Giải chi tiết Công nghệ chăn nuôi 11 Kết nối mới bài 8: Sản xuất và chế biến thức ăn chăn nuôi

Mở đầu 

Thức ăn chăn nuôi thường được sản xuất, chế biến bằng những phương pháp nào? Mục đích của các phương pháp sản xuất chế biến thức ăn là gì?

Hướng dẫn trả lời: 

* Các phương pháp sản xuất thức ăn chăn nuôi:

- Phương pháp sản xuất thức ăn truyền thống

- Phương pháp sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh

* Các phương pháp chế biến thức ăn chăn nuôi:

- Phương pháp vật lí

- Phương pháp hóa học

- Phương pháp sử dụng vi sinh vật

* Mục đích của việc sản xuất, chế biến thức ăn là tạo ra nguồn thức ăn dồi dào trong chăn nuôi.

I. Các phương pháp sản xuất thức ăn chăn nuôi

1. Phương pháp sản xuất thức ăn truyền thống (SGK)

2. Phương pháp sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh

Khám phá: Quan sát Hình 8.2 và mô tả các bước sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh dạng bột.

Hướng dẫn trả lời: 

Các bước sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh dạng bột:

- Bước 1: Lựa chọn nguyên liệu

- Bước 2: Làm sạch, sấy khô, nghiền nhỏ nguyên liệu

- Bước 3: Phối trộn nguyên liệu

- Bước 4: Đóng bao, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm

Khám phá: Em hãy so sánh các bước sản xuất thức ăn chăn nuôi hỗn hợp hoàn chỉnh dạng bột và thức ăn chăn nuôi hỗn hợp hoàn chỉnh dạng viên.

Hướng dẫn trả lời: 

So sánh các bước sản xuất thức ăn chăn nuôi hỗn hợp hoàn chỉnh dạng bột và thức ăn chăn nuôi hỗn hợp hoàn chỉnh dạng viên:

* Giống nhau: có các bước:

- Lựa chọn nguyên liệu

- Làm sạch, sấy khô, nghiền nhỏ nguyên liệu

- Phối trộn nguyên liệu

- Đóng bao, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm

* Khác nhau: sản xuất thức ăn chăn nuôi hỗn hợp hoàn chỉnh dạng viên có thêm 2 bước:

- Làm ẩm nguyên liệu, tăng nhiệt độ, ép viên

- Hạ nhiệt độ, làm khô

Kết nối năng lực : Sử dụng internet, sách, báo, … tìm hiểu một số quy trình sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh cho vật nuôi.

Hướng dẫn trả lời: 

Quy trình sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh cho vật nuôi:

* Quy trình sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh dạng bột:

- Bước 1: Lựa chọn nguyên liệu

- Bước 2: Làm sạch, sấy khô, nghiền nhỏ nguyên liệu

- Bước 3: Phối trộn nguyên liệu

- Bước 4: Đóng bao, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm

* Quy trình sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh dạng viên:

- Bước 1: Lựa chọn nguyên liệu

- Bước 2: Làm sạch, sấy khô, nghiền nhỏ nguyên liệu

- Bước 3: Phối trộn nguyên liệu

- Bước 4: Làm ẩm nguyên liệu, tăng nhiệt độ, ép viên

- Bước 5: Hạ nhiệt độ, làm khô

- Bước 6: Đóng bao, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm

II. Một số phương pháp chế biến thức ăn chăn nuôi

1. Phương pháp vật lí

Khám phá: Theo em, việc cắt ngắn thức ăn nhằm mục đích gì? Ở gia đình và địa phương em, loại thức ăn chăn nuôi nào thường được chế biến bằng phương pháp này?

Hướng dẫn trả lời: 

- Theo em, việc cắt ngắn thức ăn nhằm mục đích phù hợp với các loài vật nuôi khác nhau.

- Ở địa phương em, cỏ cho bò thường được cắt ngắn.

Khám phá: Theo em, việc nghiền nhỏ thức ăn nhằm mục đích gì? Ở gia đình và địa phương em, loại thức ăn chăn nuôi nào thường được chế biến bằng phương pháp nghiền nhỏ?

Hướng dẫn trả lời: 

- Theo em, việc nghiền nhỏ thức ăn nhằm mục đích giúp cho dịch tiêu hóa được thấm đều, làm tăng hiệu quả tiêu hóa thức ăn.

- Ở địa phương em, ngô cho gà thường được nghiền nhỏ.

2. Phương pháp hóa học

Khám phá: Quan sát Hình 8.6 và mô tả các bước ủ rơm rạ với urea làm thức ăn cho trâu, bò.

Hướng dẫn trả lời: 

Các bước ủ rơm rạ với urea làm thức ăn cho trâu, bò:

- Bước 1: Xác định khối lượng rơm, rải đều.

- Bước 2: Bổ sung lượng cám phù hợp, rắc đều vào rơm, nén chặt rơm.

- Bước 3: Tưới đều dung dịch urea lên từng lớp rơm.

- Bước 4: Nén chặt.

- Bước 5: Phủ toàn bộ khối rơm bằng tấm che kín.

- Bước 6: Kiểm tra trong quá trình bảo quản.

Kết nối năng lực: Sử dụng internet, sách, báo … tìm hiểu thêm một số phương pháp chế biến thức ăn chăn nuôi xử lí kiềm.

Hướng dẫn trả lời: 

Biện pháp ủ kiềm hóa rơm: 

a) Chuẩn bị nguyên vật liệu: Rơm khô, đạm urea + nước sạch, găng tay, ô doa, vôi, muối ăn, cào, xẻng, bể, bao tải…

b) Phương pháp ủ: 

Công thức:

- Rơm khô: 100 kg, urea: 2,5 kg; vôi: 0,5 kg; muối ăn: 0,5 kg; nước sạch: 70 - 80 lít.

- Urea, vôi, muối được hoà tan vào 70 - 80 lít nước cho tan đều; sau đó, tưới vào 100 kg rơm cho tất cả rơm được thấm nước hỗn hợp urea, vôi, muối.

Cách ủ: Dùng sân sạch, nilon rộng khoảng 2 - 3 m2, trải từng lớp rơm dày khoảng 15 - 20 cm; sau đó, tưới nước đã hòa tan urea, vôi, muối cho thấm đều tất cả lớp rơm rồi lại cho lớp khác và tưới đều. Lần lượt như vậy, tưới cho ẩm hết lượng rơm. Các lớp dưới nên tưới ít, các lớp trên tưới nhiều hơn, phần dư thừa sẽ thấm xuống các lớp dưới không gây lãng phí. Sau khi rơm được tưới đều, ta cho chúng vào các bao tải có bao nilon, nén thật chặt. Buộc chặt để giữ cho rơm chế biến sạch sẽ, tránh nắng mưa, ẩm ướt.

Khám phá: Quan sát Hình 8.9 và mô tả các bước ủ chua lá sắn làm thức ăn cho bò.

Hướng dẫn trả lời: 

Các bước ủ chua lá sắn làm thức ăn cho bò:

- Bước 1: Thu gom lá sắn tươi, kiểm tra chất lượng

- Bước 2: Cắt nhỏ, phơi héo

- Bước 3: Bổ sung muối (0,3% - 0,5%), cám gạo

- Bước 4: Ủ lá sắn

- Bước 5: Đánh giá chất lượng sản phẩm, sử dụng.

Kết nối năng lực: Sử dụng internet, sách, báo, … tìm hiểu thêm một số nguyên liệu sử dụng làm thức ăn chăn nuôi bằng công nghệ vi sinh.

Hướng dẫn trả lời: 

Một số nguyên liệu sử dụng làm thức ăn chăn nuôi bằng công nghệ vi sinh:

+ Bột sắn, bột ngô (bắp), cám…

+ Phế liệu nhà máy đường.

III. Ứng dụng công nghệ cao trong chế biến thức ăn chăn nuôi

1. Chế biến thức ăn chăn nuôi nhờ công nghệ vi sinh

Khám phá: Quan sát Hình 8.10, mô tả các bước chế biến thức ăn chăn nuôi bằng công nghệ vi sinh.

Hướng dẫn trả lời: 

Các bước chế biến thức ăn chăn nuôi bằng công nghệ vi sinh:

- Bước 1: Lựa chọn nguyên liệu.

- Bước 2: Nghiền nhỏ.

- Bước 3: Trộn với chế phẩm vi sinh vật.

- Bước 4: Ủ.

- Bước 5: Thu và đánh giá chất lượng sản phẩm.

2. Chế biến thức ăn chăn nuôi bằng dây chuyền tự động

Khám phá: Mô tả các bước chế biến thức ăn chăn nuôi bằng dây chuyền tự động.

Hướng dẫn trả lời: 

Các bước chế biến thức ăn chăn nuôi bằng dây chuyền tự động:

- Bước 1: Nghiền nguyên liệu.

- Bước 2: Phối trộn nguyên liệu.

- Bước 3: Ép viên.

- Bước 4: Sấy khô.

- Bước 5: Đóng bao.

Kết nối năng lực: Sử dụng internet, sách, báo… tìm hiểu thêm một số ứng dụng công nghệ cao trong chế biến thức ăn chăn nuôi

Hướng dẫn trả lời: 

- Chế biến thức ăn chăn nuôi nhờ công nghệ vi sinh.

- Chế biến thức ăn chăn nuôi bằng dây chuyền tự động.

Luyện tập

Luyện tập 1: Nêu một số phương pháp sản xuất thức ăn chăn nuôi.

Hướng dẫn trả lời: 

Một số phương pháp sản xuất thức ăn chăn nuôi:

- Phương pháp sản xuất thức ăn truyền thống.

- Phương pháp sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh.

Luyện tập 2: Nêu một số phương pháp chế biến thức ăn chăn nuôi.

Hướng dẫn trả lời: 

Một số phương pháp chế biến thức ăn chăn nuôi:

- Phương pháp vật lí.

- Phương pháp hóa học.

- Phương pháp sử dụng vi sinh vật.

Luyện tập 3: Trình bày ứng dụng công nghệ cao trong chế biến thức ăn chăn nuôi.

Hướng dẫn trả lời: 

Ứng dụng công nghệ cao trong chế biến thức ăn chăn nuôi:

- Chế biến thức ăn chăn nuôi nhờ công nghệ vi sinh.

- Chế biến thức ăn chăn nuôi bằng dây chuyền tự động.

Vận dụng

Đề xuất phương pháp chế biến thức ăn cho một loại vật nuôi phù hợp với thực tiễn ở gia đình hoặc địa phương em.

Hướng dẫn trả lời: 

Ở địa phương em chăn nuôi gà, thức ăn ngô. Do đó, theo em sử dụng phương pháp nghiền nhỏ là phù hợp nhất.