Giải chi tiết Sinh học 11 Cánh diều mới bài: Ôn tập chủ đề 4

I. TÓM TẮT NỘI DUNG

II. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

Câu hỏi 1: Hãy giải thích tại sao trong thực tiễn sản xuất giống cây trồng, người ta ưu tiên áp dụng biện pháp giâm cành hoặc nuôi cấy mô tế bào đối với cây bạch đàn, keo, hoa hồng, ghép mắt đối với cây hồng ăn quả, lai hữu tính với cây ngô.

Hướng dẫn trả lời:

Trong sản xuất giống cây trồng, các biện pháp như giâm cành, nuôi cấy mô tế bào, ghép mắt hoặc lai tạo hữu tính được ưu tiên áp dụng để đảm bảo cho việc sản xuất cây trồng được hiệu quả và đồng đều hơn. Một số lý do cụ thể được liệt kê dưới đây:

• Giữ nguyên các đặc tính di truyền tốt: Sử dụng các phương pháp truyền thống như giâm cành, ghép mắt và lai tạo giúp giữ nguyên các đặc tính di truyền của cây trồng một cách tốt nhất. Điều này là quan trọng đối với các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, ví dụ như các loại hoa và cây trồng lương thực, để đảm bảo chất lượng và năng suất.

• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Các phương pháp này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho quá trình sản xuất giống cây trồng so với việc trồng từ hạt giống. Việc giảm thiểu thời gian và chi phí là quan trọng đối với các sản phẩm cây trồng có chu kỳ sản xuất ngắn như các loại rau và hoa.

• Đảm bảo chất lượng cây trồng: Việc sử dụng các phương pháp truyền thống giúp đảm bảo chất lượng của cây trồng được sản xuất, đặc biệt là đối với các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao. Điều này là quan trọng đối với việc xuất khẩu cây trồng.

• Tăng cường độ bền của cây trồng: Sử dụng các phương pháp như giâm cành, nuôi cấy mô tế bào, ghép mắt hoặc lai tạo giúp tăng cường độ bền của cây trồng và giảm nguy cơ bị bệnh tật hoặc tấn công của côn trùng.

Tóm lại, việc ưu tiên sử dụng các phương pháp truyền thống để sản xuất giống cây trồng là để đảm bảo cho việc sản xuất được hiệu quả và đồng đều hơn. Tuy nhiên, các phương pháp này không thể áp dụng cho việc sản xuất giống cây trồng với quy mô lớn hoặc các loại cây trồng

Câu hỏi 2: Một người nông dân sử dụng những biện pháp sau để kích thích sinh sản ở lợn nái đã sinh sản một lứa là đúng hay sai? Giải thích.

A. Tăng cường chất béo trong chế độ ăn lên gấp đôi bình thường để lợn nái tăng cân 

B. Sự dụng một số loại thuốc có bản chất là hormone progesterone

C. Sau khi lợn sinh xong, tiêm một số loại thuốc giúp loại bỏ hết sản dịch, nhau thai ra khỏi tử cung để tránh gây viêm tử cung

D. Tiêm hormone GH

Hướng dẫn trả lời:

Câu A và D là sai, câu B và C có thể đúng hoặc sai tùy thuộc vào cách thức sử dụng.

A. Tăng cường chất béo trong chế độ ăn lên gấp đôi bình thường để lợn nái tăng cân không phải là biện pháp kích thích sinh sản. Điều này chỉ giúp tăng cân và cải thiện sức khỏe của lợn.

B. Sử dụng hormone progesterone có thể giúp kích thích sinh sản ở lợn nái. Tuy nhiên, việc sử dụng hormone phải tuân thủ theo hướng dẫn của các chuyên gia và được thực hiện một cách đúng đắn để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của lợn và con người.

C. Việc sử dụng thuốc để giúp loại bỏ sản dịch và nhau thai ra khỏi tử cung là cần thiết để tránh gây viêm tử cung. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc này cũng phải được tuân thủ theo hướng dẫn của các chuyên gia.

D. Việc sử dụng hormone GH không phải là biện pháp kích thích sinh sản ở lợn nái. Hormone GH được sử dụng để tăng trưởng cơ thể và sản xuất thịt.

Câu hỏi 3: Hãy cho biết những khẳng định dưới đây về sinh sản ở thực vật là đúng hay sai? Giải thích.

A. Ở thực vật thân gỗ khó ra rễ, phương pháp nhân giống vô tính chủ yếu được áp dụng là chiết cành

B. Thụ phấn chéo là hiện tượng hạt phấn phát tán và tiếp xúc với đầu nhụy của hoa khác

C. Sau quá trình thụ tinh, hơp tử và phôi nhũ được hình thành ở cây hai lá mầm

D. Hạt được phát triển từ túi phôi

Hướng dẫn trả lời:

A. Đúng: Thân gỗ của cây trưởng thành khó ra rễ nên phương pháp nhân giống vô tính chủ yếu được áp dụng là chiết cành.

B. Đúng: Thụ phấn chéo là hiện tượng hạt phấn của một hoa được mang đến đầu nhụy của hoa khác, thường là của hoa khác giống.

C. Sai: Sau quá trình thụ tinh, hợp tử và phôi nhũ được hình thành ở cây một lá mầm (monocotyledon) còn ở cây hai lá mầm (dicotyledon) thì phôi giữa hình thành từ hợp nhất của phôi nhũ và phôi nhị.

D. Đúng: Hạt được phát triển từ túi phôi sau khi phôi đã được thụ tinh và phát triển.

Câu hỏi 4: Chị X (30 tuổi) có chu kì kinh nguyệt kéo dài 28 ngày và được mô tả như hình dưới đây. Ngay sau khi hết kinh nguyệt (hết ngày chảy máu), chị X uống thuốc tránh thai hằng ngày (loại 28 viên) có chứa estrogen và progesterone

A. Nồng độ hormone LH và các quá trình phát triển nang trứng, rụng trứng và hình thành thể vùng trong hình trên thay đổi như thế nào (tăng, giảm, không đổi, không xảy ra) so với trường hợp không uống thuốc tránh thai? Giải thích.

B. Sau 21 ngày uống thuốc, nồng độ hormone estrogen và progesterone thay đổi như thế nào (tăng, giảm, không đổi)? Sự thay đổi này dẫn đến hiện tượng gì trong chu kì kinh nguyệt?

Hướng dẫn trả lời:

A. Khi sử dụng thuốc tránh thai, nồng độ hormone LH giảm đáng kể. Hormone estrogen và progesterone trong thuốc tránh thai làm giảm sản xuất và tiết ra hormone gonadotropin releasing hormone (GnRH) từ não, dẫn đến giảm nồng độ hormone luteinizing hormone (LH) và follicle-stimulating hormone (FSH) từ tuyến yên. Sự giảm nồng độ LH và FSH sẽ ức chế quá trình phát triển nang trứng, rụng trứng và hình thành thể vùng, ngăn chặn quá trình ovulation.

B. Sau 21 ngày uống thuốc tránh thai, nồng độ estrogen và progesterone trong máu tăng lên. Tuy nhiên, nồng độ estrogen thấp hơn so với trường hợp không sử dụng thuốc tránh thai. Sự tăng nồng độ hormone estrogen và progesterone sẽ ảnh hưởng đến niêm mạc tử cung bằng cách làm cho nó dày hơn, khó bị tổn thương, đồng thời cũng ngăn chặn quá trình phát triển nang trứng và ovulation. Khi không có trứng được thụ tinh, niêm mạc tử cung sẽ không được tạo điều kiện để chào đón trứng đã được thụ tinh, do đó kinh nguyệt sẽ không xuất hiện.