[toc:ul]
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT BÀI HỌC
1. Việt Nam là một nước nhiệt đới ẩm gió mùa
- Là tính chất nền tảng của thiên nhiên Việt Nam.
- Thể hiện trong các thành phần của cảnh quan tự nhiên, rõ nét nhất là môi trường khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều.
- Tuy nhiên có nơi, có mùa lại bị khô hạn, lạnh giá với những mức độ khác nhau.
2. Việt Nam là một nước ven biển
- Ảnh hưởng của biển rất mạnh mẽ, sâu sắc.
- Sự tương tác giữa đất liền và biển đã tăng cường tính chất nóng, ẩm, gió mùa cho thiên nhiên nước ta.
3. Việt Nam là xứ sở của cảnh quan đồi núi
- Nước ta có 3/4 diện tích là đồi núi .
- Cảnh quan đồi núi chiếm ưu thế trong cảnh quan chung của thiên nhiên nước ta và thay đổi theo quy luật đai cao.
- Vùng núi nước ta chứa nhiều tài nguyên (khoáng sản, lâm sản, thuỷ văn…)
4. Thiên nhiên nước ta có sụ phân hoá đa dạng, phức tạp
Thiên nhiên có sự phân hoá từ :
- Đông sang Tây
- Thấp đến Cao
- Bắc xuống Nam
=> Tạo điều kiện thuận lợi và khó khăn cho phát triển kinh tế, xã hội.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu 1: Tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống như thế nào?
Trả lời:
Điều kiện nóng ẩm cây trồng phát triển quanh năm, có thể cấy cày và xen canh để tận dụng ánh sáng dồi dào, có thể kết hợp nông lâm theo hình thức VAC hay VACR (Vườn – ao – chuồng – rừng). Song do chế độ mưa theo mùa nên cần bố trí mùa vụ hợp lí. Thời gian có mưa và sự phân bố lượng mưa chi phối sự bố trí mùa vụ và lựa chọn các loại cây trồng trên các địa phương nước ta. Song cũng có những khó khăn về hạn hán, lũ lụt.
Câu 2: Hãy tính nước ta 1 km2 đất liền tương ứng với bao nhiêu km2 mặt biển?
Trả lời:
Ta có:
1.00.000 : 331.21 = 3,02
Nếu so với thế giới: chỉ số tương quan giữa diện tích đất liền và biển là 1/ 2,43 trong khi đó nước ta là 1/ 3,02.
Câu 4: Miền núi nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì trong phát triển kinh tế - xã hội?
Trả lời:
Thuận lợi:
- Nhiều tài nguyên khoáng sản, nhiều phong cảnh đẹp
- Tài nguyên rừng phong phú, có nhiều loài quý hiếm (lim, táu, sến,...)
- Có các cao nguyên rộng lớn, bằng phẳng (Mộc Châu, Lâm Viên...) tạo điều kiện thuận lợi để hình thành vùng chuyên canh cây công nghiệp và cây ăn quả, phát triển chăn nuôi đại gia súc…..
- Có nhiều tiềm năng sức nước để phát triển công ngiệp điện ( thủy điện Hòa Bình, Thủy điện Sơn La,...)
- Có nhiều danh lam thắng cảnh tạo điều kiện để phát triển du lịch, tahm quan, nghỉ dưỡng. (vườn quốc gia Ba Vì, vườn quốc gia Cúc Phương, Phong Nha Kẻ Bàng...)
Khó khăn:
- Thiếu nước vào mùa khô,
- Địa hình bị cắt xẻ gây khó khăn cho giao thông, khai thác tài nguyên, giao lưu kinh tế…
- Độ dốc lớn kết hợp với mưa lớn gây sạt lở và xói mòn ảnh hưởng xấu đến sản xuất và đời sống.
III. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC
Câu 1: Thiên nhiên nước ta có những đặc điểm chung nào?
Trả lời:
Thiên nhiên nước ta cỏ những đặc điểm chung:
Việt Nam là một nước nhiệt đới gió mùa ẩm, tính chất ven biển (tính chất bán đảo), tính chất đồi núi, thiên nhiên phân hoá đa dạng phức tạp.
Trong đó tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm là tính chất chủ yếu. Các tính chất trên là những điều kiện tự nhiên cơ bản giúp cho nước ta phát triển một nền kinh tế-xã hội toàn diện và đa dạng
Câu 2: Tính chất nhiệt đổi ẩm gió mùa được thể hiện như thế nào trong...
Tính chất nhiệt đổi ẩm gió mùa được thể hiện như thế nào trong các thành phần tự nhiên Việt Nam?
Trả lời:
Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa dược thể hiện trong các thành phần tự nhiên Việt Nam:
- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa: nền nhiệt độ cao, lượng mưa lớn, độ ẩm cao, gió mùa (gió mùa mùa đông từ tháng 11 đến tháng 3, nước ta chịu tác động của khối khí lạnh phương Bắc, thường gọi là gió mùa Đông Bắc, gió mùa mùa hạ có hai luồng gió cùng hướng tây nam thổi vào Việt Nam)
- Địa hình: xâm thực mạnh ở miền đồi núi, bồi tụ nhanh ỏ đồng bằng hạ lưu sông.
- Thủy văn mạng lưới sông ngòi dày đặc chỉ tính những con sông có chiều dài trên 10 km có nước chảy thường xuyên, thì trên toàn lãnh thố đã có 2360 sông.
- Đất feralit: Quá trình íeralit là quá trình hình thành đất đặc trưng cho khí hậu nhiệt đới ẩm.
- Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa được đặc trưng bởi hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm gió mùa với thành phần động thực vật nhiệt đới chiếm ưu thế.
Câu 3: Sự phân hóa đa dạng của cảnh quan thiên nhiên tạo ra những thuận lợi...
Sự phân hóa đa dạng của cảnh quan thiên nhiên tạo ra những thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển kinh tế- xã hội ở nước ta.
Trả lời:
- Thuận lợi:
- Làm cho thiên nhiên nước ta phong phú, đa dạng để phát triển hoạt động du lịch sinh thái…
- Tạo nên nền nông nghiệp nhiệt đới đa canh, thâm canh và chuyên canh.
- Nền nông nghiệp hiện đại nhiều ngành ( nhiên liệu, năng lượng, khai khoáng…)
- Khó khăn:
- Nước ta là vùng chịu nhiều thiên tai, môi trường dễ bị biến đổi, mất cân bằng. Nhiều tài nguyên có nguy cơ bị cạn kiệt và hủy hoại (rừng cây, đất đai, động vật quý hiếm…).