Câu 1: Tìm từ ngữ, hình ảnh mà tác giả đã sử dụng để tự phác họa bức họa chân dung về bản thân trong sáu câu thơ đầu. Bức chân dung đó như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Từ ngữ, hình ảnh: chẳng phải quan mà chẳng phải dân, ngơ ngơ ngẩn ngẩn, hầu con, vểnh rêu, dáng văn thân…
Bức chân dung thể hiện ông là một người an nhàn không có chức quan nhưng cũng không phải là dân mà ở nhà ngâm thơ đèn sách, sống dựa vào vợ kiếm từng đồng từng hào lo cho cuộc sống.
Câu 2: Thủ pháp trào phúng nào được sử dụng trong hai câu thơ luận? Tác dụng của việc sử dụng thử pháp này?
Hướng dẫn trả lời:
Sử dụng lối nói hóm hỉnh, giễu nhại
Tác dụng: cười nhạo chính mình, tuy nhiên đây là tiếng cười mang chút bất lực
Câu 3: Theo em, tác giả đã thể hiện tình cảm, cảm xúc gì trong hai câu thơ cuối? Điều đó giúp ta hiểu gì về nhà thơ?
Hướng dẫn trả lời:
Thể hiện sự bất lực trước cuộc sống không thể đạt được mục đích làm quan to giúp vợ sống an nhàn nên không biết liệu sống lâu để làm gì
Điều đó giúp ta hiểu nhà thơ tuy thể hiện trong câu thơ rất an nhàn nhưng thật ra lại rất đau khổ chán trường về lối sống hiện tại
Câu 4: Chủ đều của bài thơ là gì? Hãy phân tích một số căn cứ giúp em xác định được chủ đề.
Hướng dẫn trả lời:
Chủ đều: chế giễu về cuộc sống nhàm chán, an nhàn nhưng bất lực về thời thế
Một số chi tiết:
Chẳng phải quan mà chẳng phải dân
Ngơ ngơ ngẩn ngẩn hóa ra đần
Hầu con chẻ rượu ngày sai vặt
Lương vợ ngô khoai tháng phát dần
Câu 5: Thông quan bài thơ này, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?
Hướng dẫn trả lời:
Thông điệp: sự tự nhận thức về hoàn cảnh của mình: bất lực trước thời thế