Tải bản chuẩn giáo án chuyên đề kinh tế pháp luật 11 KNTT CĐ1 Bài 1: Tác động tiêu cực và nguyên nhân phát sinh tác động của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên (P2)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu nguyên nhân áp lực từ gia tăng dân số và đô thị hoá

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ cho HS làm việc cá nhân, đọc các thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi:

Em hãy cho biết việc gia tăng dân số cùng quá trình đô thị hoá đã gây sức ép dẫn đến những tác động tiêu cực đối với môi trường như thế nào.

- GV mời đại diện một số bạn trả lời từng câu hỏi. Các bạn khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét và chốt kiến thức như trong SGK, yêu cầu HS ghi lại vào vở.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS đọc thông tin trong SGK, thảo luận trả lời câu hỏi về nguyên nhân áp lực từ gia tăng dân số và đô thị hoá

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một vài HS trả lời câu hỏi. Các HS khác bổ sung ý kiến.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về nguyên nhân áp lực từ gia tăng dân số và đô thị hoá

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu nguyên nhân từ trình độ công nghệ khai thác tài nguyên và xử lí chất thải thấp

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ cho HS làm việc cá nhân, đọc các thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi:

1/ Những thông tin trên cho thấy trình độ công nghệ khai thác tài nguyên và xử lí chất thải thấp đã tác động đến môi trường nước ta như thế nào?

2/ Em hãy nêu những tác động tiêu cực khác xuất phát từ trình độ khai thác tài nguyên và xử lí chất thải.

- GV mời đại diện một số bạn trả lời từng câu hỏi. Các bạn khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét và chốt kiến thức như trong SGK, yêu cầu HS ghi lại vào vở.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS đọc thông tin trong SGK, thảo luận trả lời câu hỏi về nguyên nhân từ trình độ công nghệ khai thác tài nguyên và xử lí chất thải thấp

- HS nêu những ví dụ cụ thể khác xuất phát từ trình độ công nghệ khai thác tài nguyên và xử lí chất thải đến môi trường

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một vài HS trả lời câu hỏi. Các HS khác bổ sung ý kiến.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về nguyên nhân từ trình độ công nghệ khai thác tài nguyên và xử lí chất thải thấp

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu nguyên nhân từ việc gia tăng nhu cầu tiêu dùng và ý thức của các chủ thể kinh tế

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ cho HS làm việc cá nhân, quan sát hình ảnh và đọc các thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi:

1/ Sự gia tăng nhu cầu sử dụng phương tiện giao thông cơ giới đã tác động tiêu cực đến môi trường như thế nào? Em hãy kể thêm sự gia tăng những nhu cầu tiêu dùng khác có tác động tiêu cực đến môi trường.

2/ Những hình ảnh, thông tin trên cho thấy ý thức và việc làm của người dân đã tác động tiêu cực đến môi trường như thế nào? Em hãy nêu những tác động tiêu cực khác xuất phát từ ý thức và việc làm của người dẫn đến môi trường nước ta hiện nay.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS lần lượt trả lời từng câu hỏi. Các bạn khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét và chốt kiến thức như trong SGK, yêu cầu HS ghi lại vào vở.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS đọc thông tin trong SGK, thảo luận trả lời câu hỏi về nguyên nhân từ việc gia tăng nhu cầu tiêu dùng và ý thức của các chủ thể kinh tế

- HS nêu những ví dụ cụ thể khác xuất phát từ sự gia tăng nhu cầu và ý thức của các chủ thể kinh tế tác động đến môi trường

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một vài HS trả lời câu hỏi. Các HS khác bổ sung ý kiến.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về nguyên nhân từ việc gia tăng nhu cầu tiêu dùng và ý thức của các chủ thể kinh tế

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Nguyên nhân phát sinh tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên

a) Tìm hiểu nguyên nhân áp lực từ gia tăng dân số và đô thị hoá

* Trả lời câu hỏi thảo luận

Thông tin cho thấy dân số ngày càng gia tăng và tỉ lệ dân cư sống ở đô thị ngày càng nhiều trong khi ở các đô thị hệ thống thoát nước không đồng bộ, hệ thống thu gom rác thải còn nhiều hạn chế,... là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường. 

b) Tìm hiểu nguyên nhân từ trình độ công nghệ khai thác tài nguyên và xử lí chất thải thấp

* Trả lời câu hỏi thảo luận

1. + Khai thác tài nguyên thiếu bền vững, hiệu quả quản lí, sử dụng chưa cao dẫn đến ô nhiễm, suy giảm môi trường, tài nguyên thiên nhiên

+ Khai thác khoáng sản chưa theo quy hoạch, kế hoạch và khai thác trái phép vẫn diễn ra với công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng

+ Tình trạng nhập khẩu công nghệ, máy móc, thiết bị lạc hậu, nguyên vật liệu không đạt chuẩn về môi trường chậm được khắc phục.

+ Trình độ khai thác và xử lí chất thải thấp của các làng nghề gây tác động xấu tới cảnh quan, ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng; phát sinh bụi và khí thải độc hại; gây ô nhiễm mùi, tạo nên các khí ô nhiễm,...

2. Những tác động tiêu cực khác xuất phát từ trình độ khai thác tài nguyên và xử lí chất thải.

+ Đất đá thải loại trong khai thác khoáng sản gián tiếp dẫn đến tác động cộng hưởng về phát thải bụi từ các mỏ, gây suy giảm môi trường không khí do nhiễm bụi ở các khu dân cư ở trong vùng khai thác. Trên các mỏ than thường có mặt với hàm lượng cao các nguyên tố Sc, Ti, Mn...Các khoáng vật sulphua có trong than còn chứa Zn, Cd, HG...làm cho bụi mỏ trở nên độc hại với sức khỏe con người.

+ Khai thác vật liệu xây dựng, nguyên liệu cho sản xuất phân bón và hóa chất như đá vôi làm ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước nghiêm trọng. Do quy trình khai thác lạc hậu, không có hệ thống thu bụi nên hàm lượng bụi tại những nơi này thường lớn gấp 9 lần so với tiêu chuẩn cho phép.

c) Tìm hiểu nguyên nhân từ việc gia tăng nhu cầu tiêu dùng và ý thức của các chủ thể kinh tế

* Trả lời câu hỏi thảo luận

1. Các phương tiện giao thông cơ giới sử dụng nhiều nhiên liệu hoá thạch làm phát sinh các chất ô nhiễm không khí như CO, chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), SO₂, NO, bụi,... Ngoài ra, sự gia tăng nhu cầu sử dụng các đồ nhựa, túi ni-lông,... cũng gây hại cho môi trường.

2. Các hình ảnh, thông tin cho thấy ý thức và việc làm của người dân đã tác động tiêu cực đến môi trường: ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí. Ngoài ra, có thể kể đến một số tác động tiêu cực khác xuất phát từ ý thức và việc làm của người dân: cửa hàng sửa xe máy thải trực tiếp dầu máy xuống cống, xe tải chở cát không che đậy cẩn thận làm cát rơi ra đường phố,...

* Kết luận chung

- Những biến đổi tiêu cực của môi trường có nguyên nhân chủ yếu từ những sức ép của sự phát triển kinh tế tạo nên. Dân số tăng, đô thị hoá cao kéo theo tốc độ tăng trưởng ngành xây dựng, lượng chất thải rắn tăng trên diện rộng, lượng phương tiện giao thông cơ giới gia tăng,...

- Tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển công nghiệp còn dựa nhiều vào tài nguyên thiên nhiên. Trình độ công nghệ khai thác và xử lí chất thải thấp cùng với sự gia tăng tiêu dùng và ý thức bảo vệ môi trường của các chủ thể kinh tế chưa cao tất yếu dẫn đến mức tiêu thụ nguyên liệu, năng lượng nhiều hơn, thải ra nhiều chất thải làm ô nhiễm, suy thoái môi trường, suy giảm tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học.