Giải địa lí 11 cánh diều mới Bài 30 Kinh tế Cộng hòa Nam Phi

- Nông nghiệp của Cộng hòa Nam Phi phát triển mạnh. Đây là nước xuất khẩu nhiều sản phẩm nông nghiệp, đặc biệt là: ngô, lạc, thuốc lá, hoa quả (xuất khẩu cam, quýt, năm 2020 đứng thứ hai thế giới0. Hình thức tổ chức sản xuất chủ yếu là trang trại.

• Trồng trọt chiếm hơn 60 % diện tích đắt canh tác, đóng góp hơn 30 % vào tổng giá trị sản xuất nông nghiệp. Ngô là cây trồng quan trọng hàng đầu, cung cấp lương thực, thức ăn chăn nuôi và xuất khẩu. Ngô được trồng tập trung ở các trang trại lớn, cơ giới hoá cao, Hoạt động trồng trọt tập trung chủ yếu ở các đồng bằng ven biển và vùng đồi thấp.
• Chăn nuôi có vai trò quan trọng trong cung cắp thịt, sữa cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Ngành này sử dụng trên 21 % lao động trong nông nghiệp (năm 2020). Các vật nuôi chính là cừu, bò sữa, lợn và gia cảm (gà, đà điểu,...). Cộng hoà Nam Phi nổi tiếng thế giới về nuôi cừu, nằm trong số 10 nước xuất khẩu len đứng đầu thể giới. Hoạt động chăn nuôi phân bố rộng khắp, nhưng tập trung chủ yếu ở cao nguyên trung tâm.

- Lâm nghiệp là ngành có ý nghĩa quan trọng trong tạo việc làm, cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp và nguồn hàng xuất khẩu,... Quốc gia này hằng năm xuất khẩu khoảng trên 10 triệu tấn bột gỗ, khoảng trên 5 triệu m3 gỗ tròn hoặc gỗ xẻ, trên 500 ngàn tấn gỗ hầm mỏ.

- Thủy sản: Ngành đánh bắt hải sản được chú trọng phát triển. Sản lượng hàng năm đạt từ 500 nghìn tấn đến hơn 700 nghìn tấn, trong đó có nhiều loài có giá trị cao như: cá he, cá thu, cá ngừ, cá tuyết, cá bạc, cá hồi, mực, tôm hùm,... Khoảng 80% sản lượng đánh bắt dùng để xuất khẩu. Sản lượng nuôi trồng còn nhỏ (khoảng 9,7 nghìn tấn, năm 2020) nhưng có xu hướng giảm.

- Dịch vụ là ngành kinh tế quan trọng của Cộng hoả Nam Phi, chiếm 64,6 9% GDP: (năm 2020), cơ cấu ngành đa dạng.

• Giao thông vận tải: Hệ thống giao thông đường ô tô của Cộng hoà Nam Phi đứng đầu châu Phi. Cộng hoà Nam Phi có trên 360 nghìn km đường ô tô (năm 2020), mạng lưới đường sắt rất phát triển. Đường biển phát triển mạnh, có 18 cảng biển. Các cảng lớn là: Kếp-tao, Đuốc-ban,... Đường hàng không được chú trọng phát triển, các sân bay quốc tế nằm ở các thành phố Giô-han-ne-xbua, Kếp-tao, Prê-tô-hi-a, có nhiều hãng hàng không quốc tế hoạt động ở Cộng hoà Nam Phi.
• Bưu chính viễn thông phát triển khá nhanh, chiểm hơn 7 %GDP (năm 2020). Quốc gia này có mức độ kết nối internet cao hàng đầu ở châu Phi.
• Du lịch là một trong những ngành mũi nhọn của đất nước, thu hút nhiều lao động trực tiếp. Năm 2019, Cộng hoà Nam Phi đón hơn 16 triệu lượt khách quốc tế, đứng thứ hai ở châu Phí (sau Ma-rốc). Bên cạnh các loại hình du lịch truyền thống (tham quan các di tích lịch sử, khu bảo tồn động vật hoang dã, trải nghiệm các vườn nho và các công viên quốc gia,...). Cộng hoà Nam Phi chủ trọng phát triển du lịch đô thị và văn hoá. Các trung tâm du lịch lớn nhất là: Kếp-tao, Giô-han-ne-xbua, Đuốc-ban,...

- Thương mại: Hoạt động ngoại thương được đầy mạnh. Mặt hàng xuất khẩu chính là khoáng sản (bạch kim, vàng, kim cương, quặng sắt, than đá). các sản phẩm nông nghiệp (ngô, cá biển) và len làm từ lông cừu. Mặt hàng nhập khẩu chính là máy móc thiết bị, hoá chất, dược phẩm. Các đối tác thương mại chính là: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Án Độ, Anh, Cộng hoà Liên bang Đức,...

Nội thương phát triển do có thị trường nội địa lớn. Hệ thống cửa hàng bán lẻ, siêu thị, trung tâm thương mại có mật độ cao và hoạt động nhộn nhịp tại các thành phố lớn. Hệ thống chợ và cửa hàng bán lẻ tập trung nhiều ở các vùng nông thôn

- Tài chính ngân hàng:  Cộng hoà Nam Phi là nơi có các ngân hàng lớn nhất châu Phi. Các trung tâm tải chính ngân hàng lớn là: Giô-han-ne-xbua, Kếp-tao, Prê-tô-ri-a. Quốc gia này đứng vào hàng đầu châu Phi về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (3 tỉ USD, năm 2020).

Một ngành kinh tế nổi bật của Cộng hòa Nam Phi là ngành khai thác và xuất khẩu khoáng sản, đặc biệt là khoáng sản quặng và kim loại.

Đặc điểm nổi bật của ngành khai thác và xuất khẩu khoáng sản tại Nam Phi:

1. Sự đa dạng và phong phú về tài nguyên khoáng sản: Cộng hòa Nam Phi có những kết quả nổi bật trong việc khai thác và xuất khẩu nhiều loại khoáng sản đa dạng. Trong đó, nổi bật nhất là quặng và kim loại như vàng, kim cương, bauxite, chrome, mangan, titan, nickel, uranium, quặng sắt và than đá. Sự đa dạng này giúp tăng cường sức mạnh kinh tế của Nam Phi và cung cấp nguồn tài nguyên quan trọng cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau.

2. Đóng góp lớn vào GDP và xuất khẩu: Ngành khai thác và xuất khẩu khoáng sản đóng góp một phần lớn vào GDP của Nam Phi. Nhờ vào xuất khẩu các mặt hàng khoáng sản chất lượng cao, Nam Phi đã trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu hàng đầu thế giới về vàng, kim cương và chrome. Các khoáng sản này đóng góp quan trọng vào doanh thu xuất khẩu của đất nước, giúp cân đối thương mại và tạo thu nhập cho nền kinh tế.

3. Tạo việc làm và kích thích phát triển kinh tế: Ngành khai thác và xuất khẩu khoáng sản tạo ra hàng ngàn việc làm cho người lao động trong Nam Phi, đặc biệt trong các khu vực nông thôn và vùng miền khó khăn. Điều này giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và cải thiện mức sống cho người dân. Ngoài ra, việc tăng cường đầu tư và phát triển trong ngành này cũng kích thích sự phát triển kinh tế và hút vốn đầu tư nước ngoài đến Nam Phi.

4. Tầm quan trọng trong cân bằng thương mại và ngân sách quốc gia: Nhờ vào xuất khẩu khoáng sản, Nam Phi có thể cân đối thương mại và tạo nguồn thu ngân sách quan trọng cho phát triển đất nước. Thu nhập từ xuất khẩu khoáng sản cũng được sử dụng để đầu tư vào các lĩnh vực khác, như hạ tầng, giáo dục và chăm sóc sức khỏe.

* Nhận xét:

- Giá trị xuất, nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của Cộng hòa Nam Phi giai đoạn 2000 - 2020 đều có xu hương tăng qua các năm.

- Về giá trị xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ: từ năm 2000 đến năm 2010 có xu hướng tăng (từ 37,0 tỉ USD đến 107,6 tỉ USD); từ năm 2010 đến năm 2020 có xu hướng giảm (từ 107,6 tỉ USD giảm còn 93,2 tỉ USD)

- Về giá trị nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ: từ năm 2000 đến năm 2010 có xu hướng tăng (từ 33,1 đến 102,8 tỉ USD), từ năm 2010 đến năm 2020 có xu hướng giảm (từ 102,8 giảm còn 78,3 tỉ USD).