Giải sách bài tập Lịch sử 8 cánh diều bài 17: Việt Nam đầu thế kỉ XX

Câu 1. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897 – 1914) của thực dân Pháp ở Việt Nam đã tác động đến những lĩnh vực nào sau đây? 

A. Trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

B. Chỉ tác động đến kinh tế và xã hội.

C. Làm xuất hiện giai cấp tư sản.

D. Dẫn đến sự sụp đổ của chế độ phong kiến.

Hướng dẫn trả lời:

A. Trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Câu 2. Nội dung nào sau đây không đúng về tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897 – 1914) của thực dân Pháp đối với Việt Nam?

A. Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa được du nhập, bước đầu phát triển.

B. Biển Việt Nam thành nơi cung cấp nguyên liệu và thị trường tiêu thụ của nước Pháp

C. Phương thức sản xuất phong kiến được du nhập, bước đầu phát triển mạnh. 

D. Nền kinh tế Việt Nam phát triển mất cân đối, bị lệ thuộc vào kinh tế Pháp.

Hướng dẫn trả lời:

C. Phương thức sản xuất phong kiến được du nhập, bước đầu phát triển mạnh. 

Câu 3. Dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897 – 1914) của thực dân Pháp, Việt Nam từ một nước phong kiến độc lập đã trở thành nước

A. phong kiến nửa thuộc địa.

B. tư bản chủ nghĩa lệ thuộc.

C. phong kiến có tính chất dân chủ.

D. thuộc địa nửa phong kiến. 

Hướng dẫn trả lời:

D. thuộc địa nửa phong kiến. 

Câu 4. Mâu thuẫn hàng đầu cần phải giải quyết trong xã hội Việt Nam thời thuộc Pháp là mâu thuẫn giữa

A. toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp cai trị.

B. nông dân với giai cấp địa chủ và tay sai của Pháp.

C. công nhân với địa chủ người Việt và thực dân Pháp.

D. các thế lực tay sai của Pháp với nhân dân lao động. 

Hướng dẫn trả lời:

A. toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp cai trị.

Câu 5. Một trong những sĩ phu yêu nước tiêu biểu của Việt Nam đầu thế kỉ XX chủ trương dùng bạo lực đánh Pháp để giành lại độc lập là

A. Hoàng Hoa Thám.

B. Tôn Thất Thuyết.

C. Phan Châu Trinh.

D. Phan Bội Châu.

Hướng dẫn trả lời:

D. Phan Bội Châu.

Câu 6. Nội dung nào sau đây không đúng là hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu đầu thế kỉ XX?

A. Đề nghị thực dân Pháp cải cách để xoá bỏ chế độ phong kiến.

B. Thành lập Hội Duy tân (1904), phát động phong trào Đông du.

C. Sang Trung Quốc và thành lập Việt Nam Quang phục hội (1912). 

D. Hoạt động ở nhiều nơi, ủng hộ việc dùng bạo lực đánh đuổi Pháp.

Hướng dẫn trả lời:

A. Đề nghị thực dân Pháp cải cách để xoá bỏ chế độ phong kiến.

Câu 7. Một trong những sĩ phu yêu nước tiêu biểu của Việt Nam đầu thế kỉ XX chủ trương cứu nước bằng cải cách, canh tân là

A. Phan Bội Châu.

B. Phan Châu Trinh.

C. Phan Đình Phùng.

D. Tôn Thất Thuyết 

Hướng dẫn trả lời:

B. Phan Châu Trinh.

Câu 8. Năm 1906, Phan Châu Trinh có hoạt động yêu nước nào sau đây?

A. Thành lập Hội Duy tân, sau đó đưa thanh niên sang Nhật Bản học tập. 

B. Trực tiếp lãnh đạo nhân dân trong phong trào chống thuế ở Trung Kì.

C. Gửi thư cho chính phủ thuộc địa vạch trần chế độ phong kiến thối nát.

D. Yêu cầu Pháp xoá bỏ chính sách cai trị, trả lại nên độc lập cho Việt Nam.

Hướng dẫn trả lời:

C. Gửi thư cho chính phủ thuộc địa vạch trần chế độ phong kiến thối nát.

Câu 9. Năm 1911, Nguyễn Tất Thành quyết định sang phương Tây tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc Việt Nam trong bối cảnh nào sau đây? 

A. Cuộc khởi nghĩa Yên Thế do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo vừa bùng nổ.

B. Các con đường cứu nước của các bậc tiền bối đều không thành công.

C. Trung Kỳ đang diễn ra phong trào chống thuế, do Phan Chu Trinh lãnh đạo. 

D. Các cuộc cách mạng tư sản do các bậc tiền bối lãnh đạo đều bị thất bại.

Hướng dẫn trả lời:

B. Các con đường cứu nước của các bậc tiền bối đều không thành công.

Câu 10. Đoạn tư liệu "Tôi [Nguyễn Tất Thành] muốn đi ra ngoài, xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem xét họ làm như thế nào, tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta" chứng tỏ vào năm 1911, Nguyễn Tất Thành đã xác định rõ

A. mục đích và hướng đi tìm con đường cứu nước. 

B. nước Pháp là nơi hoạt động cứu nước duy nhất.

C. phương pháp hoạt động cứu nước là cải cách.

D. phải học tập nước Pháp làm cách mạng vô sản.

Hướng dẫn trả lời:

A. mục đích và hướng đi tìm con đường cứu nước. 

Câu 11. Năm 1917, Nguyễn Tất Thành – Nguyễn Ái Quốc có hoạt động yêu nước nào sau đây?

A. Tích cực tham gia phong trào chống thuế ở Trung Kỳ (Việt Nam). 

B. Hoạt động trong tổ chức Hội người Việt Nam yêu nước ở Pa-ri.

C. Đi nhiều nước châu Âu, châu Phi để tìm hiểu phong trào công nhân.

D. Sang Liên Xô tìm hiểu ý nghĩa của Cách mạng tháng Mười Nga. 

Hướng dẫn trả lời:

B. Hoạt động trong tổ chức Hội người Việt Nam yêu nước ở Pa-ri.

Câu 12. Hoạt động cứu nước của Nguyễn Tất Thành – Nguyễn Ái Quốc trong những năm 1911 – 1917 có ý nghĩa quan trọng nào sau đây?

A. Đã chuẩn bị đủ các điều kiện cho Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. 

B. Kết nối phong trào yêu nước Việt Nam với phong trào công nhân Pháp.

C. Đặt cơ sở cho sự lựa chọn con đường cứu nước đúng đắn sau này.

D. Giúp nhân dân biết được nhiều cuộc cách mạng tư sản diễn ra trên khắp thế giới.

Hướng dẫn trả lời:

C. Đặt cơ sở cho sự lựa chọn con đường cứu nước đúng đắn sau này.

Câu 13. Chọn từ cho sẵn sau đây đặt vào chỗ chấm (...) để hoàn thành đoạn viết về sự phân hoá của xã hội Việt Nam dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp: 

A. nông dân, 

B. địa chủ phong kiến, 

C. các lớp xã hội mới, 

D. cơ cấu xã hội Việt Nam, 

E. sống nghèo khổ.

Cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp làm cho ...(1)... bắt đầu thay đổi và bị phân hoá: giai cấp ...(2)... bị phân hoá thành địa chủ lớn, địa chủ vừa và địa chủ nhỏ; ...(3)... vẫn chiếm đa số trong xã hội, ...(4)..., nhiều người phải bỏ làng quê ra thành thị kiếm sống hoặc xin làm công nhân; ...(5)... xuất hiện (tiểu tư sản, học sinh, sinh viên); giai cấp công nhân ra đời, số lượng ngày càng tăng, tập trung nhiều trong các cơ sở kinh tế chủ chốt của Pháp.

Hướng dẫn trả lời:

1. - D. cơ cấu xã hội Việt Nam

2. - B. địa chủ phong kiến

3. - A. nông dân

4. - E. sống nghèo khổ

5. - C. các lớp xã hội mới

Câu 14. Chọn thông tin cho sẵn sau đây đặt vào các ô từ (1) đến (4) của sơ đồ trong hình 17.1:

A. Thành lập Việt Nam Quang phục hội với mục đích đánh đuổi Pháp, thành lập nước Cộng hoà Dân quốc Việt Nam; cử người về nước trừ khử những quan chức thực dân và tay sai đầu sỏ.

B. Viết bài hịch Bình Tây thu Bắc để cổ vũ nhân dân tiến hành khởi nghĩa vũ trang chống thực dân Pháp.

C. Sang Nhật Bản nhờ người Nhật giúp đỡ để đánh đuổi Pháp, sau đó phát động phong trào Đông du đưa thanh niên sang Nhật Bản học tập và rèn luyện.

D. Sáng lập hội Duy Tân với mục đích đánh đuổi Pháp, giành lại độc lập và thành lập nền quân chủ lập hiến ở Việt Nam.

Sơ đồ hoạt động yêu nước tiêu biểu của Phan Bội Châu (1883 - 1913)

Hướng dẫn trả lời:

1. - B. Viết bài hịch Bình Tây thu Bắc để cổ vũ nhân dân tiến hành khởi nghĩa vũ trang chống thực dân Pháp.

2. - D. Sáng lập hội Duy Tân với mục đích đánh đuổi Pháp, giành lại độc lập và thành lập nền quân chủ lập hiến ở Việt Nam.

3. - C. Sang Nhật Bản nhờ người Nhật giúp đỡ để đánh đuổi Pháp, sau đó phát động phong trào Đông du đưa thanh niên sang Nhật Bản học tập và rèn luyện.

4. - A. Thành lập Việt Nam Quang phục hội với mục đích đánh đuổi Pháp, thành lập nước Cộng hoà Dân quốc Việt Nam; cử người về nước trừ khử những quan chức thực dân và tay sai đầu sỏ.

Câu 15. Quan sát các hình từ 17.2 đến 17.4, hãy:

1. Xác định đúng tên gọi của các nhà yêu nước Việt Nam đầu thế kỉ XX. 

2. Giới thiệu ngắn gọn về một nhà yêu nước mà em ấn tượng nhất (theo gợi ý: những hoạt động tiêu biểu, vai trò của nhân vật đối với lịch sử dân tộc). 

3. Kể tên những địa phương có trường học hoặc đường phố mang tên các nhà yêu nước này.

Hướng dẫn trả lời:

1. Các nhà yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX:

• Hình 17.2: Phan Bội Châu

• Hình 17.3: Phan Châu Trinh

• Hình 17.4: Nguyễn Tất Thành (Hồ Chí Minh)

2. Phan Bội Châu (1867 - 1940)

Phan Bội Châu, tên thật Phan Văn San, hiệu Sào Nam, xuất thân từ huyện Nam Đàn, Nghệ An. Ông là một trong những nhà lãnh đạo yêu nước đầu thế kỷ XX. Dưới đây là một số hoạt động tiêu biểu và vai trò của ông.

• Trong những năm cuối thế kỷ XIX, sau khi phong trào Cần Vương chống Pháp thất bại, Phan Bội Châu đã bắt đầu nảy mình và nuôi dưỡng ý tưởng tìm kiếm con đường mới để cứu nước.

• Năm 1900, ông khởi đầu cuộc hành trình từ Nam ra Bắc để tìm kiếm người cùng chí hướng và lập nên Duy Tân Hội - tổ chức cách mạng theo đường lối dân chủ tư sản đầu tiên tại Việt Nam.

• Năm 1905, Phan Bội Châu lãnh đạo cuộc phong trào Đông Du, trong đó ông ra đi tìm kiếm kiến thức và học hỏi kinh nghiệm ở các nước khác, đặc biệt tại Nhật Bản.

• Ông đã cố gắng mưu sự phục quốc trong suốt hai thập kỷ, lặn lội qua nhiều nước, nhưng những nỗ lực này chưa thành công.

3. Một số địa phương có trường học hoặc đường phố mang tên các nhà yêu nước này:

Hà Nội, Nghệ An, Quảng Nam, và nhiều địa phương khác trên khắp cả nước.

Câu 16. Vì sao trong những năm 1905 – 1908, Phan Bội Châu muốn dựa vào Nhật Bản đánh đuổi thực dân Pháp, đến năm 1911 lại sang Trung Quốc hoạt động?

Hướng dẫn trả lời:

Vì: Phan Bội Châu hi vọng Nhật Bản là nước “đồng văn, đồng chủng" sẽ giúp Việt Nam đánh đuổi thực dân Pháp để giành lại độc lập. Tuy nhiên, sau khi thực dân Pháp câu kết với Chính phủ Nhật trục xuất Phan Bội Châu và các thanh niên Việt Nam về nước (1908), ông không còn tin tưởng vào người Nhật nữa.

Năm 1911, cuộc Cách mạng Tân Hợi bùng nổ ở Trung Quốc, do Tôn Trung Sơn lãnh đạo. Cuộc cách mạng đã lật đổ được triều đình Mãn Thanh, thành lập nền Cộng hoà Trung Hoa Dân quốc, mở đường cho nền kinh tế tư bản phát triển. Từ đó, Phan Bội Châu có cảm tình với tư tưởng “Tam dân” (Dân tộc độc lập. dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc) của Tôn Trung Sơn. Ông đã quyết định đi theo chủ nghĩa “Tam dân", nhưng vẫn chủ trương dùng bạo lực để đánh Pháp.