[toc:ul]
Sinh vật tự dưỡng là các sinh vật có khả năng tổng hợp chất hữu cơ (đặc trưng là $C_{6}H_{12}O_{6}$) từ các chất vô cơ và được chia làm 2 loại:
Sinh vật dị dưỡng là các sinh vật chỉ có khả năng tổng hợp các chất hữu cơ từ các chất hữu cơ có sẵn và được chia làm 2 loại:
Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở cơ thể và tế bào liên hệ mật thiết với nhau thông qua 3 giai đoạn:
Giữa môi trường ngoài và cơ thể - cơ thể lấy các chất dinh dưỡng và năng lượng từ môi trường và trả lại môi trường chất thải và năng lượng nhiệt.
Giữa môi trường trong cơ thể và tế bào - tế bào lấy các chất dinh dưỡng và năng lượng, đồng thời trả lại các chất thải và năng lượng nhiệt.
Trong từng tế bào - diễn ra đồng thời quá trình phân giải và tổng hợp nhằm giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống và tạo nguyên liệu xây dựng tế bào.
Quá trình trao đổi chất đã cung cấp nguyên liệu và năng lượng cho cơ thể sinh vật.
Ví dụ: Cơ thể người lấy O$_{2}$, nước và thức ăn; chuyển hóa chúng thành sinh khối kiến tạo cơ thể và năng lượng tích lũy dưới dạng ATP, cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể, trả lại môi trường CO$_{2}$ và các chất thải khác.