Giải sách bài tập Lịch sử 8 cánh diều bài 1: Cách mạng tư sản ở châu Âu và Bắc Mỹ
Hướng dẫn giải bài 1: Cách mạng tư sản ở châu Âu và Bắc Mỹ SBT lịch sử 8 cánh diều. Đây là sách bài tập nằm trong bộ sách "Cánh diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
Câu 1. Các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu (thế kỉ XVI – XVIII) diễn ra ở những địa bàn nào sau đây?
A. Châu Mỹ và châu Á.
B. Châu Âu và châu Á.
C. Châu Á và châu Phi.
D. Châu Âu và Bắc Mỹ.
Hướng dẫn trả lời:
D. Châu Âu và Bắc Mỹ.
Câu 2. Yếu tố nào sau đây đã cản trở sự phát triển của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Âu?
A. Chế độ phong kiến.
B. Triết học Ánh sáng.
C. Cuộc phát kiến địa lý.
D. Hoạt động thương nghiệp.
Hướng dẫn trả lời:
A. Chế độ phong kiến.
Câu 3. Nội dung nào sau đây không đúng về các cuộc cách mạng tư sản ở châu Âu và Bắc Mỹ (thế kỉ XVI – XVIII)?
A. Do giai cấp tư sản, chủ nô hoặc tầng lớp tư sản hoá (quý tộc mới) lãnh đạo.
B. Nhằm xóa bỏ những rào cản trong quá trình phát triển của chủ nghĩa tư bản.
C. Thiết lập được chế độ tư bản, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
D. Lãnh đạo là giai cấp nông dân, liên minh với giai cấp tư sản và chủ nô.
Hướng dẫn trả lời:
D. Lãnh đạo là giai cấp nông dân, liên minh với giai cấp tư sản và chủ nô.
Câu 4. Nội dung nào sau đây là nguyên nhân sâu xa làm bùng nổ cuộc Cách mạng tư sản Anh (1642)?
A. Cách mạng tư sản Pháp giành được thắng lợi đã cổ vũ nhân dân Anh.
B. Kinh tế tư bản Anh đang phát triển mạnh nhưng bị chế độ phong kiến cản trở.
C. Kinh tế Anh suy yếu và Anh đang đứng trước nguy cơ bị Pháp xâm lược.
D. Nhân dân 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ đang nổi dậy chống lại chính quốc.
Hướng dẫn trả lời:
B. Kinh tế tư bản Anh đang phát triển mạnh nhưng bị chế độ phong kiến cản trở.
Câu 5. Cuộc cách mạng tư sản Anh có đặc điểm nổi bật nào sau đây?
A. Giai cấp tư sản lãnh đạo, liên minh với chủ nô.
B. Xoá bỏ được chế độ quân chủ chuyên chế tồn tại lâu đời ở Anh.
C. Lãnh đạo cách mạng là giai cấp tư sản, liên minh với tầng lớp quý tộc mới.
D. Cuộc cách mạng tư sản diễn ra dưới hình thức cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc.
Hướng dẫn trả lời:
C. Lãnh đạo cách mạng là giai cấp tư sản, liên minh với tầng lớp quý tộc mới.
Câu 6. Thắng lợi của Cách mạng tư sản Anh gắn liền với vai trò lãnh đạo của
A. Sác - lơ I.
B. Crôm - oen.
C. Oa - sinh - tơn.
D. Rô - be - xpi - e.
Hướng dẫn trả lời:
B. Crôm - oen.
Câu 7. Vào cuối thế kỉ XVIII, nhân dân 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ nổi dậy làm cách mạng với mục tiêu, nhiệm vụ cơ bản nào sau đây?
A. Xoá bỏ ách cai trị của thực dân Anh, mở đường cho kinh tế tư bản phát triển.
B. Đòi xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc và được tự do phát triển kinh tế.
C. Xoá bỏ chế độ quân chủ chuyên chế ở nước Anh do vua Sác-lơ I đứng đầu.
D. Đòi chính quốc thừa nhận Bắc Mỹ là quốc gia nằm trong Liên hiệp Anh.
Hướng dẫn trả lời:
A. Xoá bỏ ách cai trị của thực dân Anh, mở đường cho kinh tế tư bản phát triển.
Câu 8. Cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ có đặc điểm nổi bật nào sau đây?
A. Giai cấp tư sản liên minh với chủ nô lãnh đạo dưới hình thức một cuộc nội chiến.
B. Giai cấp tư sản và chủ nô lãnh đạo thông qua cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc.
C. Do quý tộc mới lãnh đạo dưới hình thức một cuộc cải cách dân chủ.
D. Thành lập một quốc gia mới và thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
Hướng dẫn trả lời:
B. Giai cấp tư sản và chủ nô lãnh đạo thông qua cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc.
Câu 9. Cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ cũng mang tính chất là một cuộc cách mạng tư sản vì lý do cơ bản nào sau đây?
A. Thành lập một quốc gia mới, tạo điều kiện cho kinh tế tư bản phát triển.
B. Xoá bỏ được mọi áp bức trong xã hội, thúc đẩy kinh tế tư bản phát triển.
C. Cổ vũ phong trào đấu tranh giành độc lập ở khu vực Mỹ La-tinh.
D. Sử dụng bạo lực cách mạng để chống lại bạo lực phản cách mạng.
Hướng dẫn trả lời:
A. Thành lập một quốc gia mới, tạo điều kiện cho kinh tế tư bản phát triển.
Câu 10. Giai cấp tư sản ở Pháp lãnh đạo quần chúng nhân dân làm cách mạng (1789 – 1799) nhằm mục tiêu và nhiệm vụ cơ bản nào sau đây?
A. Lật đổ vua Lu - i XVI, thiết lập nền quân chủ lập hiến.
B. Chuẩn bị cho việc xâm lược các nước ở châu Á, châu Phi.
C. Chuẩn bị điều kiện làm cuộc cách mạng công nghiệp.
D. Xoá bỏ nền quân chủ, thúc đẩy kinh tế tư bản phát triển.
Hướng dẫn trả lời:
D. Xoá bỏ nền quân chủ, thúc đẩy kinh tế tư bản phát triển.
Câu 11. Nội dung nào sau đây không đúng về ý nghĩa của Cách mạng tư sản Pháp (1789-1799)?
A. Kết thúc thời đại cầm quyền của nền quân chủ ở Pháp và trên thế giới
B. Mở ra thời đại thắng thế và củng cố quyền lực, địa vị của tư bản Pháp.
C. Là cuộc cách mạng mang tính chất dân chủ tư sản và điển hình.
D. Tấn công vào thành trị của chế độ phong kiến Pháp từng tồn tại lâu đời.
Hướng dẫn trả lời:
A. Kết thúc thời đại cầm quyền của nền quân chủ ở Pháp và trên thế giới
Câu 12. Hoàn thành bảng (theo mẫu) về đặc điểm chung của các cuộc cách mạng tư sản ở châu Âu và Bắc Mỹ (thế kỉ XVI-XVIII).
Tiêu chí | Đặc điểm chung |
Mục tiêu cách mạng | ? |
Nhiệm vụ cách mạng | ? |
Lãnh đạo cách mạng | ? |
Lực lượng tham gia | ? |
Hình thức cách mạng | ? |
Kết quả | ? |
Hướng dẫn trả lời:
Tiêu chí | Đặc điểm chung |
Mục tiêu cách mạng | (1) Lật đổ chế độ phong kiến, thực dân cùng tàn tích của nó, tạo điều kiện cho sự phát triển của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa. (2) Thiết lập nền thống trị của giai cấp tư sản, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. |
Nhiệm vụ cách mạng | (1) Nhiệm vụ dân tộc là: xóa bỏ tình trạng phong kiến cát cứ, đánh đuổi thực dân, giải phóng dân tộc, thống nhất thị trường, tạo thành một quốc gia dân tộc gồm đầy đủ bốn yếu tố lãnh thổ chung, ngôn ngữ chung, nền văn hóa chung và nền kinh tế chung. (2) Nhiệm vụ dân chủ thể hiện thông qua việc: xóa bỏ chế độ phong kiến chuyên chế, xác lập nền dân chủ tư sản, mỗi người dân đều có quyền tự do chính trị, tự do kinh doanh và có quyền tư hữu. |
Lãnh đạo cách mạng | Giai cấp tư sản và các giai cấp, tầng lớp đại diện cho phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa (quý tộc mới, chủ nô,…). |
Lực lượng tham gia | Đông đảo các tầng lớp nhân dân (nông dân, công nhân, thị dân…). |
Hình thức cách mạng | Diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau, như: nội chiến; chiến tranh giải phóng dân tộc,… |
Kết quả | Giành thắng lợi, lật đổ chế độ phong kiến, thực dân và thiết lập chế độ tư bản chủ nghĩa. |
Câu 13. Quan sát hình 1.2 và dựa vào kiến thức đã học, hãy chọn các cụm từ cho sẵn sau đây đặt vào các ô từ (1) đến (4) để hoàn thành sơ đồ trong hình 1.1:
A. Chiếm 97 % dân số, phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế và không được hưởng quyền lợi gì; B. Quý tộc phong kiến;
C. Tăng lữ;
D. Chỉ chiếm 3 % dân số nhưng nắm giữ các chức vụ quan trọng trong Giáo hội, bộ máy chính quyền, quân đội và được hưởng nhiều đặc quyền, không phải đóng thuế.
Hướng dẫn trả lời:
(1) - C. Tăng lữ;
(2) - B. Quý tộc phong kiến;
(3) - D. Chỉ chiếm 3 % dân số nhưng nắm giữ các chức vụ quan trọng trong Giáo hội, bộ máy chính quyền, quân đội và được hưởng nhiều đặc quyền, không phải đóng thuế.
(4) - A. Chiếm 97 % dân số, phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế và không được hưởng quyền lợi gì;
Câu 14. Tìm hiểu tư liệu và giới thiệu ngắn gọn về một người mà em án tượng nhất trong số các nhân vật lịch sử dưới đây (theo gợi ý: Gắn liền với cuộc cách mạng nào? Vai trò của nhân vật đối với cuộc cách mạng).
Hướng dẫn trả lời:
Ô-li-vơ Crôm-well (Oliver Cromwell) là một nhân vật lịch sử quan trọng và đầy mâu thuẫn trong lịch sử Anh. Ông gắn liền với Cuộc cách mạng Dân chủ Anh (English Civil War) và Cuộc cách mạng Xanh (Glorious Revolution). Vai trò của Ô-li-vơ Crôm-well đã có sự ảnh hưởng lớn đối với cuộc cách mạng và chính trị Anh.
Cuộc cách mạng Dân chủ Anh (1642 - 1651)
Ô-li-vơ Crôm-well xuất hiện như một chỉ huy tài ba trong cuộc cách mạng Dân chủ Anh. Ông lãnh đạo lực lượng Quân đội Cách mạng (New Model Army) trong cuộc chiến giữa các phe tại Anh, bảo vệ các nguyên tắc Dân chủ và tôn trọng quyền tự do. Ông đã chơi một vai trò quan trọng trong lật đổ triều đại Stuart và tạo điều kiện cho lập quốc gia Cộng hòa Anh (Commonwealth of England), với mình ông làm Tổng thống.
Tuy nhiên, ông cũng áp dụng quyền lực mạnh mẽ, tước đoạt quyền lựa chọn của Quốc hội và đàn áp tàn bạo các cuộc nổi dậy, dẫn đến ông trở thành một nhân vật gây tranh cãi và bị phê phán.
Cuộc cách mạng Xanh (1688)
Ô-li-vơ Crôm-well qua đời vào năm 1658, nhưng tầm ảnh hưởng của ông tiếp tục kéo dài qua thời kỳ sau đó. Cuộc cách mạng Xanh (Glorious Revolution) diễn ra vào năm 1688, đưa vua William III và Mary II lên ngôi, chấm dứt triều đại Stuart và thiết lập sự thống trị của Quốc hội Anh.
Vai trò của Ô-li-vơ Crôm-well trong việc thiết lập nguyên tắc Dân chủ và cách mạng quân sự đã ảnh hưởng lớn đến sự phát triển chính trị và xã hội ở Anh trong thế kỷ XVII và cả thế kỷ sau đó. Ông được xem như một người có đóng góp quan trọng trong việc hình thành hệ thống Dân chủ Anh, mặc dù ông cũng đối diện với sự phản đối và tranh cãi.
Câu 15. Vì sao nói: Cách mạng tư sản Pháp (1789 - 1799) là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản điển hình và triệt để nhất?
Hướng dẫn trả lời:
Cách mạng tư sản Pháp (1789 - 1799), còn được gọi là Cách mạng Pháp hay Cuộc cách mạng 1789, được coi là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản điển hình và triệt để nhất vì nó bao gồm một loạt biến đổi sâu sắc về chính trị, xã hội và kinh tế trong xã hội Pháp thời đó, chuyển đổi nền chính trị truyền thống hoàng gia và địa chủ sang một chế độ cách mạng dân chủ tư sản.
Dưới đây là một số lý do tại sao Cách mạng tư sản Pháp được coi là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản điển hình và triệt để:
Triệt hạ chế độ hoàng gia và tước địa chủ:
Cách mạng Pháp đã chấm dứt triều đại hoàng gia Bourbon và chế độ tước địa chủ truyền thống, đồng thời tiêu diệt một số biểu hiện của xã hội phong kiến.
Phá vỡ hệ thống đẳng cấp xã hội:
Cách mạng này đã thúc đẩy sự thay đổi đáng kể về đẳng cấp xã hội bằng cách tiến hành cải cách đất đai và tài sản, giải phóng nông dân khỏi tước địa chủ và tạo điều kiện cho việc tạo ra một xã hội tư sản.
Lập hiến pháp dân chủ và quyền con người:
Cách mạng tư sản Pháp đã tạo ra nền tảng cho việc lập hiến pháp dân chủ, đặt ra các nguyên tắc về quyền con người và tự do cá nhân, góp phần thiết lập một hệ thống chính trị dựa trên quyền bình đẳng.
Tạo ra một nền tảng cho phong trào cách mạng toàn cầu:
Sự ảnh hưởng của Cách mạng tư sản Pháp đã không chỉ lan rộng trong nước mà còn lan ra toàn thế giới, khuyến khích phong trào dân chủ và cách mạng ở nhiều quốc gia khác.
Sự tiến bộ về tư duy chiến tranh và chính trị:
Cách mạng này đã thúc đẩy sự phát triển của tư duy về chính trị, tạo ra những tư duy về quyền con người và dân chủ, cùng với sự tiến bộ trong lĩnh vực chiến tranh và quân sự.
Tóm lại, Cách mạng tư sản Pháp không chỉ thay đổi cơ cấu xã hội và chính trị ở Pháp mà còn có sự ảnh hưởng đối với toàn cầu, đặc biệt là trong việc thiết lập các nguyên tắc dân chủ, quyền con người và tự do cá nhân.