Soạn SBT Ngữ văn 8 kết nối Bài 6: Đọc hiểu và thực hành tiếng việt (Bài tập 3)

Bài tập 3. Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

Tối đến, chúng tôi ngủ trong hang cáo. (Lũ cáo lười nhác không thích đi săn, chúng sẵn sàng đổi hang của mình cho bầy sói để lấy ít đồ ăn.) Sói Xám Em Họ ra ngoài canh gác, nó ngồi chót vót trên tảng đá cao nhất giữa thung lũng. Sói Lam nåm ngay lối vào hang, còn Sói Mẹ Hắc Hỏa ru bầy sói con trong đáy hang. Bà vừa ru vừa kể chuyện cho chúng nghe. Tất nhiên là những câu chuyện về Con Người. Phần vì trời đã tối, và chúng đã quá mệt chẳng muốn đùa nghịch nữa, và phần vì chúng khoái có cảm giác sợ, và hơn nữa đã có Hắc Hoả mẹ chúng ở bên cạnh để bảo vệ nên bầy sói anh và Ánh Vàng nằm yên lắng nghe.

Ngày xửa ngày xưa...

Vẫn câu chuyện ấy: chuyện về một chú sói con rất vụng về có bà ngoại sói già lu khu.

Ngày xửa ngày xưa, có một chú sói con vụng về tới mức cả đời chẳng bao giờ bắt được thứ gì. Ngay cả đến những con tuần lộc già cũng chạy nhanh hơn chú, những con chuột nhắt rừng lượn trước mũi chú [...]... Chú chẳng hề bắt được gì. Ngay đến cái đuôi của mình cũng không! Thật vụng về quá thể.

Nói vậy, nhưng chẳng nhẽ chú không được việc gì? May sao, chú còn có Sói Bà. Sói Bà già lắm. Già tới mức cũng chẳng thể bắt được gì nữa. [...] Bà chậm chạp chỉnh trang bộ lông, rồi cẩn thận lau rửa. Vì Sói Bà có một bộ lông đẹp tuyệt vời. Sáng lấp lánh như bạc. [...] Việc của Vụng Về là vầy: nuôi Sói Bà. Khi có con tuần lộc bị tóm, hốp! Cái đùi nó để phần bà.

- Cháu không thấy nặng quá chứ Vụng Về?

- Chẳng nặng tí nào, bà ạ.

- Tốt, đừng lang thang trên đường nhé!

– Hãy đi đứng cho cẩn thận!

– Và phải dè chừng Con Người đấy!

[...]

- Con Người đã giết Sói Bà, họ lấy bộ lông của bà đem làm áo choàng, lấy đôi tai bà làm mũ và, lấy mõm bà làm thành chiếc mặt nạ.

– Thế... rồi sao nữa ạ?

– Sao ư? Thôi, đến giờ đi ngủ rồi các con ạ, mai mẹ kể tiếp.

(Đa-ni-en Pen-nắc, Mắt sói, Ngân Hà dịch, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2014, tr. 35 – 40)

Câu 1. Trong đoạn trích có những tuyến truyện nào được lồng ghép với nhau? A. Tuyến truyện về mẹ Hắc Hỏa và tuyến truyện về đàn sói con 

B. Tuyến truyện về Sói Lam và tuyến truyện về sói em Ánh Vàng

C. Tuyến truyện về Sói Bà và tuyến truyện về sói cháu Vụng Về

D. Tuyến truyện về gia đình Sói Lam và tuyến truyện về hai bà cháu sói Vụng Về 

Hướng dẫn trả lời:

D. Tuyến truyện về gia đình Sói Lam và tuyến truyện về hai bà cháu sói Vụng Về 

Câu 2. Câu nào sau đây KHÔNG nêu đúng chi tiết thể hiện sự cảnh giác của nhà sói trong đêm tối?

A. Sói Xám Em Họ ngồi chót vót trên tảng đá cao nhất giữa thung lũng.

B. Sói Lam nằm ngay lối vào hang.

C. Sói Mẹ Hắc Hỏa ru bầy sói con trong đáy hang.

D. Sói mẹ vừa ru vừa kể chuyện cho bầy sói con nghe.

Hướng dẫn trả lời:

D. Sói mẹ vừa ru vừa kể chuyện cho bầy sói con nghe.

Câu 3. Tại sao sói mẹ kể chuyện về hai bà cháu sói Vụng Về cho các con nghe?

Hướng dẫn trả lời:

Sói mẹ kể chuyện về hai bà cháu sói Vụng Về để ru các con ngủ và cũng là để bầy sói hiểu hơn về con người, cảnh giác trước sự săn lùng của con người.

Câu 4. Nêu cảm nhận của em về nhân vật Sói Bà trong đoạn trích.

Hướng dẫn trả lời:

Sói Bà có bộ lông đẹp tuyệt vời. Sói Bà rất yêu thương, quan tâm sói Vụng Về. Bà nhắc nhở sói Vụng Về cần cẩn thận, cảnh giác với con người trong cuộc mưu sinh đầy nhọc nhằn và nguy hiểm. Nhưng cuối cùng, Sói Bà đã bị con người giết chết.

Câu 5. Chỉ ra sự thay đổi lời người kể chuyện trong đoạn trích.

Hướng dẫn trả lời:

Câu chuyện trong phần đầu đoạn trích được kể theo ngôi thứ nhất qua lời của nhân vật Sói Lam (Tối đến, chúng tôi ngủ trong hang cáo.). Sau đó, câu chuyện được kể theo lời người kể chuyện ngôi thứ ba (Sói Lam nằm ngay lối vào hang, còn Sói Mẹ Hắc Hỏa ru bầy sói con trong đáy hang.). Lời kể lại được chuyển sang nhân vật Sói Mẹ trong câu chuyện ru bầy sói con ngủ (Ngày xửa ngày xưa... Thôi, đến giờ đi ngủ rồi các con ạ, mai mẹ kể tiếp.).

Câu 6. Tìm và nêu tác dụng của việc sử dụng trợ từ trong các câu sau:

a. Sói Lam nằm ngay lối vào hang, còn Sói Mẹ Hắc Hoả ru bầy sói con trong đáy hang.

b. Ngay cả đến những con tuần lộc già cũng chạy nhanh hơn chú, những con chuột nhắt rừng lượn trước mũi chú...

Hướng dẫn trả lời:

a. Trợ từ ngay biểu thị ý nhấn mạnh khoảng cách rất gần giữa vị trí của sự vật được nói đến (nơi Sói Lam nằm) so với địa điểm được lấy làm mốc (lối vào hang). 
b. Trợ từ ngay, cả, đến biểu thị ý nhấn mạnh sự chậm chạp của sói Vụng Về, thậm chí những con tuần lộc già cũng chạy nhanh hơn chú.