Giải sinh học 10 cánh diều bài 2 Các phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học

I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC

1. Phương pháp quan sát

Vận dụng 1. Hãy chọn một đối tượng sinh vật để quan sát và xây dựng các bước quan sát đối tượng đó.

Trả lời:

- Bước 1. Xác định mục tiêu

• Quan sát trùng roi, trùng giày => Xác định đặc điểm, hình dạng, cách di chuyển của chúng.

- Bước 2. Tiến hành 

• Phương tiện quan sát: kính hiển vi

Dùng ống hút lấy 1 giọt nhỏ ở nước ngâm rơm (Thành bình)

• Nhỏ lên lam kính rồi đặt lên soi dưới kính hiển vi
• Điều chỉnh độ phóng đại để nhìn cho rõ
• Tiến hành quan sát

- Bước 3. Báo cáo

• Lập bảng báo cáo kết quả quan sát trùng roi, trùng giày về hình dạng, cách di chuyển.

  Nội dung so sánh	Trùng giày	Trùng roi
  Đặc điểm, hình dạng	- Không đối xứng - Dẹp như chiếc đế giày	- Có các hạt diệp lục tạo nên màu xanh lá cây
  Cách di chuyển	- Vừa tiến vừa xoay	- Vừa tiến vừa xoay

2. Phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm

Câu hỏi 1. Những hoạt động nào được tiến hành trong phòng thí nghiệm ở trường? Khi làm một thí nghiệm ở phòng thí nghiệm, em thường tiến hành theo các bước nào?

Trả lời:

- Các hoạt động được tiến hành trong phòng thí nghiệm:

+ Chuẩn bị dụng cụ, hóa chất, mẫu vật và các thiết bị an toàn.

+ Tiến hành thí nghiệm theo các bước và thu thập thông tin.

+ Xử lí số liệu và viết báo cáo thí nghiệm.

+ Thu dọn và làm sách phòng thí nghiệm.

- Khi làm một thí nghiệm ở phòng thí nghiệm, em thường tiến hành theo các bước: Chuẩn bị, Tiến hành, Báo cáo và vệ sinh phòng thí nghiệm.

3. Phương pháp thực nghiệm khoa học

Vận dụng 2. Dựa vào hình 2.3 và ví dụ 3, hãy thiết kế thí nghiệm tìm hiểu ảnh hưởng của nước đến chiều cao cây đậu tương ngoài thực địa.

Trả lời:

- Bước 1: Thiết kế mô hình thực nghiệm, chuẩn bị các điều kiện thí nghiệm

• Thiết kế mô hình thực nghiệm:

Chia đất thành 3 lô, mỗi lô gieo 50 cây đậu tương với chất lượng như nhau.

• Chuẩn bị dụng cụ: dụng cụ làm đất, dụng cụ tưới nước, thiết bị chụp ảnh.
• Mẫu vật: 150 cây đậu tương với chiều cao và chất lượng như nhau.

- Bước 2: Tiến hành và thu thập số liệu thực nghiệm

• Tiến hành thí nghiệm:

- Chia đều 150 cây đậu tương và trồng vào 3 lô đất với chất lượng đất như nhau.

- Tiến hành tưới nước cho các lô đất như sau:

+ Lô 1: Không tưới nước hoặc tưới ít

+ Lô 2: Tưới nước vừa đủ

+ Lô 3: Tưới nhiều nước để đất ngập nước.

- Quan sát tốc độ phát triển của cây đậu tương ở các lô đất, ghi chép chiều cao cây sau mỗi 3 ngày. Tiến hành thí nghiệm trong vòng 10 ngày.

• Tuân thủ các quy định an toàn khi thực hành ngoài thực địa.

- Bước 3: Xử lí số liệu thực nghiệm và báo cáo

 • Làm báo cáo kết quả thí nghiệm theo các nội dung sau:

– Tên thí nghiệm.

- Câu hỏi nghiên cứu.

- Dụng cụ, hoá chất và mẫu vật.

- Phân công nhiệm vụ trong nhóm.

- Các bước tiến hành.

– Kết quả thí nghiệm.

- Phân tích kết quả và đưa ra kết luận.

– Nhận xét, đánh giá.

• Thu gom rác thải và để các dụng cụ thí nghiệm vào nơi quy định.

• Rửa tay bằng nước sạch và xà phòng sau mỗi lần thực nghiệm.