Giải chi tiết Tiếng việt 5 CTST bài 3: Luyện tập về từ đồng nghĩa

Câu 1: Đọc các đoạn thơ sau và thực hiện yêu cầu:

a. Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi

Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ

Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội

Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng.

Nguyễn Khoa Điềm

b. Con đi, con lớn lên rồi

Chỉ thương bầm ở nhà ngồi nhớ con!

Nhớ con, bầm nhé đừng buồn

Giặc tan, con lại sớm hôm cùng bằm.

Tố Hữu

c. Những bà má Hậu Giang

Tiễn con đi đánh giặc

Chở che hầm bí mật

Bao năm ròng ven sông.

Xuân Quỳnh

- Tìm từ đồng nghĩa trong các đoạn thơ.

- Tìm thêm 2 - 3 từ đồng nghĩa với từ đã tìm được.

Bài làm chi tiết:

- Từ đồng nghĩa trong các đoạn thơ: mẹ - bầm - má.

- Từ đồng nghĩa với các từ trên: u, bu, mạ, mợ, mẫu thân,…

Câu 2: Trong mỗi đoạn văn của các bạn học sinh viết dưới đây có từ dùng

lặp lại. Đọc từng đoạn văn và thực hiện yêu cầu:

a. Chúng tôi theo chân những người dẫn đường. Trên đầu là bầu trời xanh bát ngát, không một gợn mây. Bên trái là những cánh đồng lúa bát ngát trải dài về phía biển.

b. Người Việt Nam ở đâu cũng vậy, luôn có ý thức sẻ chia, giúp đỡ lẫn nhau. Mỗi khi có ai gặp khó khăn, mọi người đều sẵn sàng giúp đỡ.

c. Cần Thơ “gạo trắng nước trong” là quê hương của tôi. Dù có đi đâu, tôi cũng luôn nhớ về quê hương yêu dấu của mình.

- Chỉ ra từ dùng lặp lại trong từng đoạn văn.

- Giúp các bạn thay một trong hai từ đó bằng một từ đồng nghĩa.

- Nhận xét về cách diễn đạt trong các đoạn văn sau khi thay thế từ ngữ.

Bài làm chi tiết:

- Các từ lặp lại trong các đoạn văn:

a. bát ngát

b. giúp đỡ

c. quê hương

- Thay bằng từ đồng nghĩa:

a. Chúng tôi theo chân những người dẫn đường. Trên đầu là bầu trời xanh bát ngát, không một gợn mây. Bên trái là những cánh đồng lúa mênh mông trải dài về phía biển.

b. Người Việt Nam ở đâu cũng vậy, luôn có ý thức sẻ chia, tương trợ lẫn nhau. Mỗi khi có ai gặp khó khăn, mọi người đều sẵn sàng giúp đỡ.

c. Cần Thơ “gạo trắng nước trong” là quê hương của tôi. Dù có đi đâu, tôi cũng luôn nhớ về nơi chôn rau cắt rốn yêu dấu của mình.

- Sau khi thay thế từ ngữ, cách diễn đạt trong đoạn văn trở nên linh hoạt, mềm mại hơn.

Câu 3: Tìm từ đồng nghĩa và nêu tác dụng của việc sử dụng từ đồng nghĩa

trong mỗi đoạn thơ, câu văn sau:

a. Nhớ ngày đông giá rét

Những lá vàng bay xa

Thân cây gây lạnh buốt

Đứng giữa trời mưa sa.

Nguyễn Lãm Thắng

b. Bà mình vừa ở quê ra

Bà mang cả bưởi, cả na đi cùng

Áo bà xe cọ lắm lưng

Bưởi, na bà bế, bà bồng trên tay.

Phan Quế

c. Chị Sứ yêu biết bao nhiêu cái chốn này, nơi chị oa oa cất tiếng khóc đầu tiên, nơi quả ngọt trái sai đã thắm hồng da dẻ chị.

Anh Đức

Bài làm chi tiết:

a. giá rét - lạnh buốt: diễn tả và nhấn mạnh các sắc thái của cái lạnh ngày đông.

b. bế - bồng: diễn tả sự nâng niu của bà đối với những thức quà quê bà dành cho con cháu.

c. nơi - chốn: gợi tả sự gần gũi, thân thương mà vô cùng trang trọng của quê hương trong tâm trí chị Sứ.

Câu 4: Viết 3 - 4 câu nói về một truyện thiếu nhi mà em thích, trong đó có sử dụng từ đồng nghĩa.

Bài làm chi tiết:

Câu chuyện “Sự tích cây vú sữa” là một câu chuyện gây xúc động với tôi mỗi khi nhắc lại. Qua câu chuyện này, chúng ta thấy được một bài học về lòng hiếu thảo trong gia đình. Hình ảnh người mẹ hết lòng bao dung, yêu thương đứa con trai đã in đậm trong tâm trí tôi. Tình mẹ vẫn luôn là tình cảm cao quý, thiêng liêng và đồng thời cũng là niềm cảm hứng cho văn học muôn đời. Câu chuyện đã gửi gắm đến mỗi chúng ta là con cái, hãy hiếu thảo và yêu quý bố mẹ mình nhiều hơn.