Soạn mới giáo án Khoa học máy tính 11 cánh diều Chủ đề D Bài: Phòng tránh lừa đảo và ứng xử văn hoá trên mạng

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

* Một số dạng lừa đảo

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm, hoàn thành Hoạt động 1 SGK trang 42:

Em hãy sử dụng máy tìm kiếm để tìm cụm từ “dạng lừa đảo phổ biến trên mạng” và trả lời các câu hỏi sau:

1) Số kết quả trả về là nhiều hay ít?

2) Có thể tính được có bao nhiêu dạng lừa đảo hay không?

- GV lưu ý HS: Cảnh giác đề phòng lừa đảo trên mạng: thận trọng với email, tin nhắn khác thường; không vội vã, cần kiểm tra để tránh trang web giả mạo trước khi nhập thông tin cá nhân hay chuyển tiền.

* Dấu hiệu lừa đảo và lời khuyên phòng ngừa

 - GV giới thiệu thuật ngữ “phishing”, yêu cầu HS tìm hiểu mục 1b SGK trang 43 và thực hiện nhiệm vụ: Nêu các dấu hiệu lừa đảo và cách đề phòng để tự bảo vệ, tránh bị lừa.  

* Nguyên tắc để hạn chế thiệt hại

- GV cho HS tìm hiểu mục 1c SGK trang 44, yêu cầu HS thảo luận tìm hiểu nguyên tắc để hạn chế thiệt hại và thực hiện nhiệm vụ sau:

Nêu việc cần làm ngay nếu:

+ những tài khoản giao tiếp qua mạng bị ảnh hưởng

+ tài khoản bị ảnh hưởng có liên quan đến nhà trường hay một cơ quan, tổ chức.

+ lỡ chia sẻ thông tin về thẻ tín dụng, tài khoản cá nhân

+ đã bị thiệt hại  

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận trả lời Hoạt động 1 SGK trang 42, tìm hiểu một số dạng lừa đảo, dấu hiệu và lời khuyên phòng ngừa, nguyên tắc để hạn chế thiệt hại.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện một số nhóm trình bày câu trả lời Hoạt động 1, kết quả thảo luận nhóm. 

- GV mời HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, tổng kết, chuyển sang nội dung tiếp theo.

1. Lừa đảo qua mạng

a) Một số dạng lừa đảo

- Hoạt động 1:

1) Số kết quả trả về là nhiều

2) Một số dạng lừa đảo qua mạng:

+ Lừa đảo trúng thưởng, tặng quà để lấy tiền phí vận chuyển

+ Lừa đảo chiếm tiền đặt cọc hoặc bán hàng giả

+ Lừa đảo để lấy cắp thông tin cá nhân

b) Dấu hiệu lừa đảo và lời khuyên phòng ngừa

- Email, trang web có lỗi chính tả, lỗi hành văn thì đó có thể là lừa đảo.

 Chú ý nhận biết những cách viết sai chính tả trong tên miền. Ví dụ, thay chữ “o” bằng số 0, “m” bằng “r” và “n”.

- Trỏ chuột vào một liên kết nhưng không nháy chuột sẽ nhìn thấy địa chỉ thực sự mà liên kết sẽ mở ra. Nếu nó không khớp với địa chỉ hiển thị mời nháy chuột thì đó là dấu hiệu lừa đảo.

 Truy cập địa chỉ trang web in trên các tài liệu chính thức.

- Cảnh giác với email tin nhắn người lạ, với cách xưng hô chung chung hoặc đột xuất bất ngờ từ người quen cũ ít liên hệ.

 Gọi điện thoại trực tiếp.

c) Nguyên tắc để hạn chế thiệt hại

- Lập tức thay đổi mật khẩu cho những tài khoản giao tiếp qua mạng bị ảnh hưởng. Thiết lập xác minh hai bước cho những tài khoản quan trọng

- Thông báo ngay cho người có trách nhiệm nếu tài khoản bị ảnh hưởng có liên quan đến nhà trường hay cơ quan, tổ chức.

- Báo ngay cho ngân hàng nếu lỡ chia sẻ thông tin về thẻ tín dụng, tài khoản cá nhân

- Báo ngay cho cơ quan chức năng nếu đã bị thiệt hại.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS thảo luận trả lời Hoạt động 2 SGK trang 44:

1) Theo em, cụm từ “anh hùng bàn phím” có hàm ý gì? Em hãy nêu vài ví dụ cụ thể về “anh hùng bàn phím”

2) Nếu em là người có nhiều fan hâm mộ trên mạng xã hội, em nên làm gì và tránh những gì?

* Quy tắc nền tảng: Thế giới ảo, cuộc sống thực

- GV lưu ý HS: Các tiêu chuẩn về hành xử có đạo đức, có văn hóa, tuân thủ pháp luật trên không gian mạng cũng như trong cuộc sống.

- GV cho HS quan sát Hình 1 SGK trang 44, tìm hiểu thông tin mục 2a và cho biết: Tại sao một số người hành xử trên mạng theo cách khác hẳn so với khi đối mặt trực tiếp? (vì họ cho rằng trên không gian mạng thì yêu cầu thấp hơn về mặt đạo đức, văn hóa trong hành xử).

* Một số nguyên tắc ứng xử trên mạng

- GV cho HS tìm hiểu thông tin mục 2b SGK trang 45, quan sát Hình 2, yêu cầu HS trình bày một số nguyên tắc ứng xử trên mạng.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ, trả lời Hoạt động 2 SGK trang 44, tìm hiểu thảo luận thông tin mục 2.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS trong quá trình học tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày câu trả lời Hoạt động 2 SGK trang 44; Kết quả thảo luận.

- Các HS còn lại nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, tuyên dương, sau đó chuyển sang nội dung tiếp theo

2. Văn hóa ứng xử trên mạng

- Hoạt động 2:

1) “Anh hùng bàn phím” là cụm từ chỉ những người dùng mạng đưa ra các ý kiến, thái độ hay nhận xét mãnh liệt trên mạng, thoải mái đưa ý kiến của mình mà không quan tâm đúng sai, không đi cùng với hành động của bản thân.

2) Nếu em là người có nhiều fan hâm mộ trên mạng xã hội, em:

Nên làm:

- Tuyên truyền và tham gia hướng dẫn sử dụng mạng xã hội an toàn, có văn hóa

- Chia sẻ thông tin chính thống, tích cực

- Quảng bá hình ảnh tốt đẹp con người Việt Nam

Tránh những việc:

- Đăng tải nội dung vi phạm pháp luật

- Sử dụng từ ngữ gây thù hận kích động, ngôn ngữ phản cảm.

- Tung tin sai sự thật hoặc xúc phạm cá nhân, tổ chức.

a) Quy tắc nền tảng: Thế giới ảo, cuộc sống thực

 Trên không gian mạng, các tiêu chuẩn về hành xử có đạo đức, có văn hóa, tuân thủ pháp luật cũng như trong cuộc sống thực.

b) Một số nguyên tắc về ứng xử trên mạng

- Đặt mình vào vị trí người khác

- Rộng lượng với người khác, không gây chiến trên mạng

- Tôn trọng “văn hóa nhóm”

- Tôn trọng thời gian và công sức của người khác.

- Tôn trọng quyền riêng tư của người khác

- Không lợi dụng vị thế của mình để làm việc xấu