Giải chi tiết Đạo đức 5 CTST bài 2: Em biết ơn người có công với quê hương, đất nước

KHỞI ĐỘNG

Nghe/hát bài hát Biết ơn chị Võ Thị Sáu (Nhạc và lời: Nguyễn Đức Toàn) và thực hiện yêu cầu

- Chia sẻ những điều em biết về chị Võ Thị Sáu

- Lòng biết ơn chị Võ Thị Sáu được thể hiện như thế nào qua bài hát trên

Bài làm chi tiết:

- Tên thật của chị Võ Thị Sáu là Nguyễn Thị Sáu sinh năm 1933, trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng ở xã Phước Long Thọ, huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Lớn lên trong cảnh nước mất nhà tan, chứng kiến cảnh thực dân Pháp cướp giết dân ta, Võ Thị Sáu đã cùng anh trai tham gia cách mạng từ khi 14 tuổi. Làm công việc liên lạc, tiếp tế cho các tổ chức cách mạng và sau đó được kết nạp vào Đội công an xung phong Đất Đỏ. Năm 1948, Võ Thị Sáu tham gia phá tề, trừ gian, giết cai tổng Tòng, rồi cùng đồng đội phá cuộc mít tinh kỉ niệm quốc khánh Pháp do ngụy quyền tổ chức, đã diệt nhiều lính Pháp ở Vũng Tàu. Tại phiên chợ Tết Đất Đỏ năm 1950 chị đã bị bắt vì ném lựu đạn vào tốp lính Ngụy. Bị chuyển qua nhiều nhà giam ở Bà Rịa, khám Sài Gòn, Chí Hòa. Bị tra tấn vô cùng dã man chết đi sống lại nhiều lần. Nhưng chị vẫn giữ vững khí tiết của người công an cách mạng, Pháp không khai thác được thông tin gì từ chị và đã kết án tử hình- vụ án này đã từng gây chấn động dư luận lúc bấy giờ. Ngày 21/1/1952 chị bị đưa lên tàu đày ra Côn Đảo và bị bắn ngày 23/1/1952.

- Chị là tấm gương sáng về lòng yêu nước và sự dũng cảm mà lớp lớp thế hệ sau này đặc biệt mà em và các bạn trẻ cần noi theo. Thế hệ trẻ cần nhiều hơn những tấm gương như chị để đất nước này ngày càng phát triển và giàu đẹp hơn. Tấm gương chị Võ Thị Sáu mãi là biểu tượng của thế hệ trẻ về một lòng nồng nàn yêu nước.

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Đọc cuộc trò chuyện sau và trả lời câu hỏi

- Theo em, vì sao cần tổ chức các hoạt động kỉ niệm vào ngày 27 tháng 7? 

- Em cần làm gì để thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước. 

Bài làm chi tiết:

- Ngày 27/7 là dịp cả nước thành kính dâng hương, tri ân công lao to lớn của những anh hùng đã ngã xuống vì nền độc lập nước nhà. Đây cũng là dịp quan trọng để chính quyền các cấp, các tổ chức, cá nhân đến thăm hỏi các gia đình liệt sỹ, những mẹ Việt Nam anh hùng. Ngày Thương binh Liệt sỹ 27/7 là ngày mang ý nghĩa thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa, ăn quả nhớ kẻ trồng cây" của người Việt Nam.

- Những hoạt động để thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước: 

+ Giúp đỡ, quan tâm, chăm sóc thương binh.

+ Tỏ lòng biết ơn với các liệt sĩ, những người hi sinh vì đất nước.

+ Tham gia các phong trào văn nghệ nhằm ca ngợi, tôn vinh những người có công với Tổ quốc.

+ Tích cực tham gia hoạt động đền ơn đáp nghĩa.

+ Học tập, rèn luyện để tiếp nối sự nghiệp bảo vệ và xây dựng quê hương, đất nước mạnh giàu.

2. Quan sát các tranh và thực hiện yêu cầu

- Nêu lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước của các bạn trong tranh 

- Kể thêm những lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước. 

Bài làm chi tiết:

a, 

- Tranh 1: Chào hỏi, bày tỏ sự ngưỡng mộ khi gặp mặt người có công với đất nước

- Tranh 2: Viếng tượng đài anh hùng liệt sĩ

- Tranh 3: Đọc sách để tìm hiểu và trân trọng về những đóng góp to lớn của anh hùng dân tộc

- Tranh 4: Giúp đỡ những người thương, bệnh binh hoặc gia đình các anh hùng liệt sĩ

- Tranh 5: Bày tỏ lòng biết ơn và trân trọng về những tác giả đã sáng tạo nên những tác phẩm về những người anh hùng dân tộc.

- Tranh 6: Vẽ tranh, viết thư thăm hỏi những người lính, thầy cô giáo nơi đảo xa

b, Một số việc làm khác: 

+ Cố gắng học tập, rèn luyện để trở thành người có ích cho gia đình, quê hương, đất nước.

+ Thăm hỏi, động viên, giúp đỡ các thương binh, liệt sĩ cũng như người thân của họ.

+ Chăm sóc, vệ sinh nghĩa trang liệt sĩ: phát quang cây cỏ, dọn vệ sinh, nhặt rác, lau bia tưởng niệm, thắp hương các phần mộ…

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Nói lời cảm ơn người có công với quê hương, đất nước là thể hiện lòng biết ơn đối với họ

- Ý kiến 2: Chỉ thể hiện lòng biết ơn người có công với quê hương, đất nước vào ngày lễ kỉ niệm

- Ý kiến 3: Phấn đấu học tập và rèn luyện để trở thành công dân có ích cho đất nước cũng là việc làm thể hiện lòng biết ơn người có công đối với quê hương đất nước

- Ý kiến 4: Quan tâm giúp đỡ gia đình, những người có công với quê hương đất nước là trách nhiệm riêng của chính quyền

- Ý kiến 5: Thể hiện lòng biết ơn người có công với quê hương, đất nước bằng thái độ chân thành, tôn trọng

- Ý kiến 6: Nhắc nhở người khác có thái độ, hành vi biết ơn những người có công với quê hương, đất nước là trách nghiệm của người lớn

Bài làm chi tiết:

- Ý kiến 1: Em đồng tình với ý kiến trên. Việc nói lời cảm ơn người có công với quê hương, đất nước là biểu hiện của sự biết ơn và tôn trọng đối với những người anh hùng dân tộc. Điều này giúp tạo ra sự đoàn kết và lòng yêu nước.

- Ý kiến 2: Em không đồng tình với ý kiến trên. Không cần chờ đến ngày lễ kỷ niệm để thể hiện lòng biết ơn, việc này nên được thực hiện hàng ngày, không chỉ vào những dịp đặc biệt.

- Ý kiến 3: Em đồng tình với ý kiến trên. Phấn đấu học tập và rèn luyện để trở thành công dân có ích cho đất nước không chỉ là thể hiện lòng biết ơn mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân với xã hội.

- Ý kiến 4: Em không đồng tình với ý kiến trên. Quan tâm giúp đỡ gia đình và những người có công với quê hương đất nước không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà còn là của toàn xã hội.

- Ý kiến 5: Em đồng tình với ý kiến trên. Thể hiện lòng biết ơn bằng thái độ chân thành và tôn trọng là cách tốt nhất để gửi đi thông điệp biết ơn và lòng biết ơn của mình.

- Ý kiến 6: Em không đồng tình với ý kiến trên. Trách nhiệm này không chỉ thuộc về người lớn mà là trách nhiệm của tất cả mọi người trong cộng đồng.

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào sau đây? Vì sao? 

1. Biết tin một em nhỏ học cùng trưởng có bố mẹ đã mất khi tình nguyện tham gia phòng chống dịch bệnh, Bin nói với Cốm: “Mình cùng giúp đỡ em nhỏ này nhé!”. Cốm đáp: “Không. Đó không phải cách thể hiện lòng biết ơn” 

2. Na vừa quen một người nước ngoài mới đến sống cùng khu phố. Na quyết định tìm hiểu và giới thiệu với bạn về một số nghệ nhân ở quê mình. 

3. Nhân dịp kỉ niệm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4), khu phố của Bin tổ chức thăm hỏi các gia đình có công trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bin đã phép bố mẹ cùng tham gia. 

Bài làm chi tiết:

- Tình huống 1: Em không đồng tình với lời nói và việc làm của Cốm. Giúp đỡ gia đình những người có công cũng chính là việc đền ơn đáp nghĩa với những hi sinh, mất mát của họ

- Tình huống 2: Em đồng tình với lời nói và việc làm của Na. Việc Na tìm hiểu và giới thiệu với bạn về nghệ nhân ở quê mình là một hành động tích cực để giới thiệu văn hóa và nghệ thuật của địa phương cho người nước ngoài, đồng thời cũng tạo cơ hội giao lưu và kết nối giữa các cộng đồng.

- Tình huống 3: Em đồng tình với lời nói và việc làm của Bin. Việc Bin và gia đình tham gia thăm hỏi các gia đình có công trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước trong dịp kỷ niệm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước cũng là một hành động cao đẹp và có ý nghĩa lịch sử, giúp kỷ niệm và tôn vinh những cống hiến của những người đã góp phần vào chiến thắng lịch sử của dân tộc.

Câu 3: Xử lí tình huống:

Tình huống 1: Lan sống với mẹ vì bố đang công tác ở đảo xa. Na rủ các bạn trong lớp đến giúp đỡ, động viên gia đình Lan. Tuy nhiên, Bin lại không đồng tình cho rằng điều này không cần thiết

Nếu là bạn của Bin, em sẽ làm gì

Tình huống 2: Nhân dịp sinh nhật Tin, bố tặng Tin quyển sách Anh hùng tuổi nhỏ đất Việt. Tin nói với Cốm: “Quyển sách này không hấp dẫn nên mình chưa đọc”.

Nếu là Cốm, em sẽ làm gì? 

Tình huống 3: Nhân dịp kỉ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12), nhà trường tổ chức buổi giao lưu với các cựu chiến binh. Trong lúc các bạn đang say sưa nghe kể chuyện lịch sử, Tin thì thầm với Bin: “Đấy toàn là chuyện của người lớn. Mình xem truyện tranh đi Bin!”. 

Nếu là Bin, em sẽ làm gì

Tình huống 4: Khối lớp 5 tổ chức một buổi hoạt động trải nghiệm tại đền thờ liệt sĩ địa phương. Trong lúc các bạn đang tích cực tham gia hoạt động thì Cốm lại rủ Na trốn ra ngoài chơi

Nếu là Na, em sẽ làm gì?

Bài làm chi tiết:

- Tình huống 1: Nếu là bạn của Bin, em có thể trò chuyện với Bin để hiểu rõ lý do tại sao anh ta không đồng tình và giải thích cho anh ta thấy tầm quan trọng của việc giúp đỡ và động viên gia đình Lan. Có thể Bin chỉ cần một cái nhìn khác để thấu hiểu hơn vấn đề.

- Tình huống 2: Nếu là Cốm, em có thể trò chuyện với Tin để hiểu lý do tại sao Tin cảm thấy sách không hấp dẫn. Giải thích cho Bin hiểu về tầm quan trọng và công lao to lớn của các anh hùng nhỏ tuổi. Khuyên Bin nên thay đổi suy nghĩ và chia sẻ về những giá trị mà quyển sách mang lại đối với thế hệ trẻ.

- Tình huống 3: Nếu là Bin, em có thể đề xuất cho Tin cách thể hiện tình yêu và sự tôn trọng với ngày kỉ niệm này bằng cách tham gia hoạt động giao lưu và lắng nghe các câu chuyện của cựu chiến binh. Bin cũng có thể đề xuất cho Tin cách kết hợp giữa việc đọc truyện tranh và hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa của đất nước.

- Tình huống 4: Nếu là Na, em có thể thuyết phục Cốm hiểu rằng tham gia hoạt động tại đền thờ liệt sĩ là cách tôn trọng và ghi nhớ công lao của những anh hùng dân tộc đã hy sinh để bảo vệ đất nước, vì vậy việc tham gia hoạt động này là cách để tỏ lòng biết ơn và tôn trọng tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước.

VẬN DỤNG

Câu 1: Đọc thông tin và thực hiện yêu cầu:

- Sưu tầm hình ảnh và đóng góp của các Danh nhân văn hoá thế giới của Việt Nam. 

- Chia sẻ với các bạn về những việc làm cụ thể để thể hiện lòng biết ơn các Danh nhân văn hoá thể giới của Việt Nam

Bài làm chi tiết:

a, Sưu tầm một số hình ảnh: 

b, Những việc làm cụ thể để thể hiện lòng biết ơn các Danh nhân văn hoá thể giới của Việt Nam: 

- Nghiên cứu và tìm hiểu về đời sống, sự cống hiến và tác phẩm của các danh nhân văn hóa. Điều này giúp ta có kiến thức sâu hơn về những đóng góp của họ và giá trị văn hoá mà họ đã tạo ra.

- Tổ chức buổi hội thảo quốc tế, thảo luận, trình diễn, hoặc giới thiệu tác phẩm của họ để tạo sự quan tâm và hiểu biết sâu hơn về họ.

- Du lịch và thăm các địa điểm liên quan đến các danh nhân văn hóa. Điều này không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về nguồn cảm hứng và môi trường mà họ sống và làm việc, mà còn góp phần thúc đẩy du lịch văn hóa và bảo tồn các di sản văn hóa.

- Tham gia và ủng hộ các hoạt động và sự kiện liên quan đến các danh nhân văn hóa. Có thể tham gia vào các buổi triển lãm, biểu diễn, hội thảo hoặc quyên góp cho các tổ chức và dự án văn hóa liên quan đến công cuộc bảo tồn và phát huy di sản của các danh nhân.

Câu 2: Viết một bức thư gửi các chiến sĩ nơi đảo xa nhân dịp kỉ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt nam (22/12)

Bài làm chi tiết:

Lời Chúc Mừng Ngày Quân Đội Nhân Dân Việt Nam 22/12

Kính thưa các chiến sĩ dũng cảm tại nơi đảo xa,

Nhân dịp kỷ niệm ngày thành lập Quân Đội Nhân Dân Việt Nam, cháu xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến các anh hùng của chúng ta trên những chiến trường xanh, trên biển cả đầy sóng gió.

Đây là dịp để tưởng nhớ công lao vĩ đại của các anh, những người lính dũng cảm đã hy sinh tất cả để bảo vệ tổ quốc, để đem lại hòa bình cho dân tộc. Các chú đã không ngần ngại gian khó, không e sợ hiểm nguy, luôn bất khuất trước mọi thử thách.

Trong thời gian xa xôi, khi các chú đắm chìm trong biển sóng đại dương, cháu xin gửi tới các chú lời chúc sức khỏe, may mắn và thành công trên mọi mặt trận. Mong rằng niềm tin và lòng kiên trung của quân đội chúng ta sẽ luôn mãi vững vàng, giúp đất nước chúng ta thịnh vượng và phồn thịnh.

Cháu chân thành cảm ơn các chú, các bác, những người lính chiến thắng trên mọi tuyến địa đầu, đã cống hiến hết mình cho sự nghiệp to lớn của Tổ quốc. Sự kiên trung và lòng dũng cảm của các chú đã đem lại niềm tin và hy vọng cho toàn thể dân tộc.

Xin chân thành kính chúc các chú ân nguyên bất diệt, trí tuệ dũng mãnh và luôn bảo vệ và phục vụ nhân dân với tinh thần cao thượng nhất.

Trân trọng,

[Tên của bạn]