[toc:ul]
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT BÀI HỌC
1. Giai đoạn tiền Cambri
- Thời gian: Cách đây 570 triệu năm
- Đặc điểm chính: Đại bộ phận nước ta còn là biển, chỉ có một số nền cổ nằm rải rác trên mặt biển nguyên thủy.
- Tạo nên các mảng nền cổ: Việt Bắc, Hoàng Liên Sơn, sông Mã, Pu Hoạt, Kon-tum
- Sinh vật rất ít và đơn giản
- Ý nghĩa: Tạo lập nền móng sơ khai của lãnh thổ.
2. Giai đoạn Cổ kiến tạo
- Thời gian: Cách đây 65 triệu năm, kéo dài 500 triệu năm.
- Đặc điểm chính: Có nhiều vận động tạo núi lớn làm thay đổi hình thể nước ta. Phần lớn lãnh thổ đã trở thành đất liền.
- Tạo nhiều núi đá vôi lớn và than đá tập trung ở miền Bắc.
- Sinh vật: Phát triển mạnh, thời kì cực thịnh của khủng long và cây hạt trần.
- Ý nghĩa: Phát triển, mở rộng và ổn định lãnh thổ.
3. Giai đoạn Tân kiến tạo
- Thời gian: Cách đây 25 triệu năm và kéo dài cho đến ngày nay.
- Đặc điểm chính: Là giai đoạn ngắn nhưng rất quan trọng, diễn ra mạnh mẽ.
- Sinh vật: Phát triển phong phú và hoàn thiện, loài người xuất hiện.
- Ý nghĩa:
- Nâng cao địa hình, làm cho núi non, sông ngòi trẻ lại.
- Xuất hiện các cao nguyên badan và các đồng bằng phù sa trẻ.
- Mở rộng biển Đông, hình thành các khoáng sản dầu khí ở thềm lục địa và than bùn ở đồng bằng châu thổ.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu 1: Dựa trên hình 25.1, em hãy cho biết vào giai đoạn Tiền Cambri...
Dựa trên hình 25.1, em hãy cho biết vào giai đoạn Tiền Cambri đã có những mảng nền nào?
Trả lời:
Giai đoạn Tiền Cambri đã có những mảng:
- Mảng Việt Bắc
- Mảng sông Mã
- Mảng Pu Hoạt
- Mảng Hoàng Liên Sơn
- Mảng Kon Tum
Câu 2: Tìm trên hình 25.1 các mảng nền hình thành vào giai đoạn Cổ Sinh và Trung Sinh?
Trả lời:
Giai đoạn Cổ Sinh gồm có các mảng:
- Mảng Đông Bắc
- Mảng Trường Sơn Bắc
- Mảng Đông Nam Bộ
Giai đoạn Trung Sinh gồm có các mảng:
Câu 3: Em hãy cho biết một số trận động đất khá mạnh xảy ra những năm gần đây ...
Em hãy cho biết một số trận động đất khá mạnh xảy ra những năm gần đây tại khu vực Điện Biên, Lai Châu chứng tỏ điều gì?
Trả lời:
Một số trận động đất khá mạnh xảy ra những năm gần đây tại khu vực Điện Biên, Lai Châu chứng tỏ quá trình vận động tân kiến tạo vẫn đang còn tiếp tục diễn ra.
III. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC
Câu 1: Trình bày lịch sử phát triển thiên nhiên nước ta?
Trả lời:
Lịch sử phát triển của tự nhiên Việt Nam có thể chia làm ba giai đoạn lớn:
Giai đoạn Tiền Cambri (tạo lập nền móng sơ khai của lãnh thổ):
- Cách ngày nay ít nhất khoảng 570 triệu năm. Khi đó đại bộ phận lãnh thổ nước ta còn là biển.
- Phần đất liền là những mảng nền cổ: Kon Tum, Việt Bắc, Hoàng Liên Sơn, Sông Mã, Pu Hoạt.
- Các loài sinh vật còn rất ít và đơn giản. Bầu khí quyển rất ít ôxi.
Giai đoạn cổ kiến tạo (phát triển, mở rộng và ổn định lãnh thổ):
- Cách ngày nay ít nhất là 65 triệu năm.
- Có nhiều vận động tạo núi lớn (Ca-lê-đô-ni, Hec-xi-ni, In-đô-xi-ni, Ki- mê-ri) làm thay đổi hẳn hình thể nước ta so với trước. Phần lớn lãnh thổ nước ta đã trở thành đất liền.
- Sinh vật phát triển mạnh mẽ, là thời kì cực thịnh của bò sát khủng long và cây hạt trần.
- Xuất hiện các khối núi đá vôi và các bể than lớn tập trung ở miền Bắc và rải rác ở một số nơi.
- Cuối giai đoạn này, địa hình nước ta bị ngoại lực bào mòn, hạ thấp.
Giai đoạn Tân kiến tạo (tạo nên diện mạo hiện tại của lãnh thổ và còn đang tiếp diễn):
- Cách ngày nay ít nhất khoảng 25 triệu năm.
- Nâng cao địa hình; núi, sông trẻ lại.
- Hình thành các cao nguyên ba dan và các đồng bằng phù sa trẻ; mở rộng Biển Đông, tạo các bể dầu khí ở thềm lục địa và ở đồng bằng châu thổ.
- Sinh vật phát triển phong phú và hoàn thiện, xuất hiện loài người trên Trái Đất.
Câu 2: Nêu ý nghĩa của giai đoạn Tân kiến tạo đối với sự phát triển ...
Nêu ý nghĩa của giai đoạn Tân kiến tạo đối với sự phát triển lãnh thổ nước ta hiện nay.
Trả lời:
- Giai đoạn Tân kiến tạo có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển lãnh thổ nước ta:
- Nâng cao địa hình, làm cho núi non, sông ngòi trẻ lại.
- Xuất hiện các cao nguyên badan.
- Sụt lún ở các đồng bằng phù sa trẻ.
- Mở rộng biển Đông.
- Hình thành các khoáng sản như dầu khí, bô xít, than bùn, ...