* Tâm trạng của vua Quang Trung: “Hay trẫm ít đức không đáng để phò tá chăng?” "Hay đang thời đổ nát chưa thể ra phụng sự Vương hầu chăng?” vừa thể hiện sự thành tâm, khiêm nhường, vừa thể hiện sự đòi hỏi và cả chút thách thách của vua Quang Trung.Khiến người nghe không thể không thay đổi cách sống. Phải ra phục vụ và phục vụ hết lòng cho triều đại mới.
- “Nay trẫm đang … tìm đến” thể hiện sự thành tâm, khắc khoải mong chờ người hiền ra giúp nước
- Hai câu hỏi tu từ: “Hay trẫm ít đức không đáng để phò tá chăng?" / “Hay đang thời đổ nát chưa thể ra phụng sự vương hầu chăng?” -> Cách nói khiêm tốn nhưng thuyết phục, tác động vào nhận thức của các hiền tài buộc người nghe phải thay đổi cách ứng xử.
* Tính chất, thực trạng của thời đại và nhu cầu của đất nước : Thẳng thắn tự nhận những bất cập của triều đại mới, khóe léo nêu lên những nhu cầu của đất nước :
- Trời còn tối tăm, buổi đầu đại định
- Triều chính còn nhiều khiếm khuyết.
- Buổi đầu dựng nghiệp nên triều chính chưa ổn địn
- Biên ải chưa yên, dân chưa hồi sức sau chiến tranh
- Đức của vua chưa nhuần thấm khắp nơi
->Cái nhìn toàn diện sâu sắc: triều đại mới tạo lập, mọi việc đang bắt đầu nên còn nhiều khó khăn, đòi hỏi sự trợ giúp của nhiều bậc hiền tài.
* Trước tình hình khó khăn ấy, vua Quang Trung đã thực hiện đường lối chiếu cầu hiền -> Cách nói vừa khiêm nhường tha thiêt, vừa khiên quyết khiến người hiền tài không thể không ra giúp triều đại mới làm cho nho sĩ Bắc Hà không thể khong thay đổi cách ứng xử.