[toc:ul]
Các nước đế quốc ráo riết chuẩn bị chiến tranh thế giới thứ nhất chỉ nhằm một mục đích chính là muốn “thanh toán” đối thủ để chia lại thuộc địa.
Khởi đầu, Đức chớp nhoáng đánh chiếm Bỉ rồi thọc sang Pháp, ngăn chặn con đường ra biển không cho quân Anh tiếp viện. Pa – ri bị uy hiếp. Quân Nga tấn công vào Đông Phổ, buộc Đức phải điều hết quân để chống lại Nga. Pa – ri được giải vây, Pháp phản công và giành thắng lợi ở Mác – nơ. Quân Anh đổ bộ lên lục địa châu Âu. Chiến tranh chớp nhoáng của Đức bị thất bại.
Năm 1915, Đức dồn sang mặt trận phía Đông tấn công Nga. Năm 1916, Đức lại quay lại mặt trận phía Tây tấn công pháo đài Véc – đoong của Pháp. Từ cuối năm 1916, Áo - Hung từ thế chủ động chuyển sang thế phòng ngự ở cả hai mặt trận Đông – Tây.
Thời gian | Sự kiện chính |
Năm 1917 | Ưu thế thuộc về phe hiệp ước, chiến sự chủ yếu ở mặt trận phía Tây. |
Tháng 11/ 1918 | Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi. Nước Nga Xô – Viết rút khỏi chiến tranh. |
Tháng 7/ 1918 | Phe hiệp ước phản công các đồng minh Đức đầu hàng. |
Ngày 9/ 11/ 1918 | Cách mạng bùng nổ ở Đức, chế độ quân chủ bị lật đổ, chế độ cộng hòa được thành lập. |
Ngày 11/ 11/1918 | Chính phủ Đức đầu hàng không điều kiện, chiến tranh kết thúc. |
Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa, chỉ đem lại nguồn lợi cho giai cấp tư sản cầm quyền. Đứng về cả hai khối đế quốc thì các bên tham chiến đều là phi nghĩa, tổn phí và hậu quả của nó đè nặng lên đời sống của người dân lao động và nhân dân các nước thuộc địa.
Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất là mâu thuẫn giữa đế quốc với đế quốc trở nên vô cùng sâu sắc dẫn đến hình thành hai khối quân sự đối địch nhau (khối liên minh gồm Đức , Áo – Hung, Thổ Nhĩ Kì. Khối hiệp ước gồm Anh, Pháp, Nga. Mâu thuẫn về vấn đề thị trường và thuộc địa là mâu thuẫn lớn nhất giữa các đế quốc. Hai khối tích cực ráo riết chạy đua vũ trang và tích cực chuẩn bị chiến tranh. Trong đó, Đức là nước hung hãn nhất.
Chiến tranh thế giới thứ nhất đã gây nên những thảm họa hết sức to lớn đối với nhân loại: 33 nước với 150 triệu dân bị lôi vào vòng khói lửa. Có khoảng 10 triệu người chết, trên 20 triệu người bị thương.
Tuy nhiên, một kết quả quan trọng trong quá trình chiến tranh là sự thành công của cách mạng tháng Mười Nga và việc thành lập nhà nước Xô – viết, đánh dấu một bước chuyển lớn trong cục diện chính trị thế giới.
Thời gian | Sự kiện chính |
28/7 đến 4/8/1914 | Áo – Hung tuyên chiến với Xéc – bi, Đức tuyên chiến với Nga, Pháp, Anh tuyên chiến với Đức. |
Cuối 1914 | Ưu thế thuộc về phe Liên Minh. |
Cuối 1915 | Nga tấn công Đức ở phía Đông, kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của Đức thất bại. |
Năm 1916 | Cả hai phe chuyển sang thế phòng ngự. |
Năm 1917 | Ưu thế thuộc về phe hiệp ước, chiến sự chủ yếu ở mặt trận phía Tây. |
Tháng 11/ 1918 | Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi. Nước Nga Xô – Viết rút khỏi chiến tranh. |
Tháng 7/ 1918 | Phe hiệp ước phản công các đồng minh Đức đầu hàng. |
Ngày 9/ 11/ 1918 | Cách mạng bùng nổ ở Đức, chế độ quân chủ bị lật đổ, chế độ cộng hòa được thành lập. |
Ngày 11/ 11/1918 | Chính phủ Đức đầu hàng không điều kiện, chiến tranh kết thúc. |