Soạn chi tiết Ngữ văn 9 Cánh diều bài 7: Tập làm thơ tám chữ. Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ

THỰC HÀNH

Câu 1: Chọn những tiếng trong ngoặc đơn phù hợp để điền vào chỗ có kí hiệu * trong những dòng thơ dưới đây. Từ đó, xác định cách gieo vần ở mỗi khổ thơ.

Soạn chi tiết:

gấm mỏng - non xanh, khói sẫm - ướt đẫm, xót lòng - đến thế

=> Cách gieo vần ở khổ thơ này là gieo vần chân. 

Câu 2: Viết một bài thơ tám chữ về đề tài quê hương hoặc gia đình.

Soạn chi tiết:

Quê hương

Quê hương bến đò bến nước

Dòng sông lững lờ trôi

Bóng mẹ liễu rủ ven trời

Lời cha tha thiết trong lời ru.

Đường làng uốn lượn quanh co

Cánh đồng lúa chín vàng ươm

Tình quê chan chứa mặn nồng

Bên mái hiên rơm bóng mẹ hồng.

Nhớ thương tiếng gọi trâu đêm

Nhớ con đê nhỏ bên thềm

Nhớ bầy chim én liệng trời

Nhớ chợ quê ngày phiên vui tươi.

Quê hương ơi, mãi mãi trong tim

Dù muôn phương xa cách tìm

Lòng con vẫn hướng về đây

Về nơi chôn rau cắt rốn đầy.

(Sưu tầm)

Đề bài: Hãy viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về một yếu tố nội dung hoặc nghệ thuật mà em cho là đặc sắc nhất của bài thơ “Chiều xuân" (Anh Thơ).

Soạn chi tiết:

Chiều xuân in trong tập Bức tranh quê (xuất bản năm 1941) là bài thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Anh Thơ. Bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi mát, thơ mộng và khung cảnh làng quê tĩnh lặng, thanh bình khiến cho con người thêm gắn bó với quê hương. Buổi chiều thường là khoảnh khắc dễ làm nảy sinh cảm xúc và thi hứng của thi nhân. Nhà thơ đã quan sát và lựa chọn những hình ảnh, chi tiết đặc trưng của cảnh vật để phác họa nên ba bức tranh chiều xuân êm ả, thanh bình. Bức tranh thứ nhất tả cảnh một chiều mưa bụi với hình ảnh bến sông vắng khách, con đò nằm gần như bất động, quán tranh xơ xác bên chòm xoan rụng đầy hoa tím. Nữ sĩ quan sát, thưởng thức bằng cái nhìn tâm tưởng nên đã cảm nhận được cái hồn của cảnh vật thân quen. Trong chiều mưa lạnh, quang cảnh bến sông ven làng càng tiêu điều, vắng vẻ. Một bức tranh dường như thiếu sắc màu và ánh sáng. Trong sự tĩnh lặng gần như tuyệt đối của không gian vẫn có sự hoạt động của cảnh vật, dù là nhẹ đến mức như có như không: Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng. Con đò thường ngày tất bật chở khách sang sông, giờ đây dường như mệt mỏi, biếng lười nằm mặc nước sông trôi. Còn quán tranh cũng như thu mình lại, đứng im lìm trong vắng lặng bởi không còn khách vào ra với tiếng cười, tiếng nói rộn ràng. Chòm xoan hoa tím rụng tơi bời trước ngọn gió xuân còn vương hơi lạnh của buổi tàn đông. Tất cả đều như ẩn chứa một nỗi buồn sâu kín khó nói thành lời.

BÀI TẬP: Xem lại đoạn văn đã viết ở ý 2.1. Thực hành viết theo các bước, xác định cách thức biểu cảm (trực tiếp, gián tiếp hoặc cả hai) mà em đã sử dụng khi bộc lộ cảm nghĩ về bài thơ Chiều xuân (Anh Thơ). 

Soạn chi tiết:

Cách thức biểu cảm sử dụng trong đoạn văn là kết hợp cả trực tiếp và gián tiếp: 

- Biểu cảm trực tiếp: “Bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi mát, thơ mộng và khung cảnh làng quê tĩnh lặng, thanh bình khiến cho con người thêm gắn bó với quê hương. Buổi chiều thường là khoảnh khắc dễ làm nảy sinh cảm xúc và thi hứng của thi nhân. Nhà thơ đã quan sát và lựa chọn những hình ảnh, chi tiết đặc trưng của cảnh vật để phác họa nên ba bức tranh chiều xuân êm ả, thanh bình.” 

- Biểu cảm gián tiếp: “Trong chiều mưa lạnh, quang cảnh bến sông ven làng càng tiêu điều, vắng vẻ. Một bức tranh dường như thiếu sắc màu và ánh sáng. Trong sự tĩnh lặng gần như tuyệt đối của không gian vẫn có sự hoạt động của cảnh vật, dù là nhẹ đến mức như có như không: Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng. Con đò thường ngày tất bật chở khách sang sông, giờ đây dường như mệt mỏi, biếng lười nằm mặc nước sông trôi. Còn quán tranh cũng như thu mình lại, đứng im lìm trong vắng lặng bởi không còn khách vào ra với tiếng cười, tiếng nói rộn ràng. Chòm xoan hoa tím rụng tơi bời trước ngọn gió xuân còn vương hơi lạnh của buổi tàn đông.”