Giải sách bài tập Lịch sử 8 cánh diều bài 6: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII
Hướng dẫn giải bài 6: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII SBT lịch sử 8 cánh diều. Đây là sách bài tập nằm trong bộ sách "Cánh diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
Câu 1. Một trong những nguyên nhân dẫn đến bùng nổ các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII là
A. tầng lớp quý tộc ngày càng suy yếu.
B. chúa Trịnh không còn quyền lực.
C. quan lại, địa chủ ra sức bóc lột nô tì.
D. kinh tế sa sút, nạn đói diễn ra ở nhiều nơi.
Hướng dẫn trả lời:
D. kinh tế sa sút, nạn đói diễn ra ở nhiều nơi.
Câu 2. Các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài nổ ra chủ yếu trong khoảng thời gian nào?
A. Giữa thế kỉ XVIII.
B. 10 năm đầu của thế kỉ XVIII.
C. Cuối thế kỉ XVIII.
D. 30 năm đầu thế kỉ XVIII.
Hướng dẫn trả lời:
D. 30 năm đầu thế kỉ XVIII.
Câu 3. Cuộc khởi nghĩa nông dân nào sau đây không diễn ra ở thế kỉ XVIII?
A. Khởi nghĩa Yên Thế.
B. Khởi nghĩa Hoàng Công Chất.
C. Khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương.
D. Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu.
Hướng dẫn trả lời:
A. Khởi nghĩa Yên Thế.
Câu 4. Các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII đều có kết quả như thế nào.
A. Bị dập tắt ngay từ năm đầu khởi nghĩa.
B. Lật đổ được chính quyền vua Lê – chúa Trịnh.
C. Bị triều đình đàn áp, dập tắt.
D. Lật đổ được chính quyền chúa Trịnh.
Hướng dẫn trả lời:
C. Bị triều đình đàn áp, dập tắt.
Câu 5. Hoàn thành bảng (theo mẫu) về các cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII - XVII.
Tên khởi nghĩa | Thời gian | Địa bàn hoạt động chủ yếu | Diễn biến chính |
? | ? | ? | ? |
? | ? | ? | ? |
Hướng dẫn trả lời:
Tên khởi nghĩa | Thời gian | Địa bàn hoạt động chủ yếu | Diễn biến chính |
Khởi nghĩa của Hoàng Công Chất | 1739 - 1769 | Vùng Điện Biên, Tây Bắc | (1) Năm 1739, cuộc khởi nghĩa của Hoàng Công Chất nổ ra ở vùng Sơn nam. (2) Năm 1751, Hoàng Công Chất rút quân lên vùng Điện Biên xây dựng căn cứ. (3) Sau khi Hoàng Công Chất mất, con trai ông tiếp tục chỉ huy khởi nghĩa kéo dài đến năm 1769 thì bị dập tắt. |
Khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương | 1740 - 1751 | Xây dựng căn cứ ở Tam Đảo, mở rộng ra: Sơn Tây, Tuyên Quang. | (1) Năm 1740, khởi nghĩa do Nguyễn Danh Phương lãnh đạo nổ ra. (2) Năm 1751, Nguyễn Danh Phương bị bắt, khởi nghĩa thất bại. |
Khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu | 1741 - 1751 | Vùng Đồ Sơn, Văn Đồn... sau đó, mở rộng ra: Kinh Bắc, Thăng Long, Sơn Nam, Thanh Hoá, Nghệ An | (1) Năm 1741, cuộc khởi nghĩa do Nguyễn Hữu Cầu lãnh đạo nổ ra. (2) Năm 1751, khởi nghĩa bị dập tắt. |
Câu 6. Quan sát hình 6.1, kết hợp kiến thức đã học, hãy cho biết:
a. Phạm vi hoạt động và quy mô của các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.
b. Nguyên nhân thất bại của các cuộc khởi nghĩa.
Hình 6.1. Lược đồ địa điểm diễn ra các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.
Hướng dẫn trả lời:
a. Phạm vi hoạt động của các cuộc khởi nghĩa
Các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỷ XVIII có phạm vi hoạt động chủ yếu tập trung tại vùng Bắc Bộ và vùng Thanh - Nghệ, trong khu vực mà chế độ phong kiến triều Nguyễn đặt tay chân qua một loạt biện pháp khắc nghiệt, làm gia tăng gánh nặng đối với nông dân. Quy mô của các cuộc khởi nghĩa có thể được coi là lớn, thường kéo dài trong thời gian dài, thể hiện sự phẫn nộ và khát vọng thay đổi của người nông dân chống lại sự bất công và khổ cực mà họ phải chịu đựng.
b. Nguyên nhân thất bại của các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỷ XVIII có thể liên quan đến:
Sự phân tán và thiếu phối hợp:
Các cuộc khởi nghĩa thường nổ ra lẻ tẻ ở các địa phương khác nhau, không có sự phối hợp mạnh mẽ giữa các cuộc khởi nghĩa. Điều này làm mất đi sức mạnh tổng hợp và khả năng tác động lớn hơn lên chính quyền.
Thiếu lãnh đạo và đường lối đúng đắn:
Các cuộc khởi nghĩa thường thiếu những lãnh đạo có khả năng chiến lược, thiếu đường lối đúng đắn và sự tổ chức chặt chẽ. Sự thiếu hụt này làm cho các cuộc khởi nghĩa thiếu sự hướng dẫn và lãnh đạo mạnh mẽ.
Chiến thuật không phù hợp:
Các cuộc khởi nghĩa thường dựa vào quy mô lớn và tập trung quá nhiều vào cuộc chiến đấu mở rộng thay vì tập trung vào các chiến thuật linh hoạt và kỹ thuật hơn. Điều này làm cho họ dễ bị quân đội triều Nguyễn đánh bại và đàn áp.
Câu 7. Sưu tầm tư liệu và giới thiệu với thầy cô, bạn học về một trong những nhân vật lịch sử có trong bài học mà em ấn tượng.
Hướng dẫn trả lời:
Hoàng Công Chất (1902 - 1941) là một trong những nhân vật xuất sắc trong lịch sử Việt Nam, nổi tiếng với sự kiên trì và tinh thần đấu tranh không ngừng nghỉ chống lại thực dân Pháp và bảo vệ đất nước. Ông sinh ra tại làng Thạch Bàn, Gia Lâm, Hà Nội và đã tham gia nhiều hoạt động kháng chiến quan trọng.
Hoàng Công Chất tham gia vào phong trào cách mạng từ nhỏ và trở thành một trong những lãnh đạo quan trọng của Hội đồng Lao động Hà Nội. Ông đã tham gia nhiều cuộc biểu tình, kêu gọi nhân dân tẩy chay hàng Pháp và tham gia xây dựng tổ chức công đoàn, tuyên truyền ý thức đoàn kết và chiến đấu của công nhân.
Hoàng Công Chất cũng là một trong những tình nguyện viên đầu tiên của quân đội Dân tộc Việt Nam, một sự tổ chức được thành lập để đấu tranh chống lại thực dân Pháp. Ông đã tham gia nhiều cuộc tấn công, đánh bom và hoạt động quân sự khác nhau để bảo vệ độc lập và tự do của Việt Nam.:
Câu 8. Việc nhân dân lập đền thờ, tạc tượng và đặt tên đường phố, trường học mang tên các nhân vật như Hoàng Công Chất, Nguyễn Hữu Cầu,... thể hiện điều gì?
Hướng dẫn trả lời:
Việc nhân dân lập đền thờ, tạc tượng và đặt tên đường phố, trường học mang tên các nhân vật lịch sử như Hoàng Công Chất, Nguyễn Hữu Cầu... thể hiện sự tôn kính và ghi nhớ những đóng góp và hy sinh của họ trong cuộc chiến đấu cho độc lập, tự do và quyền lợi của dân tộc.
Tên gọi này không chỉ là một biểu tượng của tình cảm và sự kính trọng của nhân dân dành cho những người anh hùng và lãnh đạo, mà còn là một cách để kế thừa tinh thần đấu tranh và ý chí chiến đấu của họ. Đặt tên các công trình, đường phố, trường học theo tên các nhân vật lịch sử cũng giúp truyền tải thông điệp về lịch sử và tạo cơ hội cho thế hệ trẻ hiểu và học hỏi từ những người đi trước.
Việc tôn vinh nhân vật lịch sử qua việc đặt tên cũng thể hiện tình yêu nước, lòng tự hào và ý thức cách mạng của cả xã hội, cùng với mong muốn bảo vệ và duy trì những giá trị văn hóa và lịch sử của quốc gia.