Soạn siêu ngắn địa lí 11 Cánh diều bài 9 EU - Một liên kết kinh tế khu vực lớn. Vị thế của EU trong nền kinh tế thế giới

MỞ ĐẦU

Liên minh Châu Âu (EU) được xem như là một tổ chức liên kết khu vực lớn, tương đối chặt chẽ và thống nhất; là một trong những trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa lớn hàng đầu thế giới; có vị thế ngày càng cao và vai trò ngày càng quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế. Vậy EU có quy mô, mục tiêu cụ thể và thể chế hoạt động như thế nào? EU có vị thế ra sao trong nền kinh tế thế giới?

Hướng dẫn trả lời:

- Quy mô của EU: tính đến năm 2021, EU có 27 quốc gia thành viên. 

- Mục tiêu của EU: xây dựng, phát triển một khu vực mà ở đó, hàng hóa, dịch vụ, con người, tiền tệ được tự do lưu thông giữa các nước thành viên; tăng cường hợp tác, liên kết góp phần vào việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

- Thể chế hoạt động của EU: Gồm: Hội đồng châu Âu, Nghị viện châu Âu, Ủy ban Liên minh châu Âu, Hội đồng Bộ trưởng EU, Ngân hàng Trung ương châu Âu, Tòa Kiểm toán châu Âu, Tòa án Công lí EU.

- Vị thế của EU trong nền kinh tế thế giới: là trung tâm kinh tế, trung tâm thương mại, tài chính, trung tâm khoa học công nghệ hàng đầu thế giới.

I. QUY MÔ, MỤC TIÊU VÀ THỂ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA EU.

1. Quy mô 

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 9.1 hãy xác định các quốc gia thuộc EU đến năm 2021.

Hướng dẫn trả lời:

Liên minh châu Âu (gọi tắt là EU) hiện bao gồm 27 nước thành viên: Pháp, Đức, Italia, Bỉ, Hà Lan, Hung-ga-ri, Ba Lan, Slô-va-kia, Slô-ve-nia, Lít-va, Lát-vi-a, Exờ-tô-nia, Man-ta, Síp, Bun-ga-ri và Ru-ma-ni, Lúc-xăm-bua, Anh, Ai Len, Đan Mạch, Hy Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Áo, Thụy Điển, Phần Lan, Séc.

2. Mục tiêu và thể chế hoạt động

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 9.2, 9.3 hãy xác định mục tiêu và thể chế hoạt động của EU. 

Hướng dẫn trả lời:

- Mục tiêu của EU: xây dựng, phát triển một khu vực mà ở đó, hàng hóa, dịch vụ, con người, tiền tệ được tự do lưu thông giữa các nước thành viên; tăng cường hợp tác, liên kết góp phần vào việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

- Thể chế hoạt động của EU: Gồm: Hội đồng châu Âu, Nghị viện châu Âu, Ủy ban Liên minh châu Âu, Hội đồng Bộ trưởng EU, Ngân hàng Trung ương châu Âu, Tòa Kiểm toán châu Âu, Tòa án Công lí EU.

II. VỊ THẾ CỦA EU TRONG NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI.

1. Trung tâm kinh tế hàng đầu thế giới

2. Trung tâm thương mại, tài chính lớn của thế giới

3. Trung tâm khoa học - công nghệ hàng đầu thế giới

Câu hỏi: Đọc thông tin, quan sát hình 9.4 và bảng 9.2 hãy chứng minh vị thế lớn của EU trong nền kinh tế thế giới.

Hướng dẫn trả lời:

Trung tâm kinh tế hàng đầu thế giới: năm 2021, Eu đóng góp khoảng 17,8% tỉ trọng GDP của thế giới.

Trung tâm thương mại, tài chính lớn của thế giới: năm 2021 chiếm 31,0% giá trị xuất khẩu, 29,7% giá trị nhập khẩu của thế giới. Các hoạt động thương mại và tài chính quốc tế của EU có ảnh hưởng đến hệ thống tài chính của thế giới.

Trung tâm khoa học - công nghệ hàng đầu thế giới: các nước EU "xây dựng Liên minh Châu Âu thành một nền kinh tế tri thức có sức cạnh tranh và năng động hàng đầu thế giới". Khoa học - công nghệ được EU ứng dụng trong tất cả các lĩnh vực. 

III. HỢP TÁC VÀ LIÊN KẾT TRONG KHU VỰC.

1. Xây dựng một thị trường chung EU thống nhất, bền vững

2. Thiết lập hệ thống tiền tệ bằng đồng tiền chung châu Âu (Ơ-rô)

3. Hợp tác trong phát triển ngành hàng không vũ trụ

4. Liên kết vùng châu Âu

Câu hỏi: Đọc thông tin, hãy lựa chọn và phân tích một số biểu hiện của hợp tác, liên kết trong khu vực EU

Hướng dẫn trả lời:

Một số biểu hiện của hợp tác, liên kết trong khu vực EU:

• Xây dựng một thị trường chung EU thống nhất, bền vững.

• Thiết lập hệ thống tiền tệ bằng đồng tiền chung châu Âu (Ơ-rô).

• Hợp tác trong phát triển ngành hàng không vũ trụ. 

• Liên kết vùng châu Âu: 158 liên kết vùng.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Luyện tập

Bài tập 1: Việc thiết lập thị trường chung Châu Âu và sử dụng đồng tiền Ơ-rô có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của EU?

Hướng dẫn trả lời:

EU thiết lập thị trường chung trong khối là bởi vì:

• Nhằm xóa bỏ đi những trở ngại trong việc phát triển kinh tế trên cơ sở thực hiện bốn mặt tự do của lưu thông. 

• Gíup đẩy mạnh phát triển nền kinh tế, tăng cường sức cạnh tranh của EU đối với các trung tâm kinh tế lớn ở trên thế giới.

• Việc hình thành thị trường chung châu Âu và đưa vào sử dụng đồng tiền chung ơ-rô tạo thuận lợi trong chuyển giao vốn trong EU và đơn giản công tác kế toán của các doanh nghiệp đa quốc gia.

Bài tập 2: Dựa vào bảng 9.2, hãy vẽ biểu đồ tròn thể hiện tỉ trọng xuất khẩu của EU và các trung tâm kinh tế lớn so với thế giới năm 2020. Rút ra nhận xét.

Hướng dẫn trả lời:

- Vẽ biểu đồ:

- Nhận xét: Nhìn chung EU chiếm tỉ trọng cao trong xuất khẩu của thế giới năm 2020

+ EU chiếm tỉ trọng cao nhất trong xuất khẩu của thế giới năm 2020, đạt tới 31%.

+ Tiếp đó đứng thứ 2 là Trung Quốc với 12,7%

+ Thấp nhất là Nhật Bản, chỉ chiếm 3,3% trong tỉ trọng xuất khẩu thế giới.

Vận dụng

Bài tập 3: Tìm kiếm thông tin trên internet và các nguồn tư liệu khác về một trong các vấn đề của EU (tự do di chuyển, tự do lưu thông dịch vụ, sử dụng chung đồng Ơ-rô, tự do tiền vốn, hợp tác sản xuất,..) Hãy viết một đoạn văn ngắn (10- 15) dòng để giới thiệu về vấn đề đó.

Hướng dẫn trả lời:

Đồng tiền chung châu Âu (đồng EURO) sẽ chính thức ra mắt vào ngày 1/1/1999. Tham gia đồng EURO đợt đầu sẽ có 11 nước thành viên của EU : Đức, Pháp, Italia, Tây Ban Nha, Hà Lan, Áo, Bỉ, Luxemburg, Bồ Đào Nha, Phần Lan và Ailen.Tại cuộc gặp cấp cao EU họp vào tháng 12-1995 các nhà lãnh đạo của EU quyết định gọi đồng tiền chung châu Âu là EURO vì lý do sau : EURO không trùng tên với bất cứ đồng tiền của quốc gia thành viên nào. Sự ra đời đồng tiền chung châu Âu là kết quả của một quá trình phấn đấu đầy gian khổ của chính phủ các nước thuộc EU nhằm thực hiện liên minh kinh tế và tiền tệ. Nếu không có đồng tiền chung thì Thị trường chung châu Âu không thể hoàn thiện và không có ý nghĩa nhiều trên thực tế.