Giải chi tiết Tiếng việt 5 CTST bài 5: Từ đa nghĩa

Câu 1: Đọc nghĩa của từ “mũi” và thực hiện yêu cầu:

a. Từ “mũi” được trình bày mấy nghĩa? Đó là những nghĩa nào?

b. Nghĩa nào của từ “mũi” được trình bày đầu tiên?

c. Các nghĩa 2 và 3 có điểm nào giống với nghĩa 1?

Bài làm chi tiết:

a.  Từ “mũi” được trình bày 3 nghĩa: 

1) Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng đề thở và ngửi. 

2) Bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước của một số vật.

3) Mỏm đất nhô ra biển.

b. Nghĩa được trình bày đầu tiên: Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng đề thở và ngửi. 

c. Nghĩa 2 và 3 có chung điểm tương đồng là chỉ một bộ phận nhô ra phía trước.

Câu 2: Đọc các đoạn thơ sau và cho biết từ in đậm trong mỗi đoạn thơ được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển.

Bài làm chi tiết:

- Từ in đậm được dùng với nghĩa gốc:

+ Mỗi lần tay đẩy cửa.

+ Sương treo đầu ngọn cỏ.

- Từ in đậm được dùng với nghĩa chuyển:

+ Cửa sông tiễn người ra biển.

+ Lại gọi là: ngọn gió?

+ Ngọn lửa tự đâu ra.

Câu 3: Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyên của mỗi từ sau:

a. Lá:

- Bộ phận của cây, thường mọc ở cảnh hay thân, thường có hình dẹt,

màu lục.

- Chỉ những sự vật có hình tấm mảnh nhẹ hoặc giống như hình cái lá.

b. Đầu:

- Phần trên cùng của thân thể người, nơi có bộ óc và nhiều giác quan khác.

- Phần trước nhất hoặc phần trên cùng của một số vật.

Bài làm chi tiết:

a. - Mùa đông, lá bàng đỏ ối.

    - Lá cờ trên quảng trường Ba Đình tung bay trong gió.

b. - Khi sử dụng xe gắn máy, chúng ta phải đội mũ bảo hiểm để bảo vệ phần đầu.

    - Đầu tàu xe lửa có thể kéo được một toa xe rất lớn.