Giải địa lí 10 bài 33: Một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ công nghiệp

Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp có mặt ở Việt Nam:

• Điểm công nghiệp:
• Chế biến chè ở Mộc Châu (Sơn La)
• Chế biến cà phê ở Tay Nguyên
• Chế biến gỗ ở Gia Nghĩa ( Đăk Nông)
• Khu công nghiệp:
• Khu chế xuất Tân Thuận
• Khu chế xuất Linh Trung 1.
• Khu công nghệ cao Hòa Lạc…
• Trung tâm công nghiệp: Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ…
• Vùng công nghiệp: Theo quy hoạch của bộ công nghiệp năm 2001, cả nước được phân thành 6 vùng công nghiệp:
• Vùng 1: Các tỉnh trung du và miền núi Bắc Bộ, trừ Quảng Ninh.
• Vùng 2: Các tỉnh thuộc Đồng bằng sông Hồng và Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An. Hà Tĩnh.
• Vùng 3: Các tỉnh từ Quảng Bình đến Ninh Thuận.
• Vùng 4: Các tỉnh thuộc Tây Nguyên (trừ Lâm Đồng).
• Vùng 5: Các tỉnh Đông Nam Bộ và Bình Thuận, Lâm Đồng.
• Vùng 6: Các tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long.

Trả lời:

Có 4 hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp:

Điểm công nghiệp:

• Gồm nhiều xí nghiệp phân bố lẻ tẻ, phân tán
• Nằm cùng với một điểm dân cư
• Phân công lao động về mặt địa lí, các xí nghiệp độc laaoj về kinh tế có công nghệ sản phẩm hoàn chỉnh.

Khu công nghiệp tập trung:

• Vị trí địa lí thuận lợi, không có dân sinh sống
• Có ranh giới rõ ràng
• Tập trung nhiều các xí nghiệp công nghiệp, hợp tác sản xuất cao
• Chi phí sản xuất thấp, các sản phẩm để tiêu dùng trong nước hoặc xuất khẩu.
• Được hưởng các chính sách ưu tiên của nhà nước.

Khu trung tâm công nghiệp:

• Ví trí địa lí thuận lợi
• Gồm nhiều điểm công nghiệp, khu công nghiệp có mối quan hệ chặt chẽ về quy trình, công nghệ.
• Có các xí nghiệp nòng cốt, các xí nghiệp hỗ trợ, phục vụ.
• Là nơi ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến.
• Nơi có dân cư sinh sống cơ sở hạ tầng, vật chất kĩ thuật tương đối đồng bộ.

Vùng công nghiệp:

• Vùng lãnh thổ rộng lớn.
• Bao gồm nhiều điểm, khu công nghiệp, trung lâm công nghiệp có mối liên hệ về sản xuất và có những nét tương đồng trong quá trình hình thành công nghiệp.
• Có một vài ngành công nghiệp chủ yếu tạo nên hướng chuyên môn hóa.
• Có các ngành phục vụ và bổ trợ.

Ở các nước đang phát triển châu Á, trong đó có Việt Nam, phổ biến hình thức khu công nghiệp tập trung vì:

Các nước này đang trong giai đoạn công nghiệp hóa với chiến lược công nghiệp hướng về xuất khẩu, trên cơ sở thu hút vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản lí của các nước công nghiệp phát triển, nên đã hình thành các khu công nghiệp lập trung.

Trên thực tế, các khu công nghiệp tập trung đã và đang thu vốn đầu tư ở trong và ngoài nước, sản xuất nhiều sản phẩm phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu, tạo thêm việc làm và nâng cao chất lượng lao động, mở rộng việc chuyển giao công nghệ tiên tiến, góp phần hình thành các đô thị mới và giảm bớt chênh lệch vùng.