Hướng dẫn giải nhanh hoá học 11 KNTT bài 25: Ôn tập chương 6

Bài 1: Cho bốn hợp chất sau: ethanol, propanal, acetone, acetic acid.

a) Chất nào trong các chất trên có nhiệt độ sôi cao nhất?

b) Trình bày cách phân biệt các chất trên bằng phương pháp hoá học.

Hướng dẫn trả lời:

a) acetic acid có nhiệt độ sôi cao nhất. 

• Phân tử carboxylic acid có carboxyl phân cực. Các phân tử carboxylic acid có dạng dimer hoặc dạng liên phân tử.
• Do vậy, carboxylic acid có nhiệt độ sôi cao hơn so các chất có phân tử khối tương đương.

b) Phân biệt các chất trên bằng phương pháp hoá học:

Lấy mỗi chất một ít ra các ống nghiệm tương ứng có đánh số từ 1 đến 4:

1 - Nhỏ các chất từ các ống nghiệm lần lượt ra giấy quỳ tím => Lọ chứa acetic acid sẽ đổi màu quỳ tím thành đỏ 

2 - Cho dung dịch AgNO₃/NH₃ vào 3 ống nghiệm còn lại  , có xúc tác t⁰ => Lọ chứa Propanal sẽ có kết tủa màu trắng bạc

CH₃-CH₂CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₃-CH₂COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃

3 - Cho  I₂/NaOH vào 2 cuối  =>Nếu cuất hiện kết tủa màu vàng là lọ chứa acetone

CH₃-CO-CH₃ + 3I₂ + 4NaOH → CH₃-COONa + CHI₃↓ + 3NaI + 3H₂O

4 - Lọ còn lại là Ethanol 

Bài 2: Viết công thức cấu tạo và gọi tên theo danh pháp thay thế của các aldehyde, ketone có công thức phân tử C₄H₈O và carboxylic acid có công thức phân tử C₄H₈O₂.

Hướng dẫn trả lời:

Aldehyde C₄H₈O

Ketone C₄H₈O

Cacboxylic acid C₄H₈O₂

Bài 3: Viết công thức cấu tạo của các hợp chất có tên gọi dưới đây:

a) 3-methylbutanal;

b) pentan-2-one;

c) pentanoic acid;

d) 2-methylbutanoic acid.

Hướng dẫn trả lời:

a) CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CHO

b) CH₃-CH₂-CH₂-CO-CH₃

c) CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-COOH

d) CH₃-CH₂-CH(CH₃)-COOH

Bài 4: Hãy viết các phương trình hoá học để chứng minh các aldehyde vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử.

Hướng dẫn trả lời:

Tính oxi hóa:

CH₃CHO + 2[H] → CH₃CH₂OH

Tính khử:

CH₃CHO + Br₂ + H₂O → CH₃COOH + 2HBr

Bài 5: Xác định sản phẩm của các phản ứng sau:

a) propanal + 2[H] →

b) ethanal + AgNO₃ + NH₃ + H₂O →

c) butanone + HCN →

d) propanone + I₂ + NaOH →

Hướng dẫn trả lời:

a) CH₃CH₂CHO + 2[H] → CH₃CH₂CH₂OH

b) CH₃CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + 2Ag + 2NH₄NO₃ 

c) 

d) CH₃COCH₃ + 3I₂ + 4NaOH → CH₃COONa + CHI₃ + 3NaI + 3H₂O

Bài 6: Viết phương trình phản ứng giữa propanoic acid với các chất sau:

a) Zn;

b) MgO;

c) CaCO₃;

d) CH₃OH/H₂SO₄ đặc.

Hướng dẫn trả lời:

a) 2CH₃CH₂COOH + Zn → (CH₃CH₂COO)₂Zn + H₂

b) 2CH₃CH₂COOH + MgO → (CH₃CH₂COO)₂Mg + H2O

c) 2CH₃CH₂COOH + CaCO₃ → (CH₃CH₂COO)₂Ca + CO₂ + H2O

d) CH₃CH₂COOH + CH₃OH ⇌ CH₃CH₂COOCH₃ + H₂O

Bài 7: Ethyl benzoate là hợp chất chính tạo mùi thơm của quả anh đào (cherry). Hãy viết phương trình hoá học của phản ứng tổng hợp ethyl benzoate từ carboxylic acid và alcohol tương ứng.

Hướng dẫn trả lời:

Bài 8: Cho 12 g acetic acid phản ứng với 12 g ethanol (có H2SO4 đặc làm xúc tác) thu được 8 g ester. Tính hiệu suất phản ứng ester hoá.

Hướng dẫn trả lời:

PTHH: CH₃COOH + C₂H₅OH ⇌ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Ta có: n_CH3COOH=12/60 = 0,20 mol

n_C2H5OH= 12/46≈ 0,26 mol

n_CH3COOC2H5= 8/88≈ 0,09 mol

0,2 mol CH₃COOH < 0,261 mol C₂H₅OH

=> Hiệu suất phản ứng tính theo CH₃COOH

H = 0,09 : 0,20 = 45%.

Vậy hiệu suất phản ứng ester hóa là 45%.

Bài 9: Trong thành phần của bột vệ sinh lồng máy giặt thường có mặt citric acid (acid chanh). Hãy giải thích vai trò của citric acid trong trường hợp này.

Hướng dẫn trả lời:

Acid citric đóng vai trò là thành phần hoạt hoá, giúp các dung dịch tẩy rửa mang lại hiệu quả tốt hơn, tạo bọt tốt hơn.