Giải sách bài tập GDCD 8 cánh diều bài 6: Phòng, chống bạo lực gia đình

1. Hình thức bạo lực nào dưới đây không phải là hình thức bạo lực gia đình phổ biến?

A. Bạo lực ngôn ngữ

B. Bạo lực thể chất/thể xác

C. Bạo lực tinh thần

D. Bạo lực kinh tế

E. Bạo lực tình dục

Hướng dẫn trả lời:

Đáp án: A. Bạo lực ngôn ngữ

2. Hãy nối các hành vi ở cột I vào các hình thức bạo lực gia đình phổ biến ở cột II.

Hướng dẫn trả lời:

A - 4

B - 2, 5, 6

C - 3, 7

D - 1, 8

3. Hành vi nào dưới đây là hành vi bạo lực gia đình? 

A. Bố mẹ K không cho K xem ti vi và sử dụng các thiết bị điện tử khác trong một tuần vì không tập trung khi học bài. 

B. Anh T thường xuyên cầu gắt, mắng nhiếc mẹ do bà tuổi cao, sức yếu, lúc nhớ, lúc quen, khiến bà sợ hãi. 

C. Vợ chồng anh C và chị M tranh luận với nhau khi có hiểu lầm.

D. Anh H có quan hệ bất chính với người phụ nữ khác nên đánh đuổi Vợ con ra khỏi nhà

E. Bố mẹ K thưởng kể xấu và so sánh C với con nhà người khác khiến C bị căng thẳng tâm lý. 

G. Sau khi kết hôn, chị B bắt chồng đưa toàn bộ thu nhập hằng tháng cho vợ quản lý, khi có việc cần chi tiêu, chồng chị phải hỏi xin vợ.

Hướng dẫn trả lời:

Đáp án: B, D, E

4. Bạo lực gia đình gây ảnh hưởng tới

A. người bị bạo lực và người gây ra bạo lực. 

B. người bị bạo lực, người gây ra bạo lực và các thành viên khác trong gia đình. 

C. người bị bạo lực, người gây ra bạo lực và các thành viên khác trong gia đình chứng kiến bạo lực và cả xã hội.

D. người bị bạo lực, người gây ra bạo lực, gia đình và xã hội. 

Hướng dẫn trả lời:

Đáp án: C. người bị bạo lực, người gây ra bạo lực và các thành viên khác trong gia đình chứng kiến bạo lực và cả xã hội.

5. Bạo lực gia đình không để lại tác hại nào dưới đây?

A. Gây tổn hại đến sức khoẻ, danh dự, tính mạng, kinh tế của người bị bạo lực.

B. Gây rối loạn trật tự xã hội. 

C. Gây thiệt hại về kinh tế cho xã hội. 

D. Gây ảnh hưởng tới hạnh phúc gia đình và sự phát triển của con cái.

E. Gây mất cân bằng giới tính khi sinh. 

G. Gây già hóa dân số.

Hướng dẫn trả lời:

Đáp án: D. Gây già hóa dân số

6. Quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình được quy định cụ thể ở văn bản luật nào dưới đây?

A. Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. 

B. Luật Bình đẳng giới năm 2006

C. Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007 (Sửa đổi, bổ sung năm 2022).

D. Luật Trẻ em năm 2016.

Hướng dẫn trả lời:

A

7. Hành vi nào dưới đây vi phạm quy định pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình 

A. Đe doạ, trả thù người giúp đỡ người bị bạo lực gia đình.

B. Can ngăn người gây ra bạo lực gia đình.

C. Giúp sức để người bị bạo lực gia đình có thể trốn thoát 

D. Động viên người bị bạo lực gia đình tố cáo hành vi bạo lực gia đình với cơ quan chức năng. 

Hướng dẫn trả lời:

A

8. Hành vi nào dưới đây của người gây ra bạo lực gia đình không vi phạm quy định pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình?

A. Đe doạ, ngăn cản người bị bạo lực gia đình và những người xung quanh tố cáo với các cơ quan chức năng. 

B. Bồi thường, chăm sóc người bị bạo lực gia đình.

C. Bỏ mặc, không quan tâm tới hậu quả của hành vi bạo lực gia đình mà mình gây ra.

D. Xin lỗi người bị bạo lực gia đình nhưng vẫn tái diễn hành vi bạo lực gia đình.

Hướng dẫn trả lời:

B

9. Anh A nhiều lần đánh đập vợ vì ghen tuông vô cớ khi các con vắng nhà, khiến vợ sợ hãi. Anh cho rằng, việc làm này của mình là để dạy dỗ vợ và không ảnh hưởng đến các con, vì các con không phải chứng kiến.

Theo em, trong trường hợp này:

a) Hành vi bạo lực gia đình của anh 4 là hình thức bạo lực gia đình nào? 

b) Hành vi đó có thể gây hậu quả gì? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời:

a) Hành vi bạo lực gia đình của anh A là hình thức bạo lực thể chất, thể xác.

b) Hành vi đánh đập vợ của anh A có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho vợ và gia đình. Những hành vi đó có thể gây ra những hậu quả sau:

• Việc bị đánh đập liên tục có thể làm cho vợ cảm thấy sợ hãi, lo lắng và có thể dẫn đến tình trạng trầm cảm, lo âu, tự ti và tự tiêu cực về bản thân.

• Các hành vi bạo lực thể chất như đánh đập có thể làm tổn thương cơ thể của vợ, gây ra các vết thương, sưng tấy, gãy xương, hoặc thậm chí có thể gây chấn thương nghiêm trọng hơn.

• Bạo lực thể chất làm suy yếu mối quan hệ gia đình, tạo ra căng thẳng, hỗn loạn và cảm giác không an toàn trong gia đình.

• Tác động tới sự phát triển của con cái: Dù có thể các con không chứng kiến trực tiếp hành vi bạo lực, nhưng họ có thể cảm nhận được sự bất ổn trong gia đình và chịu tác động tâm lý từ việc chứng kiến mẹ bị bạo hành. Điều này có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển tâm lý và tinh thần của các con.

10. Khi biết chuyện vợ chồng con mình bạo hành, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của cháu nội, ông M đã nhiều lần khuyên ngăn nhưng không được. Tuy nhiên, do sợ ảnh hưởng tới vợ chồng con nên ông vẫn giữ bí mật, không kẻ cho bất cứ ai.

a) Ông M có vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình không? 

b) Ông M có phải chịu trách nhiệm gì về hành vi của mình hay không?

Hướng dẫn trả lời:

a) Trong tình huống này, ông M không vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình vì ông đã khuyên ngăn và cố gắng can thiệp vào tình huống bạo lực gia đình. 

b) Tuy ông M không vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình, nhưng ông vẫn cần có trách nhiệm hơn để bảo vệ sự an toàn và sức khỏe của cháu nội trong tình huống này. Không chỉ khuyên ngăn mà ông M nên nỗ lực để tìm giúp đỡ từ các cơ quan có thẩm quyền hoặc các tổ chức hỗ trợ gia đình và trẻ em. Báo cáo tình huống này cho các cơ quan phù hợp có thể giúp đỡ cháu nội và gia đình tìm kiếm giải pháp an toàn và hỗ trợ thích hợp.

Ông M cũng nên hiểu rõ rằng việc giữ bí mật không phải là cách giải quyết tốt và có thể làm tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe và an toàn của cháu nội. Trong những tình huống như vậy, việc hành động và xử lý kịp thời có thể bảo vệ sự phát triển của các thành viên trong gia đình.

11. Ông D là người gia trưởng nên luôn tìm cách quản lý, hạn chế tối đa mọi chi tiêu của vợ và con; mọi khoản thu nhập của vợ đều bị ông giữ và kiểm soát. Mỗi ngày ông chỉ đưa cho vợ một khoản rất nhỏ để đi chợ. Mỗi khi đi chợ về, vợ ông phải báo cáo lại giá cả của từng loại hàng hoá bà mua. Mỗi khi cho rằng vợ mua đất thì ông lại mắng chửi, thậm chí đánh vợ. Ông cho rằng hành động này là để tiết kiệm cho gia đình, dành dụm cho tương lai.

Hành vi của ông D có vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình hay không ?

Hướng dẫn trả lời:

Hành vi của ông D gọi là bạo lực gia đình vì ông đang thực hiện các hành động kiểm soát và hạn chế mọi quyền tự do, độc lập tài chính và quyền tự quyết của vợ mình. Trong một mối quan hệ gia đình, việc kiểm soát và giữ lại thu nhập của một người và hạn chế quyền sử dụng tiền bạc là một hình thức bạo lực gia đình.

Việc mắng chửi và đánh vợ khi vợ mua đất cũng là hành vi bạo lực gia đình và là không chấp nhận được. Bạo lực gia đình không chỉ bao gồm bạo lực thể chất mà còn có thể là bạo lực tinh thần, với các hành vi như mắng chửi, đe dọa và kiểm soát tinh thần của người khác.

Việc ông D cho rằng hành động này là để tiết kiệm cho gia đình và dành dụm cho tương lai không thể làm lý giải hay bào chữa cho hành vi bạo lực gia đình. Bất kể mục đích của ông D là gì, bạo lực gia đình không phải là cách hợp lý hay đúng đắn để giải quyết các vấn đề gia đình.

12. Hãy sắp xếp các hành động dưới đây thành hai nhóm: Hành vi vi phạm quy định pháp luật phòng, chống bạo lực gia đình và hành vi chấp hành, thực hiện quy định pháp luật phòng, chống bạo lực gia đình.

A. Chị M giúp sức để chồng bạo hành con riêng của anh. 

B. Bà N yêu cầu chính quyền địa phương giúp đỡ cháu mình khi phát hiện con đầu thường xuyên chửi bởi, đánh đập, bỏ đói con.

C. Ông D ngăn cản, không cho chị M – con dấu cũ gặp gỡ cháu nội sau khi vợ chồng chị M ly hôn.

D. Anh H xúi giục anh G – bạn mình về chửi bởi, đánh đập vợ con nếu vợ con không nghe theo ý mình. 

E. Bà V báo cáo chính quyền về việc một số phụ nữ trong xã bị bạo hành gia đình.

Hướng dẫn trả lời:

– Hành vi vi phạm quy định pháp luật phòng chống bạo lực gia đình: A,C,D. 

– Hành vi chấp hành, thực hiện quy định pháp luật phòng chống bạo lực gia đình: B, E.

13. Gần đây, công việc kinh doanh của anh K không được thuận lợi dẫn đến thua lỗ, nợ nần. Chán nản nên anh hay say xin, chửi bới nhục mạ vợ con là ăn hạ, không giúp đỡ được gì. Vợ con anh dù rất lo sợ nhưng vẫn cố gắng nín nhịn để chăm sóc anh. Tuy nhiên, tần suất các cơn say và những lời mắng chửi ngày một nhiều, bất kể khi nào anh nhìn thấy vợ con là buông lời chửi mắng.

a) Hành vi của anh K có phải là hành vi bạo lực gia đình hay không 

b) Theo em, vợ anh K nên làm gì để phòng ngừa và trung phủ với hành vi bạo lực gia đình này

Hướng dẫn trả lời:

Hành vi của anh K là hành vi bạo lực gia đình. Vợ con anh nên nhận diện các nguy cơ có thể xảy ra bạo lực, tránh đi để người chồng qua cơn say xin; lúc người chồng tỉnh táo có thể tâm sự, khuyên nhủ. Nên chia sẻ, nhờ sự giúp đỡ của những người gần gũi, đáng tin cậy và ảnh hưởng tới anh K; nếu sự việc ngày càng nghiêm trọng có thể báo cáo tới cơ quan chức năng.

14. Tổ dân phố C gần đây nhận được một số thông tin do người dân cung cấp về tình trạng bạo lực gia đình diễn ra ở một số gia đình. Ông T tổ trưởng tổ dân phố và Hội Phụ nữ tổ dân phố đã đi xác minh thông tin, tổ chức hoa giai và quyết định tổ chức các buổi tuyên truyền tại khu dân cư về Luật Phòng, chống bạo lực gia đình.

a) Ông T đã có những hành động gì góp phần phòng, chống bạo lực gia định tại khu dân cư

b) Ngoài những việc làm trên. nếu bạo lực gia đình vẫn diễn ra ở khu dân cư, ông T và các tổ chức chính quyền có thể làm gì để phòng chống bạo lực gia đình?

Hướng dẫn trả lời:

a) Những hành động của ông T góp phần phòng, chống bạo lực gia đình tại khu dân cư: đi xác minh thông tin, tổ chức hoà giải và quyết định tổ chức các buổi tuyên truyền tại khu dân cư về Luật Phòng, chống bạo lực gia đình. 

b) Ngoài những việc làm trên, nếu bạo lực gia đình vẫn diễn ra ở khu dân cư, ông T và các tổ chức chính quyền có thể đẩy mạnh thực hiện phong trào xây dựng gia đình văn hoá, nếp sống văn minh; báo cáo cơ quan chức năng để xử lí nghiêm người có hành vi bạo lực gia đình.

15. Bạn S (13 tuổi) sống với mẹ và dượng. Do sợ tốn kém nên mẹ và dương không muốn S đến trường, đã buộc S đi làm thuê tại đồn điền gần nhà. Hàng tháng, số tiền thu được S phải giao nộp cho dượng. Những tháng sức khỏe không tốt kiếm được ít tiền hơn, S bị dượng bỏ đói.

a) Hành vi của mẹ và dượng của S vi phạm quy định nào của pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình 

b) S có thể làm gì để phòng chống bạo lực gia đình?

Hướng dẫn trả lời:

a) Hành vi của mẹ và dượng của S vi phạm Điều 5: Các hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007 (Sửa đổi bổ sung năm 2022). 

b) S có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ họ hàng, những người lớn gần gũi, đáng tin cậy, gọi tổng đài điện thoại Quốc gia bảo vệ trẻ em (111) hoặc số điện thoại của công an (113).

16. Bà K có một người con trai lêu lổng, không có công ăn việc làm, lại thường xuyên có bạc. Mặc dù nhiều tuổi nhưng bà vẫn phải làm thuê kiếm sống, nuôi con trai. Tuy vậy, mỗi khi thua cờ bạc, anh con trai lại về đe doạ, thậm chí đánh đập bà để bà đưa tiền hoặc đưa các vật dụng trong nhà để anh cầm cố trả nợ. Nhiều lần anh còn đe doạ hỏng đòi mẹ bán đất, bản nhà để anh trả nợ. Trước tình hình đó, bà K đem gửi hết giấy từ nhà của, giấy tờ tuy thân cho một người bà con tin cậy. Đồng thời, bà quyết định đi ra tỉnh khác làm giúp việc để tránh mặt anh con trai, giữ an toàn cho bản thân.

Theo em, bà K đã làm gì để phòng chống và ứng phó với tình huống bạo lực gia đình của gia đình mình

Hướng dẫn trả lời:

Để phòng chống, ứng phó với tình huống bạo lực gia đình của gia đình mình, bà K đã gửi hết giấy tờ nhà cửa, giấy tờ tuỳ thân cho một người ba con tin cậy, đồng thời bà quyết định đi ra tinh khác làm giúp việc để tránh mặt anh con trai, giữ an toàn cho bản thân.

17. Chị V tâm sự với đồng nghiệp chị về việc bị con riêng của chồng lăng mạ, chửi bới, phát tán thông tin về đời sống riêng tư nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm của chị. Đồng nghiệp đã khuyên chị không nên nín nhịn nữa, vì làm như vậy sẽ tiếp tục bị bắt nạt, phải tìm cách "trả đũa" tương tự.

Theo em, cách ứng phó với bạo lực gia đình như đồng nghiệp của chị V  khuyên có phù hợp hay không? Vi sao?

Hướng dẫn trả lời:

Cách ứng phó với bạo lực gia đình như đồng nghiệp chị V khuyên là không phù hợp và có thể vi phạm quy định pháp luật, vi không thể dùng các hành vi bạo lực gia đình để ứng phó với bạo lực gia đình.

18. Sau khi nghe bạn tâm sự về việc bị người thân trong gia đình bạo hành nhiều lần, P rất thương bạn và dự định tìm cách liên hệ với Tổng đài điện thoại Quốc gia bảo vệ trẻ em (111) để tìm kiếm sự giúp đỡ. Khi biết ý định này, bố mẹ của P can ngăn và cho rằng đó không phải việc của trẻ con.

a) Theo em, việc làm của bố mẹ của P là đúng hay sai? 

b) Nếu là P em sẽ làm gì để giúp đỡ bạn mình?

Hướng dẫn trả lời:

a) Việc làm của bố mẹ của P là sai. Trẻ em có quyền được bảo vệ và an toàn. Nếu P đã tâm sự về việc bị người thân trong gia đình bạo hành nhiều lần, thì đó là một tình huống nghiêm trọng và cần được xử lý một cách đúng đắn và nhanh chóng. Bố mẹ của P nên lắng nghe và chấp nhận tình trạng mà con cái đang phải đối mặt, và hỗ trợ P tìm kiếm giúp đỡ từ các tổ chức hoặc cơ quan có thẩm quyền, chẳng hạn như Tổng đài điện thoại Quốc gia bảo vệ trẻ em (111).

b) Nếu là P, em sẽ cố gắng tìm kiếm sự giúp đỡ từ Tổng đài điện thoại Quốc gia bảo vệ trẻ em (111) hoặc những tổ chức hỗ trợ trẻ em và gia đình trong tình trạng tương tự. Nếu có thể, em sẽ xin giúp đỡ từ những người lớn đáng tin cậy khác, chẳng hạn như giáo viên, nhà trường hoặc người thân của bạn. Việc tìm kiếm giúp đỡ là cần thiết để bảo vệ sự an toàn và trao quyền cho P trong tình huống này. Ngoài ra, em cũng sẽ cố gắng giúp bạn mình bằng cách lắng nghe và hiểu thấu về tình trạng mà bạn đang trải qua.

19. Các cụ ta có câu: “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi"; việc dùng các hành vi bạo lực đối với các thành viên khác trong gia đình cũng vì lo lắng, quan tâm tới hạnh phúc của gia đình, mong cho cá nhân đó trở nên tốt hơn.

Em có đồng tình với quan điểm trên hay không? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời:

Em không đồng tình với quan điểm trên. Câu "Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi" là một tục ngữ, thể hiện quan điểm của một số người về cách thức nuôi dưỡng, giáo dục và quản lý gia đình. Tuy nhiên, sử dụng các hành vi bạo lực không phải là một cách hợp lý để giải quyết vấn đề hay thể hiện sự quan tâm và lo lắng với gia đình. Thay vì sử dụng bạo lực, có nhiều cách khác để giúp gia đình vượt qua khó khăn và trở nên tốt hơn

20. Ở lứa tuổi học sinh, em có thể làm gì để góp phần phòng, chống bạo lực gia đình?

Hướng dẫn trả lời:

Em có thể:

• Tìm hiểu những thông tin về bạo lực gia đình để có thể hiểu rõ hậu quả và tác động tiêu cực của nó đối với mọi người trong gia đình và cộng đồng.

• Chia sẻ kiến thức về bạo lực gia đình với bạn bè, gia đình và cộng đồng để nâng cao nhận thức và sự nhạy cảm về vấn đề này.

• Tham gia vào các hoạt động giáo dục về giới tính, quyền con người và các vấn đề xã hội liên quan đến gia đình và tình bạn. Điều này giúp em và những người xung quanh có thêm kiến thức và kỹ năng để đối diện và ngăn chặn bạo lực gia đình.

• Nếu biết ai đó đang trải qua bạo lực gia đình, hỗ trợ họ bằng cách lắng nghe và chia sẻ. 

• Nếu chứng kiến hoặc biết đến trường hợp bạo lực gia đình, báo cáo cho người có thẩm quyền hoặc liên hệ với tổ chức quản lý để bảo vệ những người bị ảnh hưởng.