Giải vật lí 9 bài 21: Nam châm vĩnh cửu
Hướng dẫn giải bài tập, bài thực hành trong bài 21: Nam châm vĩnh cửu - sách giáo khoa vật lí 9. Tất cả các kiến thức lý thuyết và bài tập trong bài học này đều được giải đáp cẩn thận, chi tiết. Chúng ta tham khảo để học tốt vật lí 9 bài 21: Nam châm vĩnh cửu nhé.
[toc:ul]
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
I. Tính từ của nam châm
- Bình thường, kim (hoặc thanh) nam châm tự đo, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc. Một cực của nam châm (còn gọi là từ cực) luôn chỉ hướng Bắc (được gọi là cực Bắc), còn cực kia luôn chỉ hướng Nam (được gọi là cực Nam).
- Nam châm được sơn màu khác nhau để phân biệt các từ cực của nam châm.
- Nam châm hút được sắt, thép, niken, coban,..
II. Tương tác giữa hai nam châm
- Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các từ cực khác tên hút nhau.
II. GIẢI BÀI TẬP
Giải câu 1: Nhớ lại kiến thức về từ tính của nam...
Nhớ lại kiến thức về từ tính của nam châm ở lớp 5 và lớp 7, hãy đề xuất và thực hiện một thí nghiệm để phát hiện xem một thanh kim loại có phải là nam châm hay không ?
Bài giải:
Để phát hiện xem một thanh kim loại có phải là nam châm hay không ta thực hiện thí nghiệm: cho thanh kim loại vào gần những mảnh vụn sắt, nếu thanh kim loại hút những mảnh vụt thì đó là nam châm.
Giải câu 2: Đặt kim nam châm trên giá thẳng...
Đặt kim nam châm trên giá thẳng đứng như mô tả hình 21.1
- Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?
- Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi đã đứng cân bằng trở lại , kim nam châm còn chỉ hướng như lúc đầu nữa không? Làm lại thí nghiệm hai lần và cho nhận xét.
Bài giải:
Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm dọc theo hướng Nam - Bắc.
Khi xoay nam châm lệch khỏi vị trí ban đầu thì nam châm đứng cân bằng trở lại, kim nam châm vẫn chỉ hướng Nam - Bắc.
Giải câu 3: Đưa từ cực của hai nam châm lại gần...
Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau (hình 21.3). Quan sát hiện tượng cho nhận xét.
Bài giải:
Theo hình 21.3 khi đưa từ từ cực Nam của nam châm này lại gần cực Bắc nam châm kia, thấy 2 cực này hút nhau.
Giải câu 4: Đổi đầu một trong hai nam châm rồi...
Đổi đầu một trong hai nam châm rồi đưa chúng lại gần nhau. Có hiện tượng gì xảy ra với các nam châm?
Bài giải:
Đổi đầu một trong hai nam châm rồi đưa chúng lại gần nhau. Có hiện tượng hai cực đẩy nhau do cùng tên.
Giải câu 5: Theo em, có thể giải thích thế nào...
Theo em, có thể giải thích thế nào hiện tượng hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi luôn chỉ hướng Nam ?
Bài giải:
Có thể trên tay hình nhân đặt một thanh nam châm nên tay hình nhân luôn chỉ hướng Nam.
Giải câu 6: Người ta dùng la bàn để xác định hướng...
Người ta dùng la bàn để xác định hướng Bắc , Nam (hình 21.4). Tìm hiểu cấu tạo của la bàn. Hãy cho biết bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng. Giải thích. Biết rằng mặt số của la bàn có thể quay độc lập với kim nam châm.
Bài giải:
Kim chỉ hướng của la bàn là một thanh nam châm vĩnh cửu. Vì vậy người ta dùng la bàn để xác định hướng Bắc , Nam.
Giải câu 7: Hãy xác định tên từ cực của các nam...
Hãy xác định tên từ cực của các nam châm thường dùng trong phòng thí nghiệm (nam châm thẳng, nam châm chữ U, kim nam châm).
Bài giải:
Các thanh Nam châm có ghi chữ N là cực Bắc, chữ S là cực Nam. Còn kim nam châm màu đậm sẽ là cực Bắc, màu nhạt là cực Nam.
Giải câu 8: Xác định tên các từ cực của thanh nam...
Xác định tên các từ cực của thanh nam châm trên hình 21.5.
Bài giải:
Trên hình 21.5, sát với cực có ghi chữ N (cực Bắc) của thanh nam châm treo trên dây là cực Nam của thanh nam châm.