Soạn SBT Ngữ văn 8 kết nối Bài 1: Đọc hiểu và thực hành tiếng việt (Bài tập 5)

Bài tập 5. Đọc lại đoạn trích Minh sư trong SGK (tr. 35 – 37) và trả lời các câu hỏi:

Câu 1. Đoạn trích đề cập đến sự kiện lịch sử nào?

Hướng dẫn trả lời:

Đoạn trích Minh sư đề cập đến sự kiện lịch sử Đoan Quốc công Nguyễn Hoàng vào Nam mở rộng bờ cõi, gây dựng đất nước.

Câu 2. Chi tiết “Vào năm Đoan Quốc công Nguyễn Hoàng gần tròn tám mươi tuổi, ông lên Hải Vân để vào Quảng Nam. Suốt chặng đường lên đèo ông chỉ phải nằm cáng hai lần còn thì ngồi trên lưng ngựa.” gợi cho em cảm nhận gì về nhân vật Nguyễn Hoàng?

Hướng dẫn trả lời:

Chi tiết “Vào năm Đoan Quốc công Nguyễn Hoàng gần tròn tám mươi tuổi, ông lên Hải Vân để vào Quảng Nam. Suốt chặng đường lên đèo ông chỉ phải nằm cáng hai lần còn thì ngồi trên lưng ngựa.” cho thấy tâm huyết của Nguyễn Hoàng đối với đất nước. Dù tuổi cao sức yếu, ông vẫn không ngại đường xa gian khổ để hoàn thành tâm nguyện của mình.

Câu 3. Hãy cho biết hai người lính đã bàn tán những gì về Đoan Quốc công Nguyễn Hoàng. Khi nghe những lời bàn tán về mình, Đoan Quốc công đã có phản ứng như thế nào? Từ đó, em hiểu thêm gì về tính cách của nhân vật này?

Hướng dẫn trả lời:

- Bàn tán về Đoan Quốc công, người lính cho rằng: việc mở mang bờ cõi của ông chủ yếu là do gặp may mắn, chẳng phải là kết quả của những tính toán gì cho đất nước. Chẳng qua Quốc công sợ bị Trịnh Kiểm giết, tìm đường chạy thoát thân vào đây, gặp đất rộng thì mở mang.

- Khi nghe những lời bàn tán về mình của hai người lính, Đoan Quốc công đi thụt lùi để họ không nhận ra mình. Sau đó, ông cũng không hề quở trách mà chỉ bảo họ đừng làm ảnh hưởng tới quân lính đang ngủ, mời họ ra uống trà cùng mình. Sau khi nghe những lời van xin của hai người lính, ông chỉ nhìn họ đầy hồn hậu, nói chuyện ân cần, nhỏ nhẹ, gợi nhiều ý nghĩa triết lí về cuộc đời.

Qua đây, ta thấy Đoan Quốc công là một người có tấm lòng bao dung, độ lượng, có thái độ cầu thị, muốn lắng nghe những lời nhận xét thẳng thắn, không xu nịnh về mình.

Câu 4. Em hiểu như thế nào về câu nói: “Không phải chỉ có nhiều người gần gũi ta, những người nói điều hợp với lòng ta mà ngay cả những người nói điều trái ý ta [...] họ đều là những bậc thầy sáng suốt của ta, ta tri ân họ vì họ đã dạy ta nhiều điều?

Hướng dẫn trả lời:

Câu nói có ý nghĩa rất sâu sắc, đã góp phần nêu bật chủ đề của tác phẩm. Qua câu nói này, Đoan Quốc công muốn khuyên nhủ hai người lính: Chúng ta không chỉ nên nghe những lời thuận tai, mà còn phải lắng nghe, tiếp thu những ý kiến, quan điểm trái chiều bởi vì nhờ những lời chê trách mà ta biết tự hoàn thiện mình. Đây cũng là chủ đề của tác phẩm.

Câu 5. Nhan đề Minh sư gợi cho em những suy nghĩ gì?

Hướng dẫn trả lời:

 Minh sư có nghĩa là người thầy sáng suốt, thấu tỏ nhiều điều, khôn ngoan trong đối nhân xử thế.

Câu 6. Nêu cảm nhận của em về tình cảm, tư tưởng của tác giả được thể hiện trong đoạn trích.

Hướng dẫn trả lời:

 Đoạn trích cho ta thấy niềm kính trọng, ngưỡng mộ của tác giả đối với người anh hùng Nguyễn Hoàng; đó cũng là cách tác giả thể hiện lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc