Địa lí 10 bài 2: Một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lý trên bản đồ
Hướng dẫn giải bài tập sgk, bài tập VBT, sách atlat địa lí 10 bài 2: Một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ. Tất cả các kiến thức trong bài học này đều được giải đáp cẩn thận, chi tiết. Chúng ta tham khảo để học tốt bài 2 nhé.
[toc:ul]
Phần 1: Hướng dẫn giải SGK bài các phép chiếu hình bản đồ cơ bản
Bài tập giữa bài
Câu 1: Quan sát hình 2.1, hãy cho biết có những dạng kí hiệu nào?
Trả lời:
Dựa vào hình 2.1 ta dễ dàng thấy được có 3 dạng kí hiệu bản đồ. Đó chính là:
- Kí hiệu hình học
- Kí hiệu chữ
- Kí hiệu tượng hình.
Câu 2: Dựa vào hình 2.2 hãy chứng minh rằng phương pháp kí hiệu không những chỉ nêu được tên và vị trí mà còn thể hiện được cả chất lượng của các đối tượng trên bản đồ?
Trả lời:
Rõ ràng, phương pháp kí hiệu không những chỉ nêu được tên và vị trí mà còn thể hiện được cả chất lượng của các đối tượng trên bản đồ.
Ví dụ cụ thể để chứng minh cho điều đó như sau:
Khi quan sát vào hình 2.2 ngoài việc bạn nhìn thấy được vị trí của các nhà máy điện bạn còn có thể biết được nhà máy nào đã được đưa vào sử dụng, nhà máy nào đang còn được xây dựng. Bạn cũng biết được trong số những đường dây, đường nào là đường 220KW (màu đen) đường nào là đường 500KW (màu đỏ)….Hay những trạm biến áp có công suất khác nhau...
Câu 3: Quan sát hình 2.3, cho biết phương pháp kí hiệu đường chuyển động biểu hiện được những đặc điểm nào của gió và bão trên bản đồ?
Trả lời:
Khi quan sát vào bản đồ hình 2.3 gió và bão ở Việt Nam ta thấy có các kí hiệu đường chuyển động.
Trong bản đồ này các đường chuyển động đã thể hiện được:
- Hướng chuyển động của các loại gió và bão.
Ví dụ: gió mùa mùa đông có mũi tên màu xanh dương có hướng di chuyển từ biển vào lục địa. Hay hướng chuyển của các cơn bão (mũi tên màu đen) có hướng di chuyển từ biển vào biển Đông nước ta và đi vào đất liền.
- Tần suất khác nhau của các cơn bão.
Ví dụ: mũi tên đen nhỏ nhất thể hiện từ 0,3 đến 1 cơn bão/tháng. Mũi tên lớn nhất thế hiện 1,3 đến 1,7 cơn bão/tháng. Như vậy khi nhìn vào bả đồ, ta sẽ dễ dàng nhận biết được khu vực nào phải đón nhận nhiều bão nơi nào ít xảy ra bão…
Câu 4: Quan sát hình 2.4, hãy cho biết:
- Các đối tượng địa lí được biểu hiện bằng những phương pháp nào?
- Mỗi điếm chấm trên bản đồ tương ứng bao nhiêu người?
Trả lời:
Quan sát vào bản đồ hình 2.4 ta thấy: Các đối tượng địa lí được biểu hiện bằng phương pháp chấm điểm. Trên bản đồ này phương pháp chấm điểm thể hiện được sự phân bố của dân số và các đô thị có quy mô dân số ở khu vực Châu Á.
Mỗi điếm chấm trên bản đồ tương ứng:
- Với dân cư mỗi dấu chấm tương ứng với 500.000 người
- Với đô thị, dấu chấm nhỏ thể hiện đô thị từ 5 đến 8 triệu dân, dấu chấm lớn thể hiện đô thị trên 8 triệu dân.
Bài tập cuối bài
Câu 1: Các đối tượng địa lí hình 2.2 được biểu hiện bằng các phương pháp nào? Các phương pháp đó thể hiện được những nội dung nào của đối tượng địa lí?
Trả lời:
Quan sát bản đồ hình 2.2 về công nghiệp điện Việt Nam ta thấy rằng:
- Các đối tượng địa lí trên bản đồ đều được biểu hiện bằng phương pháp kí hiệu.
- Thông qua các kí hiệu đó, chúng ta thấy được vị trí phân bố của các đối tượng, số lượng (quy mô), chất lượng cấu trúc cũng như động lực phát triển của các đối tượng…
Câu 2: Hình 2.3 thể hiện những nội dung nào bằng phương pháp kí hiệu đường chuyển động?
Trả lời:
Bằng phương pháp kí hiệu đường chuyển động, bản đồ hình 2.3 đã thể hiện được:
- Hướng gió và tần suất của gió ( gió mùa mùa hạ, gió mùa mùa đông, gió tây khô nóng…)
- Hướng di chuyển và tần suất của bão vào nước ta.
Phần 2: Hướng dẫn giải VBT bài các phép chiếu hình bản đồ cơ bản
Câu 1: Điền các nội dung phù hợp vào bảng sau:
Trả lời:
Câu 2: Nối ô bên trái với ô bên phải sao cho phù hợp:
Trả lời:
Câu 3: Trên bản đồ, khi thể hiện mỏ sắt người ta dùng kí hiệu “hình tam giác”, đây là dạng kí hiệu nào?
A. Kí hiệu lập thể.
B. Kí hiệu tượng hình.
C. Kí hiệu chữ.
D. Kí hiệu hình học.
Trả lời:
Kí hiệu "hình tam giác" là kí hiệu của: D. Kí hiệu hình học.
Câu 4: Trong phương pháp đường chuyển động, để thể hiện sự khác nhau về khối lượng hoặc tốc độ di chuyển của cùng một loại đối tượng địa lí, người ta sử dụng
A. các mũi tên dài-ngắn hoặc dày-mảnh khác nhau.
B. các mũi tên có màu sắc khác nhau.
C. các mũi tên có đường nét khác nhau.
D. cả 3 cách trên.
Trả lời:
Trong phương pháp đường chuyển động, để thể hiện sự khác nhau về khối lượng hoặc tốc độ di chuyển của cùng một loại đối tượng địa lí, người ta sử dụng: A. các mũi tên dài-ngắn hoặc dày-mảnh khác nhau.
Câu 5: Để thể hiện lượng mưa trung bình các tháng trong năm hoặc nhiệt độ trung bình các tháng trong năm ở các địa phương, người ta thường dùng
A. phương pháp kí hiệu.
B. phương pháp đường chuyển động.
C. phương pháp bản đồ-biểu đồ.
D. phương pháp khoanh vùng.
Trả lời:
Để thể hiện lượng mưa trung bình các tháng trong năm hoặc nhiệt độ trung bình các tháng trong năm ở các địa phương, người ta thường dùng: C. phương pháp bản đồ-biểu đồ.
Phần 3: Hướng dẫn giải tập atlat bài các phép chiếu hình bản đồ cơ bản
Câu 1: Kí hiệu bản đồ có khả năng biểu hiện được những đặc tính bào dưới đây của các đối tượng và hiện tượng địa lí:
- Đánh dấu X vào các ô trống mà kí hiệu bản đồ có khả năng biểu hiện được: (sgk)
- Kí hiệu bản đồ có khả năng biểu hiện được đặc tính số lượng (quy mô) và chất lượng của hiện tượng bằng cách nào? (Dùng cho chương trình nâng cao)
Trả lời:
Kí hiệu bản đồ có khả năng biểu hiện được những đặc tính bào dưới đây của các đối tượng và hiện tượng địa lí:
| x | Vị trí địa lí |
| x | Số lượng (Quy mô) |
| x | Chất lượng |
| x | Cấu trúc |
| x | Sự phát triển của đối tượng |
Kí hiệu bản đồ có khả năng biểu hiện:
- Số lượng đối tượng thông qua kích thước kí hiệu.
- Chất lượng đối tượng bằng hình dạng và màu sắc các kí hiệu.
Câu 2: Dựa vào lược đồ Công nghiệp hàng tiêu dùng và công nghiệp thực phẩm ở trang sau, em hãy cho biết:
- Các trung tâm công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiệp thực phẩm được biểu hiện bằng phương pháp gì? Tại sao? Hãy kể tên các trung tâm công nghiệp có quy mô sản xuất lớn nhất.
- Phương pháp này có khả năng biểu hiện về đặc tính số lượng (quy mô) của các trung tâm và các điểm công nghiệp không? Nếu có thì biểu hiện bằng hình thức nào? (Dùng cho chương trình nâng cao)
- Biểu hiện các ngành công nghiệp bằng các loại hình kí hiệu nào?
Trả lời:
- Các trung tâm công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiệp thực phẩm được biểu hiện bằng phương pháp kí hiệu.
- Vì các trung tâm công nghiệp này là các đối tượng được định vị theo điểm, các kí hiệu được đặt chính xác vào vị trí mà các trung tâm công nghiệp phân bố.
- Các trung tâm công nghiệp có quy mô sản xuất lớn nhất: Thành phố Hồ Chí Minh, Biên Hòa, Hà Nội.
- Phương pháp này có khả năng biểu hiện về đặc tính số lượng (quy mô) của các trung tâm và các điểm công nghiệp. Cụ thể nó biểu hiện bằng kích thước kí hiệu.
- Biểu hiện các ngành công nghiệp bằng các loại hình kí hiệu tượng hình.