BÀI 2: BIẾN ĐỔI VẬT LÝ VÀ BIẾN ĐỔI HÓA HỌC

Câu 1: Chúng ta dễ bắt gặp những sự biến đổi đơn giản của chất trong đời sống. Ví dụ kem sẽ tan chảy khi đưa ra khỏi ngăn đá một thời gian, trái cây chưa chín có vị chát nhưng khi chín có vị ngọt, … những biến đổi này có giống nhau không? Chúng thuộc loại biến đổi nào?

Hướng dẫn trả lời: 

Không giống nhau.

• Kem tan chảy là biến đổi vật lí.

• Trái cây là biến đổi hoá học.

1. SỰ BIẾN ĐỔI VẬT LÍ

Thí nghiệm về sự biến đổi vật lí 

Câu 1: Sau Thí nghiệm 1, tờ giấy A4 bị cắt ra có thay đổi so với tờ giấy A4 còn lại? Vật liệu làm nên tờ giấy A4 có bị biến đổi không?

Hướng dẫn trả lời: 

Không thể ghép lại được như tờ giấy A4 ban đầu. Vật liệu làm tờ giấy A4 không bị biến đổi.

Câu 2: Ở Thí nghiệm 2, đã có những biến đổi nào xảy ra với viên nước đá? Hãy kể tên của những quá trình biến đổi đó.

Hướng dẫn trả lời: 

• Viên nước đá từ thể rắn chuyển sang thể lỏng: quá trình nóng chảy.

• Nước lỏng chuyển sang hơi: quá trình bay hơi.

Câu 3: Trong quá trình thay đổi trạng thái, chất tạo nên nước đá có bị biến đổi không?

Hướng dẫn trả lời: 

Không bị biến đổi.

Câu 4: Kết quả thu được từ 3 thí nghiệm trên có làm biến đổi về chất không? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời: 

Không làm biến đổi về chất chỉ có sự biến đổi về hình dạng, trạng thái, kích thước…

Câu 5: Dấu hiệu nào cho ta biết một chất bị biến đổi vật lí?

Hướng dẫn trả lời: 

Khi vật thể bị biến đổi về hình dạng, trạng thái, kích thước, … mà vẫn giữ nguyên chất ban đầu.

Câu 6: Hãy kể thêm một số ví dụ về biến đổi vật lí trong cuộc sống.

Hướng dẫn trả lời: 

- Nghiền gạo thành bột gạo.

- Nước lỏng đông lại thành nước đá.

- Băng tuyết tan vào mùa hè.

- Cắt nhỏ đoạn dây thép …

Câu 7: Hiệu ứng nhà kính gây nên những sự biến đổi lớn cho Trái Đất, trong đó, một điều đáng lo ngại chính là hiện tượng băng tan ở cả 2 cực (Bắc cực và Nam cực). Hiện tượng này xảy ra có phải là sự biến đổi vật lí không? Giải thích.

Hướng dẫn trả lời: 

Đây là hiện tượng vật lí, do chỉ diễn ra sự thay đổi trạng thái mà không có sự tạo thành chất mới.

2. SỰ BIẾN ĐỔI HÓA HỌC

Thí nghiệm về sự biến đổi hóa học

Câu 1: Hãy nêu hiện tượng xảy ra ở ống nghiệm (1) và ống nghiệm (2)

Hướng dẫn trả lời: 

+ (1) có khí thoát ra;

+ (2) có kết tủa trắng.

Câu 2: Dấu hiệu nào cho thấy đã có sự biến đổi chất ở Thí nghiệm 2?

Hướng dẫn trả lời: 

Có kết tủa trắng xuất hiện.

Câu 3: Hãy mô tả hiện tượng quan sát được ở Thí nghiệm 2 và cho biết sản phẩm sau khi mảnh magnesium đã bị đốt với mảnh magnesium ban đầu có gì khác nhau.

Hướng dẫn trả lời: 

+ Màu sắc;

+ Mảnh sau khi đốt dễ bóp vụn hơn.

Câu 4: Trong đời sống có nhiều hiện tượng về biến đổi hoá học, hãy kể thêm vài ví dụ cho biến đổi này. Dấu hiệu chính để phân biệt biến đổi hoá học với biến đổi vật lí là gì?

Hướng dẫn trả lời: 

Ví dụ:

• Củi cháy thành than.

• Con dao bằng sắt bị gỉ.

• Cơm bị thiu.

Dấu hiệu chính: có sự tạo thành chất mới.

Câu 5: Hãy tìm một số ví dụ để thấy được những lợi ích của biến đổi vật lí và biến đổi hoá học phục vụ cho cuộc sống của con người.

Hướng dẫn trả lời: 

• Đốt cháy khí gas dùng trong đun nấu.

• Đốt cháy nhiên liệu trong các nhà máy nhiệt điện, luyện gang, thép…

• Phơi khô thóc, ngô … để bảo quản được lâu hơn.