Giải sách bài tập Lịch sử 8 cánh diều bài 5: Quá trình khai phá của Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII.
Hướng dẫn giải bài 5: Quá trình khai phá của Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII. SBT lịch sử 8 cánh diều. Đây là sách bài tập nằm trong bộ sách "Cánh diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
Câu 1. Trong các thế kỉ XVI – XVIII, Đại Việt đã thực hiện quá trình khai phá ở khu vực nào sau đây?
A. Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.
B. Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
C. Nam Trung Bộ.
D. Trung du và miền núi phía Bắc.
Hướng dẫn trả lời:
B. Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
Câu 2. Khi mới thành lập, phủ Gia Định gồm hai huyện nào?
A. Phước Long và Tân Bình.
B. Tân Bình và Bến Nghé.
C. Thái Khang và Phước Long.
D. Tân Bình và Diên Ninh.
Hướng dẫn trả lời:
A. Phước Long và Tân Bình.
Câu 3. Nội dung nào sau đây không phải là hoạt động dưới thời các chúa Nguyễn trong việc xác lập và thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa?
A. Thu lượm hàng hoá của những con tàu bị đắm.
B. Khai thác các sản vật trên biển như tôm, cá, ốc.
C. Xây dựng đài tưởng niệm để tri ân đội Hoàng Sa.
D. Các đội Hoàng Sa và Bắc Hải hoạt động.
Hướng dẫn trả lời:
C. Xây dựng đài tưởng niệm để tri ân đội Hoàng Sa.
Câu 4. Quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa của các chúa Nguyễn (thế kỷ XVII – XVIII) có ý nghĩa nào sau đây?
A. Đặt cơ sở cho sự thành lập Vương triều Nguyễn.
B. Tránh được sự nhòm ngó, xâm lược của thực dân Pháp.
C. Khẳng định việc xác lập chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo.
D. Khẳng định chủ quyền duy nhất của Việt Nam trên khu vực Biển Đông
Hướng dẫn trả lời:
C. Khẳng định việc xác lập chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo.
Câu 5. Hoàn thành sơ đồ quá trình khai phá của Đại Việt trong các thế kỉ XVI, XVIII bằng cách chọn những từ / cụm từ sau đây đặt vào các ô từ (1) đến (6)
A. Lập phủ Gia Định;
B. Sáp nhập vùng đất các tỉnh Kiên Giang, Cà Mau, An Giang, Đồng tháp ngày nay;
C. Đặt phủ Phú Yên;
D. Đặt dinh Thái Khang;
E. Đặt trấn Thuận Thành;
G. Lập các trạm thu thuế ở Bến Nghé.
Ở Nam Trung Bộ | (1) | (2) | (3) |
Ở Nam Bộ | (4) | (5) | (6) |
Hướng dẫn trả lời:
Ở Nam Trung Bộ | (1) | (2) D. Đặt dinh Thái Khang | (3) E. Đặt trấn Thuận Thành |
Ở Nam Bộ | (4) G. Lập các trạm thu thuế ở Bến Nghé. | (5) A. Lập phủ Gia Định; | (6) B. Sáp nhập vùng đất các tỉnh Kiên Giang, Cà Mau, An Giang, Đồng tháp ngày nay |
Câu 6. Quan sát hình 5.2, hãy:
a. Cho biết đây là bản đồ gì, bản đồ đó vẽ vùng đất nào của Việt Nam dưới thời Nguyễn?
b. Nêu ý nghĩa của việc vẽ bản đồ này.
Hình 5.2. Bản đồ do Đỗ Bá soạn vẽ vào thế kỉ XVII, in trong Toàn tập Thiên nam tứ chí lộ đồ thư
Hướng dẫn trả lời:
a. Trong hình vẽ, bản đồ đó là
Đây là bản đồ vẽ xứ Quảng Nam trong Toản tập thiên nam tứ chí lộ đồ thư do Đỗ Bá biên soạn vào thế kỉ XVII. Trên bản đồ này chú thích khá cụ thể về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên của quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, cũng như chủ quyền của Chúa Nguyễn được xác lập ở đó.
b. Ý nghĩa của việc vẽ bản đồ
Góp phần khẳng định việc xác lập chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Câu 7. Đọc đoạn tư liệu sau đây và trả lời các câu hỏi:
“ … cắt phiên mỗi năm cứ tháng 2 nhận giấy sai đi, mang lương đủ ăn 6 tháng đi bằng 5 chiếc thuyền câu nhỏ, ra biển 3 ngày 3 đêm thì đến đảo ấy. Ở đấy tha hồ bắt chim bắt cá mà ăn. Lấy được hỏa vật của tàu, như là gươm ngựa. Câu hoa bạc, tiền bạc, hòn bạc, đồ đồng, khối thiếc, khối chì, sủng, ngà voi, sáp ong đồ sử, đồ chiến, cùng là kiếm lượm vỏ đồi mồi, vỏ hải ba, hải sâm, hột ốc vẫn rất nhiều. Đến kỳ tháng 8 thì về".
(Lê Quý Đôn, Phủ biên tạp lục, NXB Văn hoá – Thông tin, Hà Nội, 2007, tr.155)
a. Nêu những hoạt động của các đội Hoàng Sa và Bắc Hải.
b. Trình bày ý nghĩa của những hoạt động đó đối với quá trình xác lập và thực thi chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
Hướng dẫn trả lời:
a. Các đội Hoàng Sa và Bắc Hải thực hiện những hoạt động sau đây:
Khai thác sản vật:
Các đội này thường cắt phiên hàng năm, cứ vào tháng 2, để nhận giấy sai đi. Sau đó, họ mang lương thực đủ ăn 6 tháng, đi bằng thuyền câu nhỏ ra biển. Ở đảo Hoàng Sa và Trường Sa, họ thực hiện việc bắt chim, bắt cá để có thực phẩm ăn.
Thu lượm đồ của tàu bị đắm:
Các đội còn thu lượm các vật phẩm từ các tàu đã đắm, như gươm ngựa, hoa bạc, tiền bạc, hòn bạc, đồ đồng, khối thiếc, khối chì, sủng, ngà voi, sáp ong đồ sử, đồ chiến, vỏ đồi mồi, vỏ hải ba, hải sâm, hột ốc và nhiều thứ khác.
b. Ý nghĩa của những hoạt động này đối với quá trình xác lập và thực thi chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa rất quan trọng:
Những hoạt động của các đội Hoàng Sa và Bắc Hải đã tạo nên sự hiện diện và kiểm soát thường xuyên của người Việt trên các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Việc thu thập thông tin địa lý, sinh thái và tài nguyên trên các đảo này đã cung cấp cơ sở lịch sử về việc Việt Nam đã thực hiện các hoạt động tại đây từ xa xưa.
Ngoài ra, việc thu thập các vật phẩm từ các tàu đắm đã chứng minh sự hiện diện và quản lý của người Việt trên biển Đông. Điều này làm cho việc bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trở nên hợp pháp và có cơ sở lịch sử.
Tổng cộng, hoạt động của các đội Hoàng Sa và Bắc Hải đã góp phần xây dựng và củng cố quyền chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, đặt nền móng lịch sử cho việc thực thi chủ quyền và bảo vệ lãnh thổ biển của quốc gia.