Câu hỏi: Quan sát hình 11.1 trang 75 cho biết rễ cây mọc hướng về phía nào? Vì sao?
Hướng dẫn trả lời:
Rễ cây sẽ mọc hướng về phía nguồn nước.
Giải thích: Để tìm kiếm được nguồn nước cho cây, rễ cây có tính hướng nước (mọc hướng về phía có nguồn nước).
Câu 1: Quan sát hình 11.2 trang 75, mô tả hiện tượng cảm ứng ở thực vật, động vật và con người.
Hướng dẫn trả lời:
Hình | Mô tả hiện tượng cảm ứng trong hình |
(a) | Khi được chiếu sáng một phía, ngọn cây phát triển hướng về phía ánh sáng. |
(b) | Vịt con mới nở đi theo vật di chuyển đầu tiên mà chúng nhìn thấy. |
(c) | Khi trời nóng, cơ thể người có phản ứng tăng tiết mồ hôi, con người chủ động mặc quần áo mỏng hơn. Khi trời lạnh, cơ thể người có phản ứng run rẩy, giảm tiết mồ hôi, con người chủ động mặc quần áo dày hơn. |
Câu 2: Quan sát hình 11.3 trang 76, cho biết cây cà chua và con cuốn chiếu phản ứng với những thay đổi của môi trường như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Phản ứng của cây cà chua: Khi được đặt tại nơi có nguồn sáng một phía, ngọn cây cà chua dần sinh trưởng uốn cong hướng về phía có ánh sáng.
Phản ứng của con cuốn chiếu: Khi bị chạm vào, con cuốn chiếu sẽ ngay lập tức cuộn tròn lại để tự vệ.
Câu 1: Lấy thêm ví dụ về cảm ứng ở thực vật và động vật.
Hướng dẫn trả lời:
Ví dụ cảm ứng ở thực vật:
Lá cây trinh nữ cụp lại khi tay chạm vào.
Rễ cây mọc hướng về phía có nguồn chất dinh dưỡng và mọc tránh xa nguồn hóa chất độc hại.
Hoa hoa tulip nở vào buổi sáng và khép lại lúc chạng vạng tối.
Ví dụ cảm ứng ở động vật:
Chuột sẽ bỏ chạy khi thấy mèo
Chó tiết nước bọt khi ngửi mùi thức ăn.
Người lập tức rụt tay lại khi lỡ chạm tay vào vật nóng.
Câu 2: Điều gì xảy ra khi ánh sáng từ một vật phản chiếu vào mắt người?
Hướng dẫn trả lời:
Khi có ánh sáng từ một vật phản chiếu vào mắt người: Ánh sáng đi từ vật qua giác mạc, đồng tử, thủy tinh thể và hội tụ ở võng mạc, tác động lên tế bào thụ cảm ánh sáng ở mắt (tế bào nón và tế bào que) → khởi phát xung thần kinh → neuron hướng tâm → trung khu thị giác ở thùy chẩm trên vỏ não → phân tích cho ta cảm nhận về hình ảnh, màu sắc của vật.
Câu 3: Nêu ví dụ minh họa về sự tự điều chỉnh của cơ thể sinh vật.
Hướng dẫn trả lời:
Ví dụ: Ở người, khi bị ánh sáng mạnh chiếu vào mắt → mắt nheo lại và đồng tử mắt thu hẹp nhằm hạn chế ánh sáng đi vào mắt. Ngược lại, khi ánh sáng yếu → mắt mở rộng và đồng tử mắt dãn ra để thu thập nhiều ánh sáng hơn.
Câu 1: Nêu một số ứng dụng hiểu biết về cảm ứng của sinh vật trong đời sống.
Hướng dẫn trả lời:
Ứng dụng tính hướng nước và hướng hóa của rễ: bón phân và tưới nước xung quanh gốc để kích thích rễ sinh trưởng theo cả chiều rộng và chiều sâu.
Ứng dụng tính hướng tiếp xúc: làm giàn thúc đẩy các cây thân leo sinh trưởng, phát triển.
Ứng dụng tập tính giao phối của nhiều loài côn trùng gây hại: tạo ra các cá thể đực bất thụ để làm suy giảm số lượng côn trùng gây hại.