không còn được quan tâm.

Hướng dẫn trả lời:

D. Triều chính bị gian thần lũng đoạn; việc nước không còn được quan tâm.

Câu 2. Từ những năm 40 của thế kỉ XIV, kinh tế Đại Việt diễn ra tình trạng nào sau đây? 

A. Mất mùa, đói kém diễn ra thường xuyên; ruộng đất công ngày càng bị thu hẹp.

B. Vua quan, địa chủ chiếm đoạt ruộng đất công trên quy mô lớn; ruộng đất tư bị thu hẹp.

C. Hạn hán, bão, lụt, vỡ đê diễn ra ở khắp các địa phương trên cả nước. 

D. Các cuộc khởi nghĩa của nô lệ diễn ra liên tục trên quy mô lớn.

Hướng dẫn trả lời:

A. Mất mùa, đói kém diễn ra thường xuyên; ruộng đất công ngày càng bị thu hẹp.

Câu 3. Cuộc cải cách của Hồ Quý Ly và nhà Hồ được tiến hành 

A. từ những năm 80 của thế kỉ XIV đến trước khi quân Minh xâm lược.

B. từ những năm 70 của thế kỉ XIV đến khi quân Minh xâm lược. 

C. từ khi Hồ Quý Ly trở thành một đại thần đến khi ông qua đời.

D. từ khi Hồ Quý Ly lên làm vua đến trước khi quân Minh xâm lược.

Hướng dẫn trả lời:

B. từ những năm 70 của thế kỉ XIV đến khi quân Minh xâm lược. 

Câu 4. Trong phương thức tuyển chọn quan lại, Hồ Quý Ly và nhà Hồ tăng cường 

A. mở các khoa thi. 

B. thanh lọc đội ngũ, bổ sung bằng tầng lớp quý tộc.

C. thải hồi những người già yếu 

D. bổ sung những người khỏe mạnh.

Hướng dẫn trả lời:

A. mở các khoa thi. 

Câu 5. Trong lĩnh vực quân đội và quốc phòng, Hồ Quý Ly và nhà Hồ thực hiện chính sách 

A. tuyển chọn người giỏi võ nghệ làm tướng chỉ huy, không căn cứ vào nguồn gốc tôn thất như trước.

B. tuyển chọn những người giỏi chiến đấu làm tướng chỉ huy, không căn cứ vào quê quán như trước.

C. thải hồi người già yếu, bổ sung người có nguồn gốc tôn thất. 

D. thải hồi người có nguồn gốc tôn thất, bổ sung người chiến đấu giỏi.

Hướng dẫn trả lời:

A. tuyển chọn người giỏi võ nghệ làm tướng chỉ huy, không căn cứ vào nguồn gốc tôn thất như trước.

Câu 6. Hồ Quý Ly đã thực hiện chính sách nào sau đây trong lĩnh vực sở hữu ruộng đất?

A. Giảm thiểu sở hữu ruộng đất quy mô lớn của quý tộc.

B. Tăng cường sở hữu ruộng đất quy mô lớn của quan lại. 

C. Hạn chế sở hữu ruộng đất quy mô lớn của tư nhân.

D. Khuyến khích sở hữu ruộng đất của địa chủ và tư nhân.

Hướng dẫn trả lời:

C. Hạn chế sở hữu ruộng đất quy mô lớn của tư nhân.

Câu 7. Năm 1401, nhà Hồ

A. giảm thiểu chiếm hữu nô lệ, kiểm soát hộ tịch trên cả nước.

B. tăng cường sở hữu gia nô, chủ gia nô chỉ được có một số nô tì nhất định

C. kiểm soát gia nô và nô tì trên cả nước. 

D. hạn chế sở hữu gia nô, chủ gia nô chỉ được có một số nô tì nhất định.

Hướng dẫn trả lời:

D. hạn chế sở hữu gia nô, chủ gia nô chỉ được có một số nô tì nhất định.

Câu 8. Trong lĩnh vực văn hoá, Hồ Quý Ly và nhà Hồ đã 

A. đề cao Nho giáo, hạn chế Phật giáo và Đạo giáo.

B. chú trọng Nho giáo và Phật giáo, hạn chế Đạo giáo. 

C. khuyến khích Phật giáo, hạn chế Nho giáo.

D. hạn chế Nho giáo và Phật giáo, đề cao Đạo giáo.

Hướng dẫn trả lời:

A. đề cao Nho giáo, hạn chế Phật giáo và Đạo giáo.

Câu 9. Về mặt chính trị, cuộc cải cách của Hồ Quý Ly và nhà Hồ đã đưa đến

A. sự xác lập bước đầu của thể chế quân chủ phong kiến. 

B. sự hình thành của chế độ quân chủ chuyên chế, theo đường lối nhân trị. 

C. sự xác lập bước đầu của thể chế quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền theo đường lối pháp trị. 

D. sự phát triển đỉnh cao của thể chế quân chủ phong kiến chuyên chế tập quyền theo đường lối pháp trị.

Hướng dẫn trả lời:

C. sự xác lập bước đầu của thể chế quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền theo đường lối pháp trị. 

Câu 10. Về mặt kinh tế, một trong những kết quả của cuộc cải cách của Hồ Quý Ly và nhà Hồ là

A. bước đầu giải quyết được những bất cập về sở hữu tài sản và chế độ thuế khoá. 

B. giải quyết triệt để những bất cập về sở hữu tài sản và chế độ thuế khoá.

C. chấm dứt bất cập về sở hữu tài sản và chế độ thuế khoá. 

D. hoàn thiện chế độ sở hữu tài sản và chế độ thuế khoá.

Hướng dẫn trả lời:

A. bước đầu giải quyết được những bất cập về sở hữu tài sản và chế độ thuế khoá. 

Câu 11. Ghép chính sách cải cách ở cột B với lĩnh vực cải cách ở cột A để thể hiện nội dung cải cách văn hoá của Hồ Quý Ly và nhà Hồ.

Hướng dẫn trả lời:

1. Tôn giáo - C. Hạn chế sự phát triển thái quá của Phật giáo và Đạo giáo; bắt sư tăng chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục, 50 tuổi trở lên phải trải qua kỳ sát hạch.

2. Giáo dục - E. Chú trọng giáo dục, chủ trương mở rộng hệ thống trường học, bổ sung chức học quan ở các địa phương, ban cấp ruộng đất cho trường học.

3. Tư tưởng - D. Đề cao Nho giáo, từng bước đưa Nho giáo trở thành ý thức hệ tư tưởng chủ đạo.

4. Khoa cử - A. Sửa đổi nội dung các khoa thi, quy định chặt chẽ phương thức thi, bổ sung nội dung thi viết và làm tính, định lệ thi Hương và thi Hội theo định kỳ.

5. Chữ viết - B. Đề cao và khuyến khích sử dụng chữ Nôm, biên soạn sách chữ Nôm giải thích về Kinh thi để dạy hậu phi và cung nhân.

Câu 12. Chọn các từ hoặc cụm từ cho sẵn sau đây đặt vào vị trí đánh số trong đoạn thông tin để thể hiện một số chính sách cải cách về kinh tế, xã hội của Hồ Quý Ly và nhà Hồ: 

A. dân nghèo

B. Thường bình

C. di dân

D. quốc phòng

E. chợ 

G. đường bộ.

Đặt chức quản lý ... (1) (gọi là Thị giám) trên cả nước; thống nhất đơn vị đo lường; tổ chức khai hoang và ... (2), giải quyết nhu cầu ruộng đất của ... (3) và phục vụ kinh tế, ... (4); mở rộng và khai thông nhiều tuyến ... (5), đường thuỷ; đặt kho ... (6) để ổn định giá lúa gạo.

Hướng dẫn trả lời:

1. - E. chợ 

2. - C. di dân

3. - A. dân nghèo

4. - D. quốc phòng

5. - G. đường bộ.

6. - B. Thường bình

Câu 13. Quan sát Hình 1, tìm hiểu và viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về thành Nhà Hồ (Thanh Hoá) theo gợi ý; tên gọi, vị trí, thời gian xây dựng, mục đích xây dựng, những điểm độc đáo hoặc đặc biệt về kiến trúc, giá trị, sự ghi nhận của hậu thế,...

Hướng dẫn trả lời:

Thành Nhà Hồ, còn được gọi là Thành Hồ Citadel, là một công trình kiến trúc quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Thành Nhà Hồ nằm ở tỉnh Thanh Hóa, miền Trung Việt Nam, và được xây dựng vào thế kỷ XV dưới thời vua Lê Thái Tổ, đánh dấu sự thống nhất của đất nước sau thời kỳ Trung Kỳ và Nam Kỳ.

Thành Nhà Hồ được xây dựng vào khoảng thời gian từ năm 1397 đến 1401. Mục đích chính của việc xây dựng thành này là để bảo vệ vùng đất trọng yếu của triều đại Lê khỏi những cuộc xâm lược từ ngoại bang và bảo vệ sự thống nhất của đất nước. Thành được xây dựng theo kiến trúc hình tam giác, bao quanh bởi các hàng thành và vực nước bao vây. Nó được xem như một biểu tượng sự bất khuất và lòng yêu nước của người dân và nhà vua Việt Nam.

Thành Nhà Hồ có những điểm độc đáo và đặc biệt về kiến trúc. Với hình dạng tam giác và cấu trúc thận trọng, thành này tạo nên một hệ thống phòng thủ mạnh mẽ. Các cung điện, đền thờ và các công trình khác bên trong thành thể hiện sự tinh tế và quyền quý của triều đình Lê. Kiến trúc độc đáo của Thành Nhà Hồ cũng phản ánh sự pha trộn giữa các yếu tố kiến trúc Nam Bộ và Bắc Bộ trong lịch sử Việt Nam.

Thành Nhà Hồ không chỉ có giá trị về mặt kiến trúc mà còn là một biểu tượng quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Nó được công nhận là di sản quốc gia và là điểm đến hấp dẫn cho khách du lịch và người yêu lịch sử. Thành này đại diện cho sự chống lại xâm lược ngoại bang và khao khát tự do, độc lập của dân tộc Việt Nam. Nó còn là một biểu tượng của lòng tự hào và ghi nhận công lao của vua Lê Thái Tổ và nhân dân Việt Nam trong việc bảo vệ và thống nhất đất nước.

Câu 14. Trên cơ sở nội dung sách giáo khoa và bằng kiến thức tìm hiểu của bản thân, viết một đoạn văn ngắn nêu lên những đặc điểm nổi bật của cuộc cải cách của Hồ Quý Ly và nhà Hồ.

Hướng dẫn trả lời:

Cuộc cải cách của Hồ Quý Ly và nhà Hồ đã có những đặc điểm nổi bật đáng chú ý. Đầu tiên, đây là một cuộc cải cách tiến bộ, nhằm đưa đất nước Việt Nam vượt qua những khó khăn, phát triển kinh tế và xã hội. Cuộc cải cách này không chỉ tập trung vào một lĩnh vực đơn lẻ mà là toàn diện, liên quan đến nhiều khía cạnh của cuộc sống.

Thứ hai, cuộc cải cách của nhà Hồ được xem là táo bạo. Nhà Hồ đã thực hiện những thay đổi mạnh mẽ, dám đối mặt với những thách thức và thay đổi những quy định truyền thống. Điều này cho thấy tinh thần kiên định và quyết tâm của Hồ Quý Ly trong việc đổi mới và cải tổ hệ thống chính trị, kinh tế và xã hội.

Thứ ba, cuộc cải cách của nhà Hồ hướng đến lợi ích của số đông. Nhà Hồ quan tâm đến sự phát triển và hưởng thụ của nhân dân thông qua việc nâng cao đời sống, đảm bảo an sinh xã hội và quyền lợi của người dân. Những chính sách như cải cách thuế, khuyến khích sản xuất nông nghiệp, thúc đẩy thương mại và đặc biệt là hạn chế nô lệ đã phản ánh tinh thần chăm sóc và bảo vệ quyền lợi của nhân dân.

Tuy nhiên, cuộc cải cách cũng có những chính sách có thể chưa phù hợp hoặc chưa triệt để. Ví dụ, việc phát hành tiền giấy đã gặp khó khăn và gây mất cân đối kinh tế. Chính sách hạn nô cũng chưa thực sự triệt để, và sau đó đã gặp phải sự phản kháng và khó khăn trong thực thi.

Tóm lại, cuộc cải cách của Hồ Quý Ly và nhà Hồ mang lại những đặc điểm nổi bật như tính toàn diện, táo bạo và hướng đến lợi ích của số đông. Mặc dù có những chính sách chưa hoàn thiện, cuộc cải cách này đã để lại dấu ấn và tạo ra những thay đổi đáng kể trong lịch sử Việt Nam.