Giải chi tiết Hóa học 11 Kết nối mới bài 10: Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ
Giải bài 10: Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ sách Hóa học 11 kết nối tri thức. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học.
MỞ ĐẦU
Các hợp chất hữu cơ đóng vai trò quan trọng với sự sống như protein, nucleic acid, hormone,... Hợp chất hữu cơ là gì và chúng có những điểm chung gì?
Hướng dẫn trả lời:
Hợp chất của carbon là hợp chất hữu cơ (trừ một số các hợp chất như carbon monoxide, carbon dioxide, muỗi carbonate, cyanide, carbide,...).
Đặc điểm chung:
- Liên kết hoá học trong hợp chất hữu cơ thường là liên kết cộng hoả trị; nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp và thường không tan hoặc ít tan trong nước, tan trong các dung môi hữu cơ.
- Hợp chất hữu cơ dễ chảy, dễ bị nhiệt phân huỷ, các phản ứng thường xảy ra chậm, theo nhiều hướng và tạo ra hỗn hợp các sản phẩm.
I. HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
1. Khái niệm
Câu hỏi 1: Đối tượng nghiên cứu của hóa học hữu cơ là gì?
Hướng dẫn trả lời:
Đối tượng nghiên cứu của hóa học hữu cơ là các hợp chất hữu cơ (các hợp chất của carbon trừ một số các hợp chất như carbon monoxide, carbon dioxide, muỗi carbonate, cyanide, carbide,...).
Câu hỏi 2: Trong các chất sau đây, chất nào là chất hữu cơ?
C6H12O6, C12H22O11, C2H2, CO2, CaCO3.
Hướng dẫn trả lời:
C6H12O6, C12H22O11, C2H2
2. Đặc điểm chung của các hợp chất hữu cơ
Câu hỏi 3: So sánh thành phần nguyên tố, liên kết hóa học trong phân tử của hợp chất hữu cơ và của hợp chất vô cơ.
Hướng dẫn trả lời:
| So sánh | Hợp chất vô cơ | Hợp chất hữu cơ |
| Thành phần nguyên tố | Không nhất thiết phải có nguyên tố C. | Nhất thiết phải có cacbon, thường có hydrogen. oxygen, nitrogen, halogen, sulfur, phosphorus,... |
| Liên kết hóa học | Liên kết ion, liên kết cộng hóa trị phân cực và không phân cực. | Chủ yếu là liên kết cộng hóa trị. |
II. PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ
Câu hỏi 4: Hãy phân loại các hợp chất hữu cơ cho dưới đây thành hai nhóm hydrocarbon và dẫn xuất hydrocarbon.
Hướng dẫn trả lời:
Hydrocarbon:
Dẫn xuất hydrocarbon:
III. NHÓM CHỨC TRONG PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
Câu hỏi 5: Glutamic acid là một chất dẫn truyền thần kinh, giúp phòng ngừa và điều trị các triệu chứng suy nhược thần kinh do thiếu hụt glutamic acid như mắt ngủ, nhức đầu, ù tai, chóng mặt,... Glutamic acid có công thức cấu tạo:
HOOC–CH–CH2–CH(NH2)–COOH.
Hãy nêu tên các nhóm chức có trong phân tử glutamic acid.
Hướng dẫn trả lời:
| Nhóm chức | Loại hợp chất |
| –COOH | Carboxylic acid |
| –NH2 | Amine |
Hoạt động nghiên cứu: Hãy quan sát phổ hồng ngoại của ethanol (Hình 10.2) và cho biết số sóng hấp thụ đặc trưng của liên kết O–H, liên kết C–H và liên kết C–O nằm trong khoảng nào.
Hướng dẫn trả lời:
| Liên kết | Số sóng hấp thụ đặc trưng |
| O–H | 3500 - 3200 cm−1 |
| C–H | 3000 - 2800 cm−1 |
| C–O | 1200 - 1000 cm−1 |
Câu hỏi 6: Chỉ ra số sóng hấp thụ đặc trưng của nhóm –OH trên phổ hồng ngoại của chất sau:
Hướng dẫn trả lời:
Số sóng hấp thụ đặc trưng của nhóm –OH là 3337 cm−1.
Câu hỏi 7: Chỉ ra số sóng hấp thụ đặc trưng của nhóm C═O (ketone) trên phổ hồng ngoại:
Hướng dẫn trả lời:
Số sóng hấp thụ đặc trưng của nhóm C═O là 1688 cm−1.
Câu hỏi 8: Chất X có công thức phân tử là C5H10O và có phổ hồng ngoại như sau:
Dựa vào Bảng 10.2 và phổ hồng ngoại, hãy dự đoán nhóm chức có trong phân tử X.
Hướng dẫn trả lời:
Nhóm chức có trong X là: –CHO
Tín hiệu ở 1700 cm−1 là tín hiệu dặc trưng của liên kết C═O, các tín hiệu ở 2900 cm−1 và 2785 cm−1 là các tín hiệu đặc trưng của liên kết C–H trong nhóm –CHO.
