1.
* Trao đổi chất ở tế bào là quá trình vận chuyển các chất ra, vào tế bào qua màng tế bào.
* Những loại chất có thể đi qua được lớp kép phospholipid là những chất không phân cực và các phân tử có kích thước nhỏ như O2, CO2, nước
Những loại chất không thể đi qua lớp kép phospholipid là các chất phân cực và các phân tử có kích thước lớn như ion, các amino acid,...
* Vì lớp kép phospholipid có tính kị nước và không phân cực nên chỉ những chất không phân cực hoặc các phân tử có kích thước nhỏ mới có thể đi qua.
2.
* Đặc điểm của vận chuyển thụ động:
+ Là kiểu khuếch tán các chất từ nơi có nồng độ chất tan cao đến nơi có nồng độ chất tan thấp (xuôi chiều gradient nồng độ).
+ Không cần tiêu tốn năng lượng.
+ Các chất có thể khuếch tán qua lớp phospholipid hoặc qua các protein xuyên màng.
* Phân biệt khuếch tán đơn giản và khuếch tán tăng cường:
Thành phần (màng tế bào) tham gia khuếch tán | Đặc điểm chất khuếch tán | Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ khuếch tán | |
Khuếch tán đơn giản | Lớp kép phospholipid | Là những chất không phân cực và các phân tử có kích thước nhỏ |
- Bản chất của chất khuếch tán - Sự chênh lệch nồng độ các chất bên trong và ngoài màng - Thành phần hoá học của lớp kép phospholipid |
Khuếch tán tăng cường | Kênh protein chuyên biệt - Protein xuyên màng | Là các chất phân cực và các phân tử có kích thước lớn, các ion, các amino acid,... |
- Số lượng kênh protein trên màng - Sự chênh lệch nồng độ chất tan (gradient nồng độ) - Sự chênh lệch về điện thế giữa hai phía của màng. |
3. Tế bào rễ cây có thể hút được nước từ đất vì các tế bào của rễ cây có không bào trung tâm lớn, chứa nhiều chất tan nên có áp suất thẩm thấu cao hơn so với môi trường đất mà nước có xu hướng đi từ nơi có nồng độ chất tan thấp đến nơi có nồng độ chất tan cao nên tế bào rễ cây có thể hút được nước từ đất.
4.
* Thẩm thấu là sự khuếch tán của các phân tử nước qua màng tế bào.
* Nếu tế bào thực vật và động vật được đưa vào dung dịch nhược trương thì nước sẽ khuếch tán từ bên ngoài vào trong tế bào tạo nên một áp lực lên màng tế bào. Tế bào động vật có thể vỡ, tế bào thực vật nhờ có thành tế bào tạo nên lực cản chống lại sự khuếch tán của các phân tử nước vào tế bào, do đó nước chỉ đi vào một mức độ nhất định làm trương tế bào.