Giải sách bài tập Lịch sử 8 cánh diều bài 13: Trung Quốc và Nhật Bản

Câu 1. Sự kiện nào sau đây mở đầu cho quá trình các nước đế quốc phương Tây xâm lược Trung Quốc?

A. Triều đình Mãn Thanh kí Hiệp ước Nam Kinh.

B. Triều đình Mãn Thanh kí Hiệp ước Tân Sửu. 

C. Thực dân Anh tiến hành cuộc Chiến tranh thuốc phiện.

D. Thực dân Anh chiếm vùng châu thổ sông Dương Tử.

Hướng dẫn trả lời:

C. Thực dân Anh tiến hành cuộc Chiến tranh thuốc phiện.

Câu 2. Năm 1901, lịch sử Trung Quốc diễn ra sự kiện nào sau đây?

A. Cách mạng Tân Hợi bùng nổ đã lật đổ triều đình Mãn Thanh. 

B. Triều đình Mãn Thanh phải kí Hiệp ước Tân Sửu.

C. Trung Quốc trở thành thuộc địa của thực dân Anh.

D. Trung Quốc bị các nước đế quốc cai trị hoàn toàn.

Hướng dẫn trả lời:

B. Triều đình Mãn Thanh phải kí Hiệp ước Tân Sửu

Câu 3. Sự kiện châm ngòi cho cuộc Cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc bùng nổ là do triều đình Mãn Thanh

A. kí Hiệp ước Nam Kinh với các đế quốc..

B. không tiến hành duy tân đất nước.

C. ra sắc lệnh “Quốc hữu hóa đường sắt".

D. bắt giữ và xử tội Tôn Trung Sơn.

Hướng dẫn trả lời:

C. ra sắc lệnh “Quốc hữu hóa đường sắt".

Câu 4. Cuộc Cách mạng Tân Hợi nổ ra dưới sự lãnh đạo của tổ chức nào sau đây?

A. Trung Quốc Đồng minh hội.

B. Tân Hoa xã.

C. Đảng Cộng sản Trung Quốc.

D. Trung Hoa Dân quốc.

Hướng dẫn trả lời:

A. Trung Quốc Đồng minh hội.

Câu 5. Một trong những ý nghĩa quan trọng của cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản là đã 

A. xóa bỏ toàn bộ tàn tích của chế độ phong kiến.

B. lật đổ chế độ phong kiến, thiết lập chế độ cộng hoà.

C. thúc đẩy trào lưu duy tân, cải cách ở các nước châu Á.

D. giải phóng Nhật Bản thoát khỏi sự cai trị của phương Tây.

Hướng dẫn trả lời:

C. thúc đẩy trào lưu duy tân, cải cách ở các nước châu Á.

Câu 6. Một trong những biểu hiện về sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản là đã xuất hiện

A. nhiều công ty độc quyền và mở rộng xâm lược thuộc địa. 

B. nhiều tổ chức yêu nước và cách mạng hoạt động sôi nổi.

C. trào lưu cải cách, duy tân ở nhiều địa phương trên cả nước.

D. các tổ chức chính trị bảo vệ quyền lợi cho công nhân.

Hướng dẫn trả lời:

A. nhiều công ty độc quyền và mở rộng xâm lược thuộc địa. 

Câu 7. Chọn những từ cho sẵn sau đây đặt vào chỗ chấm (...) để hoàn thành đoạn thông tin về kết quả và ý nghĩa của Cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc: 

A. cộng hoà, 

B. dân tộc, 

C. tư bản, 

D. quân chủ, 

E. phong trào.

Cách mạng Tân Hợi đã lật đổ chế độ ...(1)... chuyên chế, thiết lập nền ...(2)..., tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của chủ nghĩa ...(3)... ở Trung Quốc. Cuộc cách mạng này còn ảnh hưởng lớn đến ...(4)... giải phóng ...(5)... ở một số nước châu Á.

Hướng dẫn trả lời:

1. - D. quân chủ

2. - A. cộng hoà

3. - C. tư bản

4. - E. phong trào

5. - B. dân tộc

Câu 8. Ghép thông tin ở cột B với nội dung ở cột A sao cho đúng về cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản.

Hướng dẫn trả lời:

1. Chính trị - C. Thủ tiêu chế độ Mạc phủ, ban hành Hiến pháp mới, …

2. Kinh tế - D. Thống nhất tiền tệ, cho phép mua bán ruộng đất, …

3. Xã hội - E. Xoá bỏ chế độ nông nô, …

4. Giáo dục - B. Chú trọng nội dung khoa học kỹ thuật, …

5. Quân sự - A. Tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, chú trọng sản xuất vũ khí, …

Câu 9. Quan sát hình 13.1 và dựa vào kiến thức đã học, hãy trình bày quá trình bành trướng của đế quốc Nhật Bản.

Hướng dẫn trả lời:

Quá trình bành trướng của Đế quốc Nhật Bản là một hành vi mở rộng lãnh thổ và ảnh hưởng vùng Á Đông trong giai đoạn từ cuối thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20. Dưới đây là mô tả chi tiết về các giai đoạn và các bước quan trọng trong quá trình này:

• Giai đoạn 1872 - 1879: Chiếm quần đảo Lưu Cầu

Trong giai đoạn này, Nhật Bản bắt đầu mở rộng lãnh thổ bằng cách chiếm quần đảo Lưu Cầu (Ryukyu Islands), nằm ở phía nam của quần đảo Nhật Bản. Việc này đánh dấu sự bắt đầu cho chính sách mở rộng của Nhật Bản trong khu vực.

• Năm 1895: Chiếm Đài Loan

Trong cuộc Chiến tranh Trung-Nhật thứ nhất (1894-1895), Nhật Bản đối đầu với Trung Quốc để tranh giành ảnh hưởng tại Đông Á. Chiến tranh kết thúc bằng Hiệp ước Shimonoseki, trong đó Trung Quốc buộc phải chuyển quyền kiểm soát Đài Loan cho Nhật Bản.

• Năm 1905: Chiếm bán đảo Liêu Đông và Nam đảo Xa-kha-lin

Cuộc Chiến tranh Nga-Nhật (1904-1905) đã thấy Nhật Bản đối đầu với Đế quốc Nga để tranh giành ảnh hưởng tại Đông Bắc Á. Chiến tranh này kết thúc bằng Hiệp ước Portsmouth, trong đó Nga buộc phải chuyển giao bán đảo Liêu Đông (Manchuria) và nam đảo Xa-kha-lin cho Nhật Bản.

• Năm 1910: Chiếm bán đảo Triều Tiên

Năm 1910, Nhật Bản hoàn thành quá trình chiếm đóng và thôn tính bán đảo Triều Tiên, biến nó thành một thuộc địa của Đế quốc Nhật Bản. Quá trình này gây ra nhiều kháng cự và địa chính trị căng thẳng trong khu vực.

• Năm 1914: Chiếm Sơn Đông

Trong giai đoạn đầu của Chiến tranh Thế giới thứ nhất, Nhật Bản tận dụng cơ hội để chiếm lãnh thổ ở Sơn Đông, một vùng tại phía đông Trung Quốc. Việc này giúp tăng cường sự hiện diện và ảnh hưởng của Nhật Bản ở khu vực này.

• Ảnh hưởng ở vùng Mãn Châu và Phúc Châu

Bên cạnh những vùng đã được liệt kê trên, Nhật Bản cũng đã tìm cách tăng cường ảnh hưởng tại vùng Mãn Châu và Phúc Châu (Manchuria và Fukien) tại Trung Quốc thông qua sự can thiệp kinh tế và chính trị.

Những hành động mở rộng lãnh thổ và ảnh hưởng của Đế quốc Nhật Bản đã góp phần tạo nên một thế giới đa dạng về chính trị và văn hóa tại Đông Á, đồng thời cũng gây ra nhiều sự phản đối và căng thẳng trong khu vực.

Câu 10. Tìm hiểu và giới thiệu ngắn gọn về nhân vật lịch sử trong hình 13.2.

Hướng dẫn trả lời:

Nhân vật lịch sử trong hình 13.2 là Nhật hoàng Minh Trị (tiếng Nhật: 明治天皇).

• Năm sinh - năm mất: 1852 - 1912.

• Thời gian trị vì: 1867 - 1912.

Nhật hoàng Minh Trị được coi là một vị minh quân có công lớn nhất trong lịch sử Nhật Bản. Ông đã có những đóng góp quan trọng và nổi bật trong việc canh tân và modern hóa Nhật Bản, giúp đất nước này thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa của các nước đế quốc phương Tây. Trong thời kỳ trị vì của ông, Nhật Bản đã trải qua một loạt các biện pháp cải cách mang tính cách mạng trong kinh tế, xã hội, và chính trị, được gọi là "Cách mạng Minh Trị" (Meiji Restoration).

Nhật hoàng Minh Trị đã thực hiện những biện pháp quan trọng như:

• Loại bỏ hệ thống Shogunate:

Ông lật đổ hệ thống shogunate (quyền lực của những vị Shogun) và khôi phục quyền lực của Hoàng gia Nhật Bản, đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ Edo và mở ra thời kỳ Meiji mới.

• Hiện đại hóa quân đội và công nghiệp hóa:

Ông tập trung vào xây dựng quân đội hiện đại và khuyến khích công nghiệp hóa để nâng cao sức mạnh quốc gia.

• Cải cách xã hội và chính trị:

Ông thực hiện cải cách xã hội bằng cách loại bỏ hệ thống địa chủ toàn quyền và thúc đẩy các biện pháp như bãi bỏ hệ thống samurai và cải cách đất đai.

Nhờ những nỗ lực của Nhật hoàng Minh Trị và các cải cách do ông thực hiện, Nhật Bản đã nhanh chóng trở thành một quốc gia hiện đại và mạnh mẽ, đánh dấu sự chuyển đổi quan trọng trong lịch sử quốc gia này.