Soạn bài tập Ngữ văn 8 chân trời bài 2: Tiếng việt

1. Thế nào là đoạn văn diễn dịch, đoạn văn quy nạp, đoạn văn song song và đoạn văn phối hợp?

Hướng dẫn trả lời:

- Đoạn văn diễn dịch là đoạn văn có câu chủ đề mang ý khái quát đứng đầu đoạn; các câu còn lại triển khai cụ thể ý của câu chủ đề, bổ sung, làm rõ cho câu chủ đề.

- Đoạn văn quy nạp là đoạn văn được trình bày đi tiwf các ý nhỏ đến ý lớn, từ các ý chi tiết đến ý khái quát và câu chủ đề nằm ở vị trí cuối đoạn.

- Đoạn văn song song là đoạn văn trong đó các câu triển khai nội dung song song nhau. Mỗi câu nêu một khía cạnh của chủ đề đoạn văn, làm rõ cho nội dung đoạn văn.

- Đoạn văn phối hợp là đoạn văn kết hợp diễn dịch với quy nạp. Kiểu đoạn văn này có câu chủ đề đứng ở đầu và ở cuối đoạn.

2. Vẽ sơ đồ phác họa mô hình của đoạn văn diễn dịch, đoạn văn quy nạp và đoạn văn song song.

Hướng dẫn trả lời:

- Sơ đồ phác họa mô hình đoạn văn diễn dịch:

 - Sơ đồ phác họa mô hình đoạn văn quy nạp:

 - Sơ đồ phác họa mô hình đoạn văn song song:

2. Nêu đặc điểm của câu chủ để trong một đoạn văn. Trình bày ít nhất hai kinh nghiệm mà em có được về việc viết câu chủ đề của đoạn văn

Hướng dẫn trả lời:

- Câu chủ đề là câu mang nội dung khái quát của toàn đoạn văn, có thể đứng đầu hoặc cuối đoạn.

- Kinh nghiệm khi viết câu chủ đề:

+ Đối với đoạn văn diễn dịch chúng ta hãy viết luôn câu chủ đề

+ Đối với đoạn văn quy nạp thì chúng ta sẽ viết các ý phụ trước rồi mới đến câu chủ đề của đoạn văn.

3. Xác định cấu trúc của các đoạn văn sau và tìm câu chủ đề của mỗi đoạn văn (nếu có):

a. Cũng như các dân tộc trên toàn cứu lùm trở thành yếu tố không thể thiếu trong đời sống xã hội này dân tộc Tây Nguyên. Theo quan niệm truyền thống Tăng put (Nun Lửa) thường ngự trị trong bếp lửa gia đình – ngài là vị thần hiện thân cho sự may mắn, cho sự sinh rồi này mở cho sự phát triển. Đặc biệt hơn, thầu Lĩnh trong những ngôi nhà dời trở thành sợi dây liên kết cuộc đối thoại vĩnh hằng của con người qua nhiều thế hệ, là sức mạnh thường dùng cho sự khởi nguồn của mọi câu chuyện đời tưởng, cầu tình yêu đôi lứa, của hôn nhân gia đình, của nhỏ mơ khát vọng, của buồn vui hơn đỗi Thần Lửa như một nhân chứng quan trọng chứng kiến sự hiện diện của con người từ khi lọt lòng mẹ trong nghi lễ thất tai cho đến lễ thành đình, lễ trưởng thành cuối hài, kết nghĩa, và đến thời khắc con người từ giữa trung giới về với thế gion then link

(Tuyết Nhung Buồn Krông Bếp lửa - Linh hồn của nhà đài Tây Nguyên, https://heritagevietnamairlines.com/bep-lua-linh-hon-cua-nha-dai-tay-nguyen/)

b. Theo kết quả của nhiều cuộc khảo sát lớn, người Phần Lan rất thích tham gia những hoạt động giải trí liên quan đến thiên nhiên. 55% người Phần Lan hay đi hái dâu, 35% trượt tuyết xuyên quốc gia, thường là trong bóng đêm của vùng cực, dưới ánh sáng của những công viên thành phố rộng lớn. 70% thường xuyên đi bộ leo núi, trong khi trung bình chỉ có 30% người châu Âu và người Mỹ tham gia hoạt động này. 50% người Phần Lan đạp xe đạp, 20% chạy bộ, 30% dắt chó đi dạo. Và  một hoạt động nữa mà tôi đặc biệt yêu thích. 5% dân số nước này, tức khoảng 250 000 người, tham gia trượt tuyết đường dài. Tổng cộng lại, có hơn 95% người Phần Lan thường xuyên chơi đùa ngoài trời.

(Theo Florence Williams, Tinh thần sống xanh, Phạm Mây Mây (dịch), NXB Văn hóa – Văn nghệ, 2019,tr.162,163)

c. Trong những năm gần đây, lượng rác thải nhựa tại Việt Nam gia tăng nhanh chóng. Nếu như năm 2014, con số này là khoảng 1,8 triệu tấn/ năm, thì đến năm 2016 tăng lên khoảng 2,0 triệu tấn/ năm và hiện nay khoảng 3,27 triệu tấn/ năm. Khối lượng rác thải nhựa đổ ra biển mỗi năm khoảng 0,25 – 0,73 triệu tấn/ năm (chiếm gần 6 % tổng lượng rác thải nhựa xả ra biển của thế giới). Ở Việt Nam, bình quân mỗi hộ gia đình sử dụng khoảng 1kg túi ni lông/ tháng. Riêng hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, trung bình mỗi ngày thải ra môi trường khoảng 80 tấn rác thải nhựa và túi nilon. Tất cả những số liệu trên cho thấy Việt Nam đang đối mặt với nhiều nguy cơ từ rác thải nhựa.

(Theo Mạnh Hùng Rác thải nhựa ở Việt Nam: Thực trạng và giải pháp, https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/bao-ve-moi-truong/-/ 26009/ rac thai nhua o viet nam thuc trang va giai phap)

d. Hoa mai nở là lúc báo hiệu một mùa xuân nữa lại về. Loài hoa vàng óng khoe sắc rực rỡ dưới những tia nắng ấm của ngày xuân làm cho lòng người hân hoan, phần khởi. Dân gian quan niệm rằng nhà nào có mai nở càng nhiều cánh thì nhà đó càng may mắn và sung túc trong năm mới. Chính vì thế, hoa mai luôn được yêu thích và là loài hoa không thể thiếu trong những ngày Tết.

(Theo Quỳnh Như Ý nghĩa hoa Tết, https://laodong.vn/gia-dinh-hon-nhan/y-nghia-hoa-tet-873076.ldo)

đ. Nón là là vật che nắng, che mưa trong đời sống thường nhật của người Việt Nam là đã đi vào thơ ca, hội hoạ và nhiếp ảnh để tạo ra nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc. Nón là là vật trang sức làm nên nét duyên cứu người con gửi: “Giỏ cầu vương nắng nàng thôn nữ Quai lỏng nghiêng vành chiếc nón thơ" Đông Hồ). Không chỉ vậy vật dụng này còn để lại đầu lợi của mình qua những điệu múa nón thời ta, mang đậm tinh thần Việt. Ngày nay, chính sách toàn cầu hoá mở cửa giao lưu về kinh tế và văn hóa với các nước đã đưa chiếc nón lá Việt Nam vươn mình ra ngoài biên giới và trở thành món quà ý nghĩa dành cho du khách

(Theo Phương Linh, Nón lá góp phần lan tỏa https://laodongthudo.vn/non-la-gop-phan-lan-toa-van-hoa-viet)

Hướng dẫn trả lời:

a. Cấu trúc đoạn văn: diễn dịch, câu chủ đề: Cũng như các dân tộc trên toàn cầu, lửa trở thành yếu tố không thể thiếu trong đời sống – xã hội các dân tộc Tây Nguyên.

b. Cấu trúc đoạn văn phối hợp, câu chủ đề:

- Theo kết quả của nhiều cuộc khảo sát lớn, người Phần Lan rất thích tham gia những hoạt động giải trí liên quan đến thiên nhiên (câu chủ đề ở đầu đoạn)

- Tổng cộng lại, có hơn 95% người Phần Lan thường xuyên chơi đua ngoài trời (câu chủ đề ở cuối đoạn).

c. Cấu trúc đoạn văn: phối hợp, câu chủ đề:

- Trong những năm gần đây, lượng rác thải nhựa tại Việt Nam gia tăng nhanh chóng (câu chủ đề ở đầu đoạn). 

- Tất cả những số liệu trên cho thấy Việt Nam đang đối mặt với nhiều nguy cơ từ rác thải nhựa (câu chủ đề ở cuối đoạn).

d. Cấu trúc đoạn văn: quy nạo, câu chủ đề: Chính vì thế, hoa mai luôn được yêu thích và là loài hoa không thể thiếu trong những ngày Tết.

đ. Cấu trúc đoạn văn: song song.