CH1: Trình bày đặc điểm của văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên.
Hướng dẫn trả lời:
Viết nhằm mục đích lí giải nguyên nhân, đặc điểm, tính chất,..của một hiện tượng tự nhiên
Là loại văn bản cần cung cấp đúng sự thật đối với toàn bộ thông tin
Sử dụng ngôn ngữ khoa học, chuyên ngành
Có thể có thêm các hình ảnh, số liệu, dẫn chứng minh hoạ
CH2: Tóm tắt hai văn bản Bạn đã biết gì về sóng thần? và Sao băng là gì và những điều cần biết về sao băng? Theo các nội dụng sau: mục đích viết, nội dung chính, cấu trúc, cách trình bày thông tin, nhan đề và đề mục, thông tin cơ bản và một số thông tin chi tiết, phương tiện phi ngôn ngữ.
Hướng dẫn trả lời:
Bạn đã biết gì về sóng thần? | Sao băng là gì và những điều cần biết về sao băng? |
- Mục đích viết: Giúp người đọc biết được đặc điểm, thông tin cơ bản và hậu quả của sóng thần từ ngày xưa để người đọc có thể hiểu được và biết cách nhận biết sóng thần từ đó bảo vệ bản thân trước hiện tượng này. - Nội dung chính là: Đặc điểm của sóng thần và cách nhận biết sóng thần - Cấu trúc: bài viết được chia thành hai phần, phần mở đầu giới thiệu về sóng thần và phần thân bài nói về cơ chế hình thành, nguyên nhân, và các thảm họa trong lịch sử. - Thông tin được trình bày chủ yếu theo cách diễn dịch. - Nhan đề và đề mục được in đậm, tách riêng một dòng giúp người đọc dễ dàng nhận biết các ý chính - Thông tin cơ bản như: Cơ chế hình thành sóng thần, nguyên nhân, dấu hiệu sắp có sóng thần, các thảm họa sóng thần trong lịch sử - Thông tin chi tiết: Sóng thần là chuỗi sóng biển chu kì dài....; Sóng thần không phải là sự di chuyển của bề mặt sóng thàn mà là toàn bộ khối nước; nguyên nhân gây ra sóng thần chủ yếu do động đất ....... - Phương tiện phi ngôn ngữ: Hình ảnh, ,số liệu | - Mục đích viết: Giải thích hiện tượng mưa sao băng - Nội dung chính: Giải thích và nêu đặc điểm của mưa sao băng - Cấu trúc: Bài viết được chia thành hai phần, phần mở đầu giới thiệu về sao băng và phần sau lí giải các hiện tượng mưa sao băng. - Thông tin được trình bày chủ yếu theo cách diễn dịch. - Nhan đề và đề mục được in đậm, tách riêng một dòng giúp người đọc dễ dàng nhận biết các ý chính - Thông tin cơ bản: Sao băng, mưa sao băng là gì, Những trận mưa sao băng có trong một năm, lí do mưa sao băng có chu kỳ - Thông tin chi tiết: Sao băng là đường nhìn thấy của các thiên thạch khi chúng đi vào bầu khí quyển..., mưa sao băng là hiện tượng nhiều sao băng xuất hiện đồng thời hoặc nối tiếp nhau từ chung một điểm xuất phát trên bầu trời; các trận mưa sao băng như Qua-đờ-ran-tit, En-ta A-qua-rít,..... - Phương tiện phi ngôn ngữ: Hình ảnh, số liệu |
CH3: Xác định cấu trúc và câu chủ đề (nếu có) của đoạn văn sau:
Nhân dân lao động, đặc biệt nông đân là những người gần sen, hiểu sen, yêu sen và giống sen nhiều nhất. Họ đã đưa sen vào ca dao biết bao nhiêu lần, mỗi lần một cách, mà lần nào cũng hay, cũng đẹp. Viết về nội dung và ý nghĩa tượng trưng, ẩn dụ thì hình tượng sen trong nhiễu bài ca dao nói chung, cũng như câu “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn" nói riêng, đã phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của con người Việt Nam từ ngàn đời nay.
(Theo Hoàng Tiến Tựu, Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”)
Hướng dẫn trả lời:
Đoạn văn diễn dịch
Câu chủ đề: Nhân dân lao động, đặc biệt nông dân là những người gần sen, hiểu sen, yêu sen và giống sen nhiều nhất
CH4: Khi viết văn bản giải thích về một hiện tượng tự nhiên, cần lưu ý điều gì?
Hướng dẫn trả lời:
- Tìm và giải thích nghĩa của các từ được coi là từ khóa mà đề bài đưa ra.
- Dựa vào thực tế đời sống để trả lời các câu hỏi sự việc, hiện tượng này xuất hiện ở đâu, xuất hiện vào thời gian nào, diễn ra ở quy mô nào, đối tượng của sự việc hiện tượng là ai, mức độ ảnh hưởng ra sao...
- Đánh giá hậu quả/ kết quả Dù là hiện tượng tích cực hay tiêu cực thì đều dẫn đến một kết quả hay hậu quả tương ứng.
- Giải pháp: Dựa vào phần đánh giá hậu quả/ kết quả để đưa ra giải pháp phù hợp.
CH5: Chia sẻ những kinh nghiệm em đã thu nhận được về cách nắm bắt nội dung chính trong quá trình thảo luận nhóm và trình bày lại nội dung ấy một cách hiệu quả.
Gợi ý:
Tích cực trao đổi, đưa ra quan điểm, ý kiến cá nhân
Lắng nghe, thảo luận ý kiến của các thành viên
Ghi chép nội dung chính
Tham khảo các tài liệu liên quan
Trình bày rõ ràng, tự tin
CH6: Từ những điều đã học trong bài này, em hãy trả lời câu hỏi: Sự kì bí của thế giới tự nhiên gợi cho em những gì?
Hướng dẫn trả lời:
Gợi cho em sự tò mò, muốn khám phá các hiện tượng ấy.
Em thấy thế giới tự nhiên vô cùng kì diệu và tươi đẹp