Hướng dẫn giải nhanh Khoa học 4 CTST bài 11: Âm thanh trong đời sống

BÀI 11. ÂM THANH TRONG ĐỜI SỐNG

Câu 1: Em thường nghe được những âm thanh gì mỗi ngày?

Trả lời:

Mỗi ngày, em thường nghe được những âm thanh như: tiếng xe cộ, tiếng tv, tiếng trống trường, tiếng chim kêu, tiếng cô giảng bài, ...

1. Vai trò, ứng dụng của âm thanh trong đời sống.

Câu 1: Quan sát các hình sau và cho biết vai trò của âm thanh trong đời sống.

Trả lời:

Từ những hình trên, em nhận thấy trong đời sống âm thanh có những vai trò sau: 

Hình 1: âm thanh giúp học sinh trao đổi học tập, thảo luận bài học.

Hình 2: âm thanh giúp mọi người có thể giao tiếp, nói chuyện được với nhau.

Hình 3: âm thanh giúp ta giải trí, thư giãn bằng những cách như thưởng thức âm nhạc.

Hình 4: âm thanh phát ra tiếng báo hiệu, cảnh báo mọi người.

Câu 2: Em hãy kể một số tình huống âm thanh được sử dụng trong đời sống.

Hãy lấy một số ví dụ động vật cũng dùng âm thanh để giao tiếp.

Trả lời:

- Một số tình huống âm thanh được sử dụng trong đời sống:

1. Hệ thống điều hướng GPS: Hệ thống này sử dụng âm thanh để hướng dẫn tài xế đi đúng hướng mà không cần nhìn vào màn hình.

2. Thiết bị hỗ trợ người khiếm thị: Có các thiết bị sử dụng âm thanh để giúp người khiếm thị nhận biết môi trường xung quanh, như gậy điện tử phát ra âm thanh khi gặp vật cản.

3. Đồng hồ báo thức: Đồng hồ báo thức sử dụng âm thanh để đánh thức mọi người từ giấc ngủ.

4. Hệ thống phát thanh: Hệ thống này sử dụng âm thanh để truyền tải thông tin và giải trí đến người nghe.

5. Thiết bị đọc sách: Một số thiết bị cho phép đọc sách bằng giọng nói, giúp những người không thể đọc (như người mù hoặc người bị khiếm thị) có thể tiếp cận với văn học và thông tin.

6. Ứng dụng học ngoại ngữ: Nhiều ứng dụng học ngoại ngữ sử dụng âm thanh để giúp người học phát âm chính xác.

- Động vật cũng sử dụng âm thanh để giao tiếp, ví dụ như sau: 

1. Chim: Chim sử dụng tiếng hót để giao tiếp với nhau, đánh dấu lãnh thổ, và thu hút bạn đời.

2. Chó: Chó sử dụng tiếng sủa để cảnh báo về mối đe dọa, gọi chủ, hoặc chỉ ra rằng chúng muốn chơi.

3. Cá voi: Cá voi sử dụng âm thanh để giao tiếp với nhau qua khoảng cách lớn dưới nước.

4. Côn trùng: Một số loài côn trùng như dế sử dụng âm thanh để thu hút bạn đời.

Câu 3: Quan sát các hình dưới đây và cho biết:

Tên của mỗi loại dụng cụ

Làm thế nào để các nhạc cụ này phát ra âm thanh

So sánh cách làm phát ra âm thanh của mỗi nhạc cụ.

Trả lời:

Từ những hình trên em nhận thấy có các loại dụng cụ như sau: 

• Hình 5: đàn ghita 

• Hình 6: kèn 

• Hình 7: đàn đá

Mỗi loại nhạc cụ đều có những cách phát ra âm thanh khác nhau: 

• Đàn ghita: gảy vào dây đàn

• Kèn: thổi vào kèn

• Đàn đá: gõ vào những viên đá của đàn

Cách làm phát ra âm thanh của đàn ghita, kèn và đàn dá khác nhau như sau:

1. Đàn ghita: Âm thanh được tạo ra khi người chơi gảy dây đàn, làm cho dây đàn rung lên. Thùng đàn sẽ cộng hưởng với độ rung của dây đàn, làm cho lớp không khí xung quanh mặt thùng đàn guitar dao động cùng tần số. Khi phím đàn được nhấn xuống, búa đàn bên trong đánh thẳng vào dây, tuy nhiên, hành động này chỉ tạo ra âm thanh nhẹ ban đầu.

2. Kèn: Âm thanh được tạo ra khi người chơi tạo ra âm thanh vo ve trong khi thổi không khí qua đôi môi khép lại và vào ống nói. Không khí gây ra rung động sóng đứng trong cột không khí bên trong kèn, truyền đi xuống nhạc cụ và sau đó được điều khiển bằng cách nhấn các phím.

3. Đàn dá: Phần giúp tạo âm thanh của bộ đàn này là đá, với nhiều những mấu đá khác nhau, người ta dùng một cây sắt nhỏ, phần đầu được gia công to hơn hoặc được chuyển thành hình tròn. Với mỗi mẫu đá to, nhỏ, dày, bẹt khác nhau, âm thanh khi được phát ra cũng khác nhau, ân thanh được tạo ra từ đàn đá khá cao và sắc.

Câu 4: Tìm tên một số loại nhạc cụ và thu thập thông tin theo gợi ý.

Trả lời:

Sau khi tìm hiểu, em có thể điền bảng như sau: 

Câu 5: Cùng sáng tạo: "Tự làm đàn"

Chuẩn bị:

Một hộp giấy, kéo, bốn dây cao su độ dày khác nhau, hai cây bút chì.

Thực hiện:

Dùng kéo khoét một lỗ tròn trên một mặt của hộp giấy.

Bao bốn sợi dây cao su vòng quanh hộp. Kê hai cây bút chì dưới các dây để dây không chạm mặt hộp (hình 8).

Lấy tay gảy từng dây cao su.

Chia sẻ với bạn sản phẩm của em.

Trả lời:

Với những bước hướng dẫn như trên, em có thể dễ dàng tạo được một chiếc đàn cho riêng mình.

1. Phòng chống ô nhiễm tiếng ồn

Câu 1: Quan sát các hình dưới đây và cho biết nguyên nhân gây ra tiếng ồn và những tác hại do tiếng ồn gây ra.

Kể tên và nêu các tác hại của những tiếng ồn khác.

Em và gia đình thường phải nghe những tiếng ồn nào?

Trả lời:

Từ những hình trên, em nhận thấy có những nguyên nhân gây ra tiếng ồn như sau:

• Hình 9: tiếng phương tiện di chuyển.

• Hình 10: tiếng loa đài mở to quá mức.

• Hình 11: tiếng động vật

• Hình 12: tiếng xây dựng 

Từ những nguyên nhân đó, tiếng ồn gây ra các tác hại như: gây mất ngủ, ảnh hưởng đến thính giác, mệt mỏi, nhức đầu, cẳng thẳng và gây ra một số bệnh tim mạch.

Tiếng ồn khác nhau có thể gây ra nhiều tác hại khác nhau, ví dụ như: 

• Tiếng ồn từ giao thông: Tiếng ồn từ giao thông có thể gây ra căng thẳng, mất ngủ, và giảm thính lực. Nếu tiếp xúc với tiếng ồn từ giao thông liên tục với độ lớn 85 decibel có thể làm giảm thính lực.

• Tiếng ồn từ công trường xây dựng: Tiếng ồn từ công trường xây dựng không chỉ gây ra mất ngủ và căng thẳng, mà còn có thể gây ra tình trạng giảm thính lực.

• Tiếng ồn từ thiết bị âm thanh: Tiếng ồn từ thiết bị âm thanh, như loa phóng thanh hoặc máy nghe nhạc, có thể gây ra tình trạng giảm thính lực, đặc biệt nếu tiếp xúc với âm lượng lớn trong thời gian dài.

• Tiếng ồn từ máy bay: Tiếng ồn từ máy bay có thể gây ra mất ngủ, căng thẳng, và giảm thính lực. Nếu thai phụ sống gần sân bay, tiếng ồn từ máy bay có thể gây ra dị dạng thai nhi.

Trong cuộc sống hàng ngày, emvà gia đình có thể tiếp xúc với nhiều nguồn tiếng ồn khác nhau. Ví dụ, tiếng ồn từ thiết bị điện tử, như ti vi hoặc máy tính, hoặc từ thiết bị gia dụng, như máy giặt hoặc máy sấy, tiếng phương tiện di chuyển, tiếng chó mèo,…

Câu 2: Chia sẻ với bạn về cách giảm ô nhiễm tiếng ồn trong các hình dưới đây.

Em còn biết những cách nào khác có thể làm giảm ô nhiễm tiếng ồn?

Ở những nơi nào em không nên gây tiếng ồn? Vì sao? Em làm gì để tránh gây tiếng ồn ở những nơi này?

Trả lời:

Trong các hình trên, em nhận thấy có những cách giảm tiếng ồn như: đóng cửa, đeo tai nghe hoặc dùng nút bịt tai,…

Theo em, em còn có những cách khác để giảm tiếng ồn như: di chuyển ra xa nguồn tiếng ồn, trồng cây xanh, lập kế hoạch làm việc linh hoạt,…

Theo em, những nơi không nên gây tiếng ồn là:

1. Thư viện: Thư viện là nơi mọi người đến để đọc sách, học tập, và nghiên cứu. Tiếng ồn có thể làm phiền người khác và làm gián đoạn sự tập trung của họ.

2. Bệnh viện: Bệnh viện là nơi cần yên tĩnh để bệnh nhân có thể nghỉ ngơi và hồi phục. Tiếng ồn có thể làm tăng căng thẳng và làm chậm quá trình hồi phục của bệnh nhân.

3. Trường học: Trong lớp học, tiếng ồn có thể làm gián đoạn sự tập trung của học sinh và giáo viên, làm giảm hiệu quả của việc học.

4. Nhà thờ hoặc nơi thờ cúng khác: Những nơi này thường yêu cầu sự tôn trọng và yên tĩnh để mọi người có thể tập trung vào việc cầu nguyện hoặc suy ngẫm.

Để tránh gây ra tiếng ồn ở những nơi này, em có thể làm như sau:

• Giữ âm lượng thấp: Hãy nói chuyện ở mức âm lượng thấp và giữ âm lượng của thiết bị điện tử ở mức thấp.

• Sử dụng tai nghe: Nếu bạn muốn nghe nhạc hoặc xem video, hãy sử dụng tai nghe để không làm phiền người khác.

• Tắt tiếng điện thoại: Khi bạn ở trong thư viện, bệnh viện, trường học, hoặc nhà thờ, hãy tắt tiếng điện thoại của bạn để không làm phiền người khác.

Câu 3: Tìm hiểu các nguyên nhân gây ô nhiễm tiếng ồn ở địa phương em và chia sẻ với bạn.

Trả lời:

Những nguyên nhân gây ô nhiễm tiếng ồn ở địa phương em là: tiếng máy móc, tiếng chăn gà gịt, tiếng máy bây,…