Soạn siêu ngắn lịch sử 11 Cánh diều bài 13 Việt Nam và biển Đông

KIẾN THỨC MỚI

1. Tầm quan trọng của Biển Đông đối với Việt Nam

a. Về quốc phòng, an ninh

Câu hỏi: Trình bày tầm quan trọng của biển Đông đối với Việt Nam về quốc phòng, an ninh

Hướng dẫn trả lời:

• Biển Đông tạo thành hệ thống đảo để bảo vệ vùng trời, vùng biển và đất liền, là cửa ngõ, tuyến phòng thủ bảo vệ đất liền từ xa.

• Giữ vai trò bảo vệ an ninh hàng hải, chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam.

• Biển Đông là con đường giao thương giữa các khu vực trong cả nước và giữa Việt Nam với thị trường khu vực và quốc tế. 

b. Về phát triển các ngành kinh tế trọng điểm

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát Hình 2 (SGK, tr.84), nêu tầm quan trọng chiến lược của Biển Đông đối với Việt Nam trong phát triển các ngành kinh tế trọng điểm.

Hướng dẫn trả lời:

• Tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam phát triển thương mại hàng hải. 

• Vùng biển Việt Nam chứa đựng tiềm năng lớn về quặng khoáng sản.

• Chứa tài nguyên sinh vật biển lớn.

• Có nhiều bãi tắm đẹp, thuận lợi phát triển du lịch.

2. Lịch sử bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa

a. Quá trình Việt Nam xác lập chủ quyền và quản lí đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa

Câu hỏi: Dựa vào thông tin và hình ảnh, trình bày quá trình xác lập chủ quyền và quản lí liên tục của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

Hướng dẫn trả lời:

- Vào thế kỉ XVII- XVIII, chúa Nguyễn cho lập Đội Hoàng Sa đến khai thác sản vật, thực thi chủ quyền tại quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

- Thời vua Minh Mạng (1820 – 1841), hoạt động xác lập chủ quyền ở quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa đã diễn ra với các hình thức và biện pháp khác nhau.

- Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, chính quyền Việt Nam Cộng hoà đã tiếp quản và khẳng định lại chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

- Sau chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, Việt Nam thực hiện quyền quản lí hành chính và đấu tranh về pháp lí, ngoại giao để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

b. Cuộc đấu tranh bảo vệ và thực thi chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 5, 6 (SGK, tr.87-88), trình bày những nét chính về cuộc đấu tranh bảo vệ và thực thi chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông.

Hướng dẫn trả lời:

- Từ thế kỉ XVII đến nay, nhà nước Việt Nam đã liên tục tiến hành các cuộc đấu tranh nhằm bảo vệ và thực thi chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông. 

- Nhà nước Việt Nam cũng đã ban hành các chính sách, biện pháp và hành động cụ thể nhằm bảo vệ và thực thi chủ quyền ở Biển Đông. 

3. Chủ trương của Việt Nam giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp hoà bình

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát Bảng 1, Hình 7 (SGK, tr.89), cho biết chủ trương của Việt Nam trong việc giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông.

Hướng dẫn trả lời:

- Nhà nước Việt Nam thực hiện các biện pháp toàn diện trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế và quân sự nhằm bảo vệ quyền, chủ quyền và các lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở biển Đông.

- Đối với các tranh chấp chủ quyền, Việt Nam chủ trương giải quyết thông qua biện pháp hòa bình. 

-Việt Nam thực hiện phát triển kinh tế biển gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh trên biển và xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Chứng minh: “Việt Nam là Nhà nước đầu tiên xác lập chủ quyền và quản lí liên tục đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa trong lịch sử".

Hướng dẫn trả lời:

Vì từ thế kỉ XVII, chúa Nguyễn cho lập Đội Hoàng Sa đến khai thác sản vật, thực thi chủ quyền tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đến đầu thế kỉ XVIII, chúa Nguyễn lập ra Đội Bắc Hải có nhiệm vụ khai thác sản vật, kiểm tra, kiểm soát, thực thi chủ quyền của Việt Nam ở khu vực Bắc Hải, đảo Côn Lôn và các đảo ở Hà Tiên. Thời vua Minh Mạng (1820 – 1841), hoạt động xác lập chủ quyền ở quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa đã diễn ra với các hình thức và biện pháp khác nhau. 

Câu hỏi 2: Viết một lá thư gửi các chiến sĩ đang làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo Việt Nam nhân dịp năm mới.

Hướng dẫn trả lời:

(*) Tham khảo

“Cháu chưa bao giờ được đặt chân lên vùng đảo thiêng liêng Trường Sa mà các chú đang canh giữ ngày đêm. Những điều cháu biết về các chú chỉ là qua báo, ti vi hay lời kể của bố mẹ, thầy cô. Qua đó, cháu đã hiểu được sự hy sinh thầm lặng của các chú.”

(Sưu tầm)

VẬN DỤNG

Câu hỏi 3: Nêu những việc làm mà một công dân có thể đóng góp cho cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông.

Hướng dẫn trả lời:

• Tăng cường học tập, phổ biến, giáo dục pháp luật về quản lý bảo vệ và phát triển bền vững biển, đảo.

• Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng.

• Xây dựng và quảng bá thương hiệu biển Việt Nam.

• Góp phần tuyên truyền nâng cao nhận thức về vị thế quốc gia biển.