Giải hóa 12 bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp
Hướng dẫn giải bài tập, bài thực hành trong bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp - trang 15 sách giáo khoa hóa học 12. Tất cả các kiến thức lý thuyết và bài tập trong bài học này đều được giải đáp cẩn thận, chi tiết. Chúng ta tham khảo để học tốt hóa học 12 bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp nhé Tiêu đề: Giải hóa bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp
[toc:ul]
I. Tóm tắt lý thuyết
Xà phòng
Xà phòng thường dùng là hỗn hợp muối natri hoặc kali của axit béo (như C17H35COONa, C17H35COOK) và chất phụ gia.
- Sản xuất: Thủy phân mỡ động thực vật hoặc oxi hóa ankan.
Chất giặt rửa tổng hợp
- Chất giặt rửa là những chất khi dùng cùng với nước thì có tác dụng làm sạch các chất bẩn bám trên các vật rắn mà không gây ra phản ứng hóa học với các chất đó.
- Cấu tạo: ưa nước và ưa dầu mỡ
- Phương pháp sản xuất: từ dầu mỏ.
Tác dụng tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp
- Làm sạch vết bẩn.
- Trong xà phòng không nên dùng có trong nước cứng, chất giặt rửa tổng dùng được trong nước cứng.
II. Giải bài tập sgk
Giải câu 1:Xà phòng là gì...
Xà phòng là gì?
Hướng dẫn giải
Xà phòng là hỗn hợp muối natri hoặc muối kali của axit béo (như C17H35COONa, C17H35COOK) có thêm một số chất phụ gia.
Giải câu 2: Phát biểu sau đây là đúng...
Phát biểu sau đây là đúng (Đ) hay sai (S) ?
a) Xà phòng là sản phẩm của phản ứng xà phòng hóa.
b) Muối natri hoặc kali của axit hữu cơ là thành phần chính của xà phòng.
c) Khi đun nóng chất béo với dung dịch NaOH hoặc KOH ta được xà phòng.
d) Từ dầu mỏ có thể sản xuất được chất giặt rửa tổng hợp.
Hướng dẫn giải
a) Đ
b) S. Thành phần chính của xà phòng là hỗn hợp của muối natri hoặc kali của axit béo. Axit béo là axit hữu cơ có số C lớn.
c) Đ
d) Đ
Giải câu 3: Một loại mỡ động vật chứa 20% ...
Một loại mỡ động vật chứa 20% tristearoylglixerol, 30% tripanmitoyglixerol và 50% trioleoylglixerol (về khối lượng).
a) Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra khi thực hiện phản ứng xà phòng hóa loại mỡ trên.
b) Tính khối lượng muối thu được khi xà phòng hóa gần 1 tấn mỡ trên bằng dung dịch NaOH, giả sử hiệu suất của quá trình đạt 90%.
Hướng dẫn giải
a) Các PTHH:
(C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH → 3 C17H35COONa + C3H5(OH)3 (1)
(C15H31COO)3C3H5 + 3NaOH → 3 C15H31COONa + C3H5(OH)3 (2)
(C17H33COO)3C3H5 + 3NaOH → 3C17H33COONa + C3H5(OH)3 (3)
b) 1 tấn = 1000000 gam chứa:
=> tristearoylglixerol : 200000 g => Số mol tristearoylglixerol = 200000/890 = 224,72(mol).
=> trioleoylglixerol: 500000 g =>Số mol trioleoylglixerol = 500000/884 = 565,61 (mol).
=> tripanmitoylglixerol : 300000 g=> Số mol tripanmitoylglixerol = 300000/806 =372,21 (mol).
- Theo (1) thì khối lượng của natri stearat sẽ là :
224,72.3.306 = 206292,96 (gam).
- Theo (2) thì khối lượng natripanmitat là :
372,21.278.3 = 310423,14 (gam).
- Theo (3) thì khối lượng natri oleat là :
565,61.3.304 = 515836,32 (gam)
⇒ Tổng khối lượng muối thu được là : 1032552,42 (gam)
Vì hiệu suất của cả quá trình bằng 90% nên khối lượng muối thực tế thu được là :
1032552,42.90% = 929297,18 (gam).
Giải câu 4: Nêu những ưu điểm và hạn...
Nêu những ưu điểm và hạn chế của xà phòng so với dùng chất giặt rửa tổng hợp.
Hướng dẫn giải
Xà phòng chỉ dùng được trong nước mềm vì kết tủa với các ion Mg2+, Ca2+ gây cứng vải, chất giặt rửa tổng hợp dùng được ngay cả trong nước cứng.
Việc khai thác nguồn dầu, mỡ động, thực vật để sản xuất xà phòng dẫn đến mất cân bằng sinh thái, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.
Giải câu 5: Cần bao nhiêu kg chất béo chứa...
Cần bao nhiêu kg chất béo chứa 89% khối lượng tristearin (còn 11% tạp chất trơ bị loại bỏ trong quá trình nấu xà phòng) để sản xuất được 1 tấn xà phòng chứa 72% khối lượng natri stearat.
Hướng dẫn giải
PTHH: (C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH -> 3 C17H35COONa + C3H5(OH)3
x kg 720 kg
Khối lượng của natri stearat 720kg => khối lượng của stearin: x = [(720/306)/3].890 = 698, 04(kg)
=>Khối lượng chất béo cần dùng là 698,04/0,89 = 784 (kg)