Soạn chi tiết Ngữ văn 9 KNTT bài 1 Sơn Tinh - Thủy Tinh (trích, Nguyễn Nhược Pháp)

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Nêu những điểm giống nhau và khác nhau về cốt truyện, cách kể chuyện giữa truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh với bài thơ cùng tên của Nguyễn Nhược Pháp.

Bài làm chi tiết:

- Giống nhau: đều sử dụng một số chi tiết kì ảo, thể hiện phép thuật cao cường của Sơn Tinh và Thuỷ Tinh.

- Khác nhau:

+ Thể loại: Truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh kể bằng hình thức văn xuôi; tác phẩm của Nguyễn Nhược Pháp thuộc thể loại thơ, kể chuyện bằng thơ.

+ Tác giả và phương thức sáng tạo: Truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là sáng tác dân gian, phương thức truyền miệng, mang tính tập thể; tác phẩm của Nguyễn Nhược Pháp là sản phẩm sáng tạo cá nhân của tác giả, mang phong cách của nhà thơ.

+ Về mối quan hệ giữa hai tác phẩm: Truyện dân gian Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là cơ sở cho sự ra đời của bài thơ của Nguyễn Nhược Pháp

Câu 2: Phép thuật của Sơn Tinh và Thủy Tinh thể hiện cụ thể như thế nào? Theo em người kể chuyện có bộc lộ thái độ thiên vị đối với nhân vật nào không? Dựa vào đâu em kết luận như vậy?

Bài làm chi tiết:

+ Phép thuật của Thủy Tinh: cưỡi lưng rồng uy nghi; bắt quyết hô mưa to gió lớn; giậm chân rung khắp làng gần quanh, ...

+ Phép thuật của Sơn Tinh được thể hiện cụ thể như: phi bạch hổ trên cạn; niệm chú đẩy đất vù lên cao; tay vẫy hùm, voi, báo; đạp long đất núi, ...

Tác giả Nguyễn Nhược Pháp đã sử dụng góc nhìn người thứ 3 – người kể chuyện mang đến sự công bằng, không đứng về bất cứ bên nào. 

Câu 3: Liệt kê những chi tiết miêu tả Mị Nương. Những chi tiết đó giúp em hình dung thế nào về nhân vật?

Bài làm chi tiết:

Chi tiết miêu tả Mị Nương:

“Mị Nương xinh như tiên trên trần

Tóc xanh viền má hây hây đỏ,

Miệng nàng hé thắm như san hô,

Tay ngà trắng nõn, hai chân nhỏ...”

-> Cho thấy Mị Nương là một người con gái xinh đẹp tuyệt trần, nền nã, nết na và rất đáng yêu.

Câu 4. Cảnh giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh được nhà thơ miêu tả bằng những chi tiết nào? Phân tích một chi tiết gây ấn tượng mạnh đối với em.

Bài làm chi tiết:

Những chi tiết miêu tả trận chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh là:

“Choàng nghe sóng vỗ, reo như sấm,

Bạch hổ dừng chân, lùi, vểnh tai.

Mỵ Nương tung bức rèm đỏ thắm,

Sơn Tinh trông thấy càng dương oai.

Sóng cả gầm reo lăn như chớp,

Thuỷ Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng.

Cá voi quác mồm to muốn đớp,

Cá mập quẫy đuôi cuồng nhe răng.

Càng cua lởm chởm giơ như mác;

Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao.

Sơn Tinh hiểu thần ghen, tức khắc

Niệm chú, đất nẩy vù lên cao.

Hoa tay thần vẫy hùm, voi, báo.

Đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt đồng,

Đạp long đất núi, gầm xông xáo,

Máu vọt phì reo muôn ngấn hồng.

Mây đen hăm hở bay mù mịt,

Sấm ran, sét động nổ loè xanh.

Tôm cá xưa nay im thin thít,

Mở quác mồm to kêu thất thanh.”

- Chi tiết em ấn tượng là chi tiết thể hiện uy quyền và sức mạnh to lớn của Sơn Tinh thông qua: Hình ảnh những con hùm, voi, báo đuôi quắp, nhe nanh giơ vuốt rồng. Điều đó hiện lên một trận quyết chiến vô cùng lớn giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh.

Câu 5: Tính chất kì ảo thể hiện như thế nào trong câu chuyện được kể bằng thơ? Cách miêu tả những yếu tố kì ảo có gì đặc sắc?

Bài làm chi tiết:

- Việc miêu tả ngoại hình cũng như trận chiến đấu của Sơn Tinh và Thủy Tinh. Sơn Tinh được miêu tả có 3 con mắt, Thủy Tinh oai hùng với đội quân tôm cá phía sau

-> Thể hiện tính chất kỳ ảo

- Cách miêu tả ấy đem lại sự hấp dẫn cho câu truyện  đồng thời thể hiện trí tưởng tượng phong phú, sự sáng tạo độc đáo của tác giả.

Câu 6: Theo em, điều gì làm nên sức hấp dẫn của bài thơ Sơn Tinh – Thủy Tinh? Vì sao?

Bài làm chi tiết:

- Thể thơ tự do với cách gieo vần, ngắt nhịp linh hoạt.

- Nghệ thuật kể chuyện đã mang đến sức hấp dẫn cho bài thơ. Tác giả đã đưa vào trong bài thơ nhiều liên tưởng lạ, từ tả cảnh, tả người đến tả tình, khiến cho câu chuyện trở nên sinh động và duyên dáng lạ thường.

- Nghệ thuật miêu tả nhân vật kết hợp giữa miêu tả ngoại hình và nội tâm khiến nhân vật hiện lên rất sinh động, gần gũi, đời thường.