Giải cánh diều lịch sử 6 bài 6: Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại

[toc:ul]

Phần mở đầu

Vườn treo Ba-bi-lon (Lưỡng Hà) và quần thể kim tự tháp Gi-za (Ai Cập) là hai trong bảy kì quan thế giới cổ đại. Trong đó, quần thể kim tự tháp Gi-za vẫn còn tồn tại đến ngày nay.

Vậy cư dân Lưỡng Hà và cư dân Ai Cập đã xây dựng những công trình này như thế nào? Những thành tựu văn hóa chủ yếu của họ là gì?

1. Điều kiện tự nhiên của Ai Cập và Lưỡng Hà

Câu hỏi trang 27 sgk cánh diều

Câu 1: Quan sát lược đồ hình 6.1 và đọc thông tin, hãy cho biết điều kiện tự nhiên đã tác động như thế nào đến sự hình thành các nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà.

Trả lời:

Điều kiện tự nhiên đã tác động đến sự hình thành các nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà:

• Ai Cập là thung lũng nằm dọc lưu vực sông Nin.
• Lưỡng Hà là vùng đất nằm giữa hai con sông Ti-grơ và Ơ-phrát.

=> Những con sông này cung cấp nguồn nước dồi dào cho sinh hoạt và sản xuất. Hằng năm mùa lũ, các sông bồi đắp phù sa phục vụ sản xuất. Ngoài ra, đây còn là con đường giao thông chính kết nối các vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế Ai Cập, Lưỡng Hà.

Câu 2: Quan sát hình 6.2 và đọc thông tin, hãy cho biết những "tặng phẩm" mà sông Nin đem đến cho Ai Cập là gì?

Trả lời:

Những "tặng phẩm" mà sông Nin đem đến cho Ai Cập là: 

• Cung cấp nước sản xuất và sinh hoạt, đa dạng sinh vật
• Mùa lũ, sông Nin bồi đắp phù sa, giúp thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp
• Là con đường giao thông kết nối các vùng, giúp kinh tế Ai Cập phát triển.

2. Quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập và người Lưỡng Hà

Câu hỏi trang 28 sgk cánh diều

Câu 1: Nêu quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập và người Lưỡng Hà?

Trả lời:

• Quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập: Từ khoảng thiên nirn kỉ IV TCN, cư dân Ai Cập sống trong các công xã. Vào khoảng năm 3200 TCN, Mê-nét đã thống nhất các công xã thành nhà nước Ai Cập, đứng đầu là Pha-ra-ông.
• Quá trình thành lập nhà nước của người Lưỡng Hà: Vào khoảng cuối thiên niên kỉ IV TCN, nhiều quốc gia ở Lưỡng Hà ra đời ở hai lưu vực sông Ti-grơ và Ơ-phrát. Sau đó, thống nhất các nước nhỏ thành một vương quốc lớn, đứng đầu là En-si.

3. Những thành tựu văn hóa chủ yếu của Ai Cập và Lưỡng Hà

Câu hỏi trang 30 sgk cánh diều

Câu 1: Quan sát các hình từ 6.4 đến 6.9 và đọc thông tin, hãy nêu những thành tựu văn hóa chủ yếu của cư dân Ai Cập và cư dân Lưỡng Hà?

Trả lời:

* Thành tựu văn hóa của:

Cư dân Ai Cập: 

• Biết làm ra lịch, làm đồng hồ đo bằng ánh sáng mặt trời.
• Biết dựa vào chuyển động của Mặt Trăng quay quanh Trái đất, chia một năm 12 tháng, mỗi tháng 29 hoặc 30  ngày.
• Kĩ thuật ướp xác chết thuần thục.
• Biết viết chữ trên giấy
• Biết tính diện tích hình tam giác, hình tròn
• Xây dựng công trình kim tự tháp và tượng Nhân sư

Cư dân Lưỡng Hà:

• Biết viết chữ trên đất sét
• Giỏi về số học, sử dụng hệ thống đếm lấy số 60 làm cơ sở.
• Xây dựng thành Ba-bi-lon và vườn treo Ba-bi-lon

Phần luyện tập và vận dụng (trang 30 sgk cánh diều)

Câu 1: Theo em, điều kiện tự nhiên nào quan trọng nhất dẫn đến sự hình thành các nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà?

Trả lời:

   Theo em, điều kiện tự nhiên quan trọng nhất dẫn đến sự hình thành các nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà là đều nằm cạnh những con sông lớn. Ngoài việc cung cấp nước tưới tiêu cho sản xuất và sinh hoạt, hằng năm các dòng sông còn bồi đắp thêm phù sa màu mỡ phát triển nông nghiệp. Ngoài ra, chính các con sống là những con đường giao thông quan trọng gắn kết các vùng, tạo nên một nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà.

Câu 2: Hãy giới thiệu về một thành tựu văn hóa của cư dân Ai Cập hoặc cư dân Lưỡng Hà mà em ấn tượng nhất

Trả lời:

Giới thiệu về kim tự tháp Ai Cập

   Kim tự tháp Ai Cập là các công trình cổ đại hình chóp bằng đá ở Ai Cập. Tính đến năm 2008, có tất cả 138 kim tự tháp đã được khám phá ở Ai Cập. Hầu hết đóng vai trò là lăng mộ cho các Pharaon và hoàng hậu trong hai thời kỳ Cổ vương quốc và Trung vương quốc.

   Những kim tự tháp Ai Cập đầu tiên được biết đến nằm ở Saqqara, phía tây bắc Memphis. Trong số đó, Kim tự tháp Djoser là lâu đời nhất, được xây dựng vào khoảng từ năm 2630 đến năm 2611 trước công nguyên ở Vương triều thứ ba. Kim tự tháp này cũng như khu phức hợp xung quanh do kiến trúc sư Imhotep thiết kế, và được xem là những công trình bằng đá nguyên khối cổ nhất thế giới. Số lượng nhân công để xây các kim tự tháp được ước tính vào khoảng từ vài nghìn, 20 nghìn cho tới 100 nghìn người.

   Những kim tự tháp Ai Cập nổi tiếng nhất nằm ở Giza, ngoại ô Cairo. Một số kim tự tháp Giza được xem là nằm trong số những công trình vĩ đại nhất từng được xây. Kim tự tháp Khufu tại Giza là kim tự tháp Ai Cập lớn nhất và là kỳ quan thế giới cổ đại duy nhất còn tồn tại.