Soạn SBT Ngữ văn 11 Cánh diều Bài 1 Thơ và truyện thơ: Tôi yêu em

TÔI YÊU EM 

(PU-SKIN)

Câu 1. Tìm hiểu về sự nghiệp văn học của Pu-skin và ghi lại những điều đáng lưu ý giúp cho việc đọc hiểu bài thơ Tôi yêu em. 

Hướng dẫn trả lời: 

Pu-skin là nhà thơ Nga vĩ đại, được tôn vinh là “Mặt Trời của thi ca Nga” bởi những đóng góp to lớn của ông cho nền văn học Nga và văn học thế giới. Pu-skin dùng thơ ca để sáng tác với nhiều thể loại: thơ, tiểu thuyết bằng thơ (Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin), trường ca thơ (Ru-xlan và Li-út-mi-la, Người tù Cáp-ca-dơ),... Ngoài ra, ông còn là tác giả rất nổi tiếng với những truyện ngắn, truyện ngụ ngôn, kịch. 

Sáng tác của Pu-skin thể hiện một cách chân thực và cao cả khát vọng tự do, vẻ đẹp trong tình yêu của nhà thơ nói riêng, của nhân dân Nga, dân tộc Nga nói chung. Tình yêu là chủ đề lớn, nổi bật trong thơ Pu-skin. Những bài thơ tình yêu cho thấy tâm hồn chân thành, đằm thắm, nhân hậu, vị tha của một thiên tài thi ca. Bài thơ Tôi yêu em viết năm 1829, liên quan tới câu chuyện tình có thực: Pu-skin yêu nàng A.A. Ô-lê-nhi-a xinh đẹp và ngỏ lời cầu hôn nhưng không được nàng nhận lời. Hoàn cảnh ra đời của bài thơ gắn với một mối tình cụ thể nhưng Tôi yêu em lại mang ý nghĩa phổ quát toàn nhân loại khi nói lên được tình cảm, tâm trạng chung của đôi lứa trong tình yêu. Tôi yêu em là bài thơ tình nổi tiếng của Pu-skin, được xem là “viên ngọc vô giá trong kho tàng văn học Nga”. 

Câu 2. Lí do nào khiến nhân vật trữ tình trong bài thơ muốn nói lời từ giã với cô gái? 

A. Vì ngọn lửa tình sắp tàn phai

B. Vì tình yêu đơn phương, âm thầm không hi vọng 

C. Vì muốn cô gái được thanh thản, không buồn phiền bởi bất cứ điều gì 

D. Vì “hậm hực lòng ghen” 

Hướng dẫn trả lời: 

Đáp án C. Vì muốn cô gái được thanh thản, không buồn phiền bởi bất cứ điều gì

Câu 3. (Câu hỏi 2, SGK) Cụm từ nào trở thành điệp khúc được lặp lại nhiều lần trong bài thơ? Tác dụng nghệ thuật của biện pháp lặp cấu trúc đó là gì? 

Hướng dẫn trả lời: 

- Cụm từ trở thành điệp khúc là "Tôi yêu em". 

+ Cụm từ được dùng trong câu mở đầu khổ một, hai, câu ba khổ hai. 

+ Tôi yêu em được sử dụng lên 3 lần. 

- Tác dụng: Tạo nên giọng điệu của toàn bài, là lời giãi bày tình cảm của chủ thể trữ tình "tôi". Làm cho bài thơ có nhịp điệu, gây ấn tượng sâu sắc với người đọc. 

Câu 4. (Câu hỏi 4, SGK) Trong mạch cảm xúc của bài thơ, hai dòng thơ kết có gì đặc biệt và cho thấy điều gì trong quan niệm về tình yêu của tác giả?

Hướng dẫn trả lời: 

“Tôi yêu em yêu chân thành đằm thắm

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.”

Kết lại đoạn thơ vừa là lời chúc phúc, cầu chúc cho người con gái mình yêu có được hạnh phúc và cũng là lời ngầm khẳng định lại về tình cảm sâu sắc của nhân vật trữ tình. Đây là hành động đẹp, cao cả trong tình yêu. 

Câu 5. Nêu cảm nhận của em về nhân vật xưng “tôi” trong bài thơ. 

Hướng dẫn trả lời: 

Pu-skin không chỉ là Mặt trời của nền thi ca Nga ở tư cách công dân mà còn là thi sĩ ca hát về tình yêu. Hầu như tình yêu, tình bạn luôn luôn là những tình cảm chi phối nhà thơ nhiều nhất và là ngọn nguồn trực tiếp nhất của hạnh phúc và đau khổ của cả đời ông. Bài thơ Tôi yêu em của Pu-skin đã gây một niềm xúc động lớn lao vì đã vươn tới những giá trị tinh thần chung của loài người: những tình cảm chân thành, cao thượng, nhân ái của tình yêu chứa đựng trong những lời giản dị, trong sáng nhất. Tình yêu đó bắt đầu từ những điều bình dị nhất như cách xung hô Tôi / em. Nó thể hiện sự trang trọng, dành trọn trái tim cho người mà mình yêu thương. Tình yêu của Puskin không một tình yêu ích kỉ, vụ lợi, ông tự nguyện chấp nhận sự lựa chọn của người con gái, không hờn dỗi, trách móc hay oán thán. Lời cầu mong cuối bài thơ cũng còn là lời nhắn nhủ của một trái tim giàu độ lượng và cao thượng, cầu mong hạnh phúc sẽ đến với cô gái mà chàng trai yêu sâu đậm. Yêu là muốn những điều tốt đẹp nhất đến với người mình yêu. 

Câu 6. (Câu hỏi 6, SGK) Từ bài thơ Tôi yêu em, hãy viết một đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) nói lên suy nghĩ của em về cách ứng xử trong tình yêu. 

Hướng dẫn trả lời: 

Với thi phẩm "Tôi yêu em", Puskin đã đem đến cho độc giả nhiều suy nghĩ về cách ứng xử trong tình yêu. Để tình yêu đẹp, con người cần có sự chân thành cùng lòng tin vào đối phương. Sự sẻ chia, lắng nghe và thấu hiểu, tôn trọng là những yếu tố vô cùng cần thiết. Và ngược lại, nếu lừa dối, vụ lợi, tình yêu sẽ không thể bền lâu. Việc cư xử có văn hóa sẽ giúp tình cảm lứa đôi ngày một bền chặt, gắn bó hơn. Kể cả đó có là tình yêu đơn phương, việc tôn trọng lẫn nhau vẫn rất cần thiết. Tác giả đã thể hiện điều đó vô cùng chân thực, xúc động. Người con trai dù không được đáp lại nhưng luôn mong cầu, chúc phúc cho "em". Qua đó, độc giả càng hiểu hơn về cách đúng đắn để yêu một người.