Soạn chi tiết Ngữ văn 9 KNTT bài 4 Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (truyện)

Đề bài: Viết một bài văn nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện)

Bài làm chi tiết:

“Văn học là một vòng tròn và lấy con người làm tâm điểm”.Văn học luôn luôn bám sát vào đời sống thực tại con người và khai thác chúng để sáng tạo lên những câu chuyện muôn màu muôn vẻ. Hiện thực trần trụi được phơi bày một cách mãnh liệt qua nhiều ngòi bút khác nhau. Ở Việt Nam, có một nhà văn đã đưa ngòi bút của mình đứng lên viết thay công lý của những người nông dân. Đó chính là Nam Cao. Nam Cao đã bóc trần những sự thật u tối nhất trong xã hội VN thời bấy giờ. Và, ta bắt gặp những mảnh đời ấy qua tác phẩm Lão Hạc, để rồi không khỏi cảm thấy xót xa.

Cũng như bao người nông dân khác, cuộc sống của Lão Hạc vẫn cứ nghèo khổ mặc dù quanh năm suốt tháng bán mặt cho đất bán lưng cho trời. Một túp lều nát và ba sào vườn nhỏ là tất cả gia tai của lão. Lão có một con chó mà lão hết mực yêu thương, đặt cho cái tên thân thương là "cậu Vàng". Lão còn có một đứa con trai độc nhất. Lão thương con, muốn dành dụm tiền cho con lấy vợ. Nhưng vì túng quẫn, đứa con trai đòi bán mảnh vườn. Lão không đồng ý, nên con trai bỏ nhà đi lên đồn điền cao su, biệt tích không ngày trở về.

Nhà vốn đã neo người và từ khi con trai bỏ đi, Lão Hạc cô quạnh hơn, sống thui thủi, một mình một bóng. Cuộc đời của lão có chút màu sắc hơn khi có con chó Vàng làm bạn. Tuổi già ập đến mà không có ai chăm sóc, sức khỏe lão ngày một yếu đi. Lão không còn khỏe mạnh như trước nữa. Lão cũng không thể đi làm mướn kiếm đồng ra đồng vào được nữa. Việc nhẹ nhàng thì đàn bà con gái trong làng cũng làm vừa đủ, đâu đến lượt lão. Lão lâm vào cảnh thất nghiệp.

Mảnh đời khốn khó là thế. Ấy vậy, năm ấy, thiên tai lại giáng họa, trận bão dữ dội quét qua làng quê, tàn phá hoàn toàn mảnh vườn nhỏ của Lão Hạc. Nỗi đói vốn đã bám riết lấy lão nay càng thêm thê thảm. Lão đành ôm nỗi buồn tủi, nuốt nước mắt bán đi "cậu Vàng" - người bạn tri kỷ, để dành dụm tiền cho con trai. Bão lũ đi qua, nhưng nỗi bi ai vẫn còn đó. Một ông già như lão  buộc phải ăn những thức ăn rẻ mạt, thậm chí là "củ ráy, củ sắn mài, ngọn rau má", "bữa trai, bữa ốc" để cầm cự qua ngày. Cuộc sống tù túng, đơn độc, cùng cực đẩy lão đến bước đường cùng. Lão chọn cái chết bằng bả chó để giải thoát bản thân khỏi kiếp sống bế tắc, cùng cực này.

Lão Hạc, một người nông dân nghèo khổ nhưng có những phẩm chất tốt đẹp nhưng lại có một kiếp người bất hạnh. Lão Hạc là một người cha tuyệt vời, luôn lo lắng cho tương lai của con, muốn dành cho con những điều tốt đẹp nhất. Lão không đồng ý khi con trai đòi bán mảnh vườn không phải vì lão keo kiệt, bủn xỉn mà vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con. Để dành dụm tiền cho con cưới vợ, lão thà bán đi "cậu Vàng" - người bạn tri kỉ của mình, Lão nhịn ăn, ăn những thức ăn rẻ mạt. Lão nhờ ông giáo lo liệu cho con trai và gửi lại cho con số tiền ít ỏi khi biết mình không qua khỏi. Cho đến cuối đời, lão vẫn một lòng đau đáu lo cho đứa con của mình. 

Lão Hạc còn là một người có lòng tự trọng cao. Lão thà ăn khoai, ăn sắn, thậm chí ăn bả chó chứ không chịu bán đi mảnh vườn để lấy tiền. Lão chọn cái chết để giữ gìn phẩm giá của mình. Tuy nghèo khổ nhưng lão không muốn làm phiền ai. Lão coi "cậu Vàng" như con, chăm sóc cho nó từng bữa ăn giấc ngủ. Khi buộc phải bán "cậu Vàng", lão đau khổ, dằn vặt. Lão ân hận vì đã phản bội người bạn trung thành của mình. Điều đó cho thấy Lão Hạc là một người sống nhân hậu, yêu thương động vật.

Lão Hạc là một nhân vật điển hình cho số phận bi thảm của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Lão Hạc như một đóa sen, dù gần bùn những vẫn tinh khiết vô cùng. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh túng quẫn, bế tắc, Lão Hạc vẫn giữ gìn được những phẩm chất tốt đẹp của mình.

Văn chương nâng con người lớn dậy, thanh lọc tâm hồn con người. Bởi vậy, hành trình đến với văn chương là hành trình kiếm tìm, vươn tới. Một tác phẩm văn chương đích thực là một tác phẩm biết dung hòa cả ba giá trị thẩm mỹ- giáo dục- nhận thức. Chúng có khả năng hòa quyện xuyên thấu lẫn nhau, để rồi mang đến cho con người những tác động mạnh mẽ trong thế giới nội tâm. Đọc Lão Hạc, ta không chỉ cảm động tấm lòng của người cha hết mực vì con, mà còn là hình ảnh người nông dân cực khổ để chống lại những cái đói nghèo – qua đó thể hiện sự đồng cảm, xót thương cho số phận người nông dân Việt Nam.