Giải chi tiết Công nghệ chăn nuôi 11 Cánh diều mới bài 15: Phòng, trị một số bệnh phổ biến ở trâu, bò
Giải bài 15: Phòng, trị một số bệnh phổ biến ở trâu, bò sách Công nghệ chăn nuôi 11 Cánh diều. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học.
MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Hãy kể tên một số bệnh ở trâu, bò mà em biết
Hướng dẫn trả lời:
- Bệnh tụ huyết trùng
- Bệnh Anthrax
- Bệnh giun đũa ở bê nghé
- Bệnh lở mồm long móng
- Ngộ độc thức ăn
- Bệnh viêm vú
- Bệnh lao
1. BỆNH TỤ HUYẾT TRÙNG TRÂU BÒ
Câu hỏi 1: Hãy nêu biểu hiện đặc trưng bệnh tụ huyết trùng trâu bò
Hướng dẫn trả lời:
Biểu hiện đặc trưng của bệnh: Thời gian ủ bệnh từ 1 đến 3 ngày; con vật mệt mỏi, khó thở, sốt cao 41 – 42 °C, đi lại khó khăn; niêm mạc mắt, mũi đỏ sẫm, chảy nước mắt, nước mũi, ban đầu bị táo bón, sau đó tiêu chảy phân lẫn máu và dịch nhầy.
Câu hỏi 2: Hãy nêu một số đặc điểm chính của mầm bệnh gây bệnh tụ huyết trùng trâu bò.
Hướng dẫn trả lời:
Mầm bệnh là vi khuẩn Gram âm Pasteurella, có sức đề kháng cao, tồn tại lâu trong môi trường đất ẩm ướt, nhiều chất hữu cơ và thiếu ánh sáng. Bệnh có thể xảy ra quanh năm nhưng thường nhiều hơn vào mùa mưa.
Câu hỏi 3: Hãy nêu biện pháp phòng và trị bệnh tụ huyết trùng trâu bò
Hướng dẫn trả lời:
- Phòng bệnh: Nuôi dưỡng, chăm sóc dùng kĩ thuật, đảm bảo vệ sinh chuồng trại, thức ăn, nước uống. Tiêm phòng đầy đủ vaccine phòng bệnh mỗi năm 2 lần theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.
- Điều trị: Bệnh tụ huyết trùng trâu bò có thể điều trị được bằng các loại thuốc kháng sinh có tác dụng với vi khuẩn Gram âm kết hợp với thuốc trợ sức cùng với chế độ nuôi dưỡng, chăm sóc phù hợp. Khi con vật có dấu hiệu nghi ngờ bệnh thì cần báo cho cơ quan thú y để được hướng dẫn cách xử lí và điều trị bệnh.
Luyện tập 1: Vaccine và thuốc có thể được dùng để phòng và trị bệnh tụ huyết trùng trâu bò như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Bệnh tụ huyết trùng trâu bò có thể điều trị được bằng các loại thuốc kháng sinh có tác dụng với vi khuẩn Gram âm kết hợp với thuốc trợ sức cùng với chế độ nuôi dưỡng, chăm sóc phù hợp.
2. BỆNH TIÊN MAO TRÙNG
Câu hỏi 1: Hãy nêu một số đặc điểm nổi bật của bệnh tiên mao trùng
Hướng dẫn trả lời:
- Phòng bệnh: Đảm bảo vệ sinh chuồng trại và bãi chăn thả, phát quang bụi rậm và định kỉ phun thuốc diệt côn trùng. Ở những vùng thường xuyên xuất hiện bệnh thì có thể dùng thuốc đặc trị tiêm phòng cho gia súc vào mùa phát bệnh (mùa mưa).
- Điều trị: Con vật mắc bệnh cần được cách li, điều trị kịp thời bằng thuốc đặc trị theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.
Câu hỏi 2: Hãy nêu một số đặc điểm chính của mầm bệnh gây nên bệnh tiên mao trùng ở trâu, bò.
Hướng dẫn trả lời:
Mầm bệnh là tiên mao trùng Trypanosoma evansi, là một loại kí sinh trùng đơn bảo, có hình mũi khoan, sống kí sinh và di chuyển được trong máu nhờ một rơi tự do. Trâu, bò bị nhiễm bệnh thông qua vật trung gian truyền bệnh là các loại ruồi trâu (mỏng) hút máu. Trâu, bò bắt đầu phát bệnh sau khoảng một tuần kể từ khi bị nhiễm bệnh.
Câu hỏi 3: Hãy nêu biện pháp phòng và trị bệnh tiên mao trùng.
Hướng dẫn trả lời:
- Phòng bệnh: Đảm bảo vệ sinh chuồng trại và bãi chăn thả, phát quang bụi rậm và định kỉ phun thuốc diệt côn trùng. Ở những vùng thường xuyên xuất hiện bệnh thì có thể dùng thuốc đặc trị tiêm phòng cho gia súc vào mùa phát bệnh (mùa mưa).
- Điều trị: Con vật mắc bệnh cần được cách li, điều trị kịp thời bằng thuốc đặc trị theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.
Luyện tập 1: Vì sao cần phát quang bụi rậm và định kì phun thuốc diệt côn trùng để phòng bệnh tiên mao trùng?
Hướng dẫn trả lời:
Bụi rậm và côn trùng như muỗi, ruồi, ve, và kiến là những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh tiên mao trùng. Do đó, để phòng chống bệnh tiên mao trùng, phải tiêu diệt những con côn trùng và bụi rậm một cách hiệu quả.
3. BỆNH CHƯỚNG HƠI DẠ CỎ
Câu hỏi 1: Hãy nêu một số đặc điểm nổi bật của bệnh chướng hơi dạ cỏ.
Hướng dẫn trả lời:
- Con vật bị bệnh có biểu hiện dạ cỏ căng to, nhất là ở hõm hông bên trái, lưng hơi cong lên; ngừng ăn, khó thở và có thể chết do ngạt thở trong trường hợp cấp tính.
- Bệnh thường xuất hiện khi con vật ăn quá nhiều thức ăn dễ lên men sinh hơi như là cải bắp, lá khoai lang, ngọn mía, có bị ướt sương hoặc nước mưa..., thức ăn bị nhiễm chất độc phosphorus hữu cơ.
Luyện tập 1: Vì sao để phòng bệnh chướng hơi dạ cỏ ở trâu, bò lại cần tránh cho con vật ăn quá nhiều các loại thức ăn dễ lên men sinh hơi?
Hướng dẫn trả lời:
Bệnh chướng hơi dạ cỏ à một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Clostridium perfringens gây ra, thường gặp ở trâu, bò. Vi khuẩn này thường sống trong đường ruột của động vật và tồn tại trong các loại thức ăn dễ lên men, nhất là đường và tinh bột, cùng với môi trường ẩm ướt. Khi con vật ăn quá nhiều các loại thức ăn này, đường ruột của chúng sẽ trở nên kiềm và tạo điều kiện cho vi khuẩn Clostridium perfringens phát triển. Việc ăn quá nhiều các loại thức ăn dễ lên men sinh hơn sẽ dẫn đến sự thay đổi pH và môi trường trong đường ruột của động vật, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn. Khi động vật nhiễm bệnh, chúng có thể bị tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng và mất cân nặng. Vì vậy, cần tránh cho con vật ăn quá nhiều các loại thức ăn dễ lên men sinh hơi
4. BỆNH VIÊM VÚ
Câu hỏi 1: Hãy nêu một số đặc điểm nổi bật của bệnh viêm vú ở trâu, bò.
Hướng dẫn trả lời:
- Viêm vú là bệnh thường gặp ở trâu, bò cái sinh sản, nhất là bò sữa cao sản và trong điều kiện nóng ẩm như ở Việt Nam.
- Biểu hiện đặc trưng của bệnh: bầu vú sưng, nóng, đỏ, sản lượng sữa giảm hoặc mất hẳn, sữa có mùi tanh, có thể lẫn máu, mủ; con vật đau đớn nên không cho con bú, không cho vắt sữa.
Câu hỏi 2: Hãy nêu nguyên nhân gây bệnh viêm vú ở trâu, bò.
Hướng dẫn trả lời:
Bệnh viêm vú xuất hiện ban đầu do tác động cơ học làm cho bầu vú bị tổn thương, sau đó vi khuẩn theo vết thương xâm nhập và gây viêm. Bệnh thường xảy ra do vắt sữa không đúng kĩ thuật, điều kiện vệ sinh chuồng trại và thân thể vật nuôi không đảm bảo.
Câu hỏi 3: Hãy nêu biện pháp phòng và trị bệnh viêm vú ở trâu, bò.
Hướng dẫn trả lời:
- Phòng bệnh: Giữ cho chuồng trại luôn sạch sẽ, khô ráo. Nuôi dưỡng, chăm sóc trâu, bò cái sinh sản đúng kĩ thuật, nhất là khâu vắt sữa và vệ sinh bầu vú, tránh các tác động cơ học vào bầu vú. Thường xuyên kiểm tra phát hiện bệnh để điều trị kịp thời.
- Điều trị: Dùng cao tiêu viêm xoa vào bầu vú bị viêm. Dùng thuốc đặc trị viêm vú bơm vào bầu vú qua lỗ tiết sữa. Tiêm vitamin B1 và cafein vào bắp thịt con vật. Thụt rửa bầu vú bị viêm bằng các loại thuốc sát trùng như thuốc tím, rivanol, lugol.... Việc sử dụng các loại thuốc cần phải theo đơn thuốc của bác sĩ thủ y và hướng dẫn của nhà sản xuất.
Luyện tập 1: Vì sao cần phải vắt sữa và vệ sinh bầu vú đúng kĩ thuật để phòng bệnh viêm vú ở trâu, bò?
Hướng dẫn trả lời:
Việc vắt sữa đúng kĩ thuật giúp loại bỏ các tạp chất và vi khuẩn trong sữa, giảm áp lực trong vú, giảm sưng vú và ngăn ngừa tình trạng u nang vú. Đồng thời, việc vắt sữa đều đặn cũng giúp kích thích sản xuất sữa của bò, trâu, giúp tăng năng suất sữa và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Việc vệ sinh bầu vú đúng kĩ thuật cũng rất quan trọng để phòng ngừa viêm vú. Khi bầu vú không được vệ sinh sạch sẽ, vi khuẩn và tạp chất có thể dễ dàng xâm nhập vào và phát triển, gây ra nhiễm trùng và viêm vú.
Vận dụng 1: Hãy điều tra tình hình các bệnh phổ biến ở trâu, bò có trong bài học ở địa phương em và hoàn thành một số thông tin cụ thể sau:
1. Bệnh có xuất hiện không? Trên đối tượng trâu, bò nào?
2. Thời gian và tần suất xuất hiện của bệnh như thế nào?
3. Biện pháp phòng, trị bệnh được áp dụng như thế nào? Việc phòng trị bệnh như vậy có hiệu quả và đảm bảo an toàn cho con người và môi trường không? Nếu không em hãy đề xuất các biện pháp để khắc phục.
Hướng dẫn trả lời:
Gợi ý:
1. Bệnh viêm vú có xuất hiện ở bò sữa tại địa phương em.
2. Tần suất: Thỉnh thoảng mới xuất hiện
3. Biện pháp phòng bệnh: giữ chuồng trại sạch sẽ, khô ráo. Vệ sinh bầu vú sạch sẽ, tránh tác động cơ học vào bầu vú. Biện pháp trị bệnh: Dùng thuốc theo đơn của bác sĩ thú y. Việc phòng trị bệnh như vậy khá hiệu quả và đảm bảo an toàn cho con người và môi trường.