Ôn tập kiến thức Lịch sử 11 Cánh diều bài 6: Hành trình đi đến độc lập dân tộc ở Đông Nam Á
Ôn tập kiến thức lịch sử 11 Cánh diều bài 6: Hành trình đi đến độc lập dân tộc ở Đông Nam Á. Nội dung ôn tập bao gồm cả lí thuyết trọng tâm và bài tập ôn tập để các em nắm chắc kiến thức trong chương trình học. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em ôn luyện và kiểm tra. Kéo xuống để tham khảo
[toc:ul]
I. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG THỰC DÂN XÂM LƯỢC Ở ĐÔNG NAM Á
a. Đông Nam Á hải đảo
- Ở In-đô-nê-xi-a: Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Đi-pô-nê-gô-rô (1825 – 1830).
+ Lực lượng hưởng ứng và tham gia: lãnh chúa, người dân trên đảo Gia-va, các đảo khác.
+ Kết quả: thất bại.
+ Ý nghĩa: gây tổn thất nặng nề cho chính quyền thực dân.
+ Tác động: phong trào đấu tranh tiếp tục lan rộng, kéo dài đến cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.
- Ở Phi-lip-pin: Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Đa-ga-hô ở Bô-hô (1744 – 1829).
+ Lực lượng tham gia: 20 000 người dân tham gia.
+ Ý nghĩa: là cuộc khởi nghĩa kéo dài nhất (1744 – 1829); Đa-ga-hô trở thành biểu tượng tinh thần cho cuộc đấu tranh chống thực dân Tây Ban Nha ở Phi-lip-pin.
+ Tác động: cuộc đấu tranh chống thực dân Tây Ban Nha lan rộng ra các đảo, kéo dài hơn 3 thế kỉ.
b. Đông Nam Á lục địa
- Ở Miến Điện: phong trào chiến tranh du kích lan rộng trong cả nước.
→ Thực dân Anh bị tổn hại nặng nề.
- Ở bán đảo Đông Dương: từ nửa sau thế kỉ XIX, phong trào chống thực dân Pháp xâm lược bùng nổ mạnh mẽ, từng bước lan rộng.
- Ở Việt Nam: từ năm 1858, phong trào chiến đấu chống xâm lược lan rộng ra Nam Kỳ, Bắc Kỳ.
- Ở Cam-pu-chia: nhiều cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp diễn ra sôi nổi. Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Hoàng thân Si-vô-tha (1861 -1892).
II. CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA CUỘC ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP DÂN TỘC Ở ĐÔNG NAM Á
1. Các giai đoạn phát triển của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở Đông Nam Á. | |
Giai đoạn 1 | Từ cuối thế kỉ XIX đến năm 1920: - Đánh dấu sự ra đời và phát triển của giai cấp vô sản ở Đông Nam Á. - Đây là giai đoạn phong trào đấu tranh theo ý thức hệ phong kiến dần được thay bằng phong trào theo xu hướng tư sản. |
Giai đoạn 2 | 1920 – 1945: - Xuất hiện xu hướng mới trong phong trào đấu tranh. - Đây là giai đoạn giai cấp vô sản bước lên vũ đài chính trị với sự ra đời của Đảng Cộng sản ở nhiều quốc gia: In-đô-nê-xi-a, Việt Nam, Mã Lai, Xiêm,… |
Giai đoạn 3 | 1945 – 1975: - Hoàn thành cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. - Phong trào đấu tranh dâng cao với thắng lợi của nhiều quốc gia (In-đô-nê-xi-a, Việt Nam, Lào,…). - Từ năm 1954 – 1975, là giai đoạn các nước Đông Nam Á lần lượt hoàn thành cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. |
2. Nhận xét - Trải qua các giai đoạn phát triển từ cuối thế XIX – nửa sau thế kỉ XX, xuất phát từ bối cảnh quốc tế, khu vực và điều kiện lịch sử cụ thể của từng nước, các nước Đông Nam Á đi đến độc lập dân tộc. - Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia (khu vực thuộc địa của Pháp) trải qua các cuộc kháng chiến trường kì, gian khổ để giải phóng dân tộc. - Các nước khác ở Đông Nam Á (khu vực thuộc địa của Hà Lan, Anh, Mỹ) phải kết hợp đấu tranh với những cuộc đàm phán hòa bình kéo dài hàng thập kỉ đi đến cái đích chung là giành độc lập dân tộc và chủ quyền quốc gia. | |
III. THỜI KÌ TÁI PHÁT TRIỂN SAU KHI GIÀNH ĐƯỢC ĐỘC LẬP
a. Những ảnh hưởng của chế độ thực dân
Tác động | Lĩnh vực | Ảnh hưởng của chế độ thực dân |
Tiêu cực | Kinh tế | - Phần lớn các nước Đông Nam Á vẫn là những nước nông nghiệp lạc hậu, lệ thuộc nặng nề vào nước ngoài. - Một số nước trong khu vực mặc dù được coi là “vựa lúa” của thế giới nhưng lại rơi vào tình trạng thiếu lương thực, đói kèm triền miên. |
Chính trị | Việc áp đặt bộ máy cai trị, thực hiện chính sách “chia để trị”, chính sách ngu dân của chính quyền thực dân đã để lại những hậu quả nặng nề và lâu dài cho các nước Đông Nam Á. | |
Văn hóa | Chính sách nô dịch, áp đặt văn hóa ngoại lai của chính quyền thực dân đã ảnh hưởng tiêu cực đến việc bảo vệ và phát huy những giá trị truyền thống của nền văn hóa các dân tộc Đông Nam Á. | |
Tích cực | - Tạo ra sự chuyển biến nhất định trong quá trình phát triển của một số nước Đông Nam Á về hạ tầng cơ sở: mở mang đường giao thông, xây dựng thành phố hải cảng mới. - Gắn kết khu vực với thị trường thế giới, du nhập nền sản xuất công nghiệp. - Phát triển một số yếu tố về văn hóa như chữ viết, tôn giáo, giáo dục. | |
b. Quá trình tái thiết và phát triển
- In-đô-nê-xi-a, Phi-lip-pin, Xin-ga-po: tiến hành chiến lược công nghiệp hóa từ giữa những năm 50 của thế kỉ XX.
- Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia: từng bước chuyển sang nền kinh tế thị trường, tiến hành công nghiệp hóa từ cuối thập kỉ 80 – 90 của thế kỉ XX.
- Bru-nây: tiến hành điều chỉnh chính sách nhằm đa dạng hóa nền kinh tế.
- Mi-an-ma: bắt đầu tiến hành cải cách kinh tế từ cuối năm 1998.
→ Các nước đã đạt được những thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế với tốc độ tăng trưởng hằng năm mức độ cao. Đời sống xã hội có những chuyển biến căn bản.