Câu 1: Xác định biệt ngữ xã hội trong các trường hợp sau và giải thích ý nghĩa của chúng:
a. Tại sao bạn ấy hay.... chém gió?
b. Không chỉ sở hữu thành tích học tập khủng, Nam còn đạt được nhiều giải thưởng trong các cuộc thi văn nghệ của trường.
Đây là biệt ngữ của nhóm người nào?
Hướng dẫn trả lời:
a. chém gió: Nói những chuyện phiếm cho vui, thường có xu hướng bịa đặt thêm một phần hay phóng đại, nói quá lên một chút.
b. khủng: rất lớn, vĩ đại
=> Đây là biệt ngữ của giới trẻ
Câu 2: Tìm ít nhất ba biệt ngữ xã hội của giới trẻ và điền thông tin vào bảng dưới đây
Biệt ngữ xã hội | Ý nghĩa |
Hướng dẫn trả lời:
Biệt ngữ xã hội | Ý nghĩa |
trúng tủ | Học sinh chỉ học kỹ một phần và đi thi trúng ngay phần đó do may mắn |
trượt vỏ chuối | Không làm được bài, thi trượt |
ngỗng | Điểm không |
Câu 3: Khi viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học, chúng ta có thể sử dụng các biệt ngữ xã hội không? Vì sao?
Hướng dẫn trả lời:
Chúng ta không nên sử dụng các biệt ngữ xã hội khi phân tích tác phẩm văn học
Vì đây là những từ ngữ đặc trưng, chỉ được dùng hạn chế trong một nhóm người.
Câu 4: Đoạn trích sau và thực hiện những yêu cầu bên dưới:
Phú ghẻ “nổ” một tràng khiến Cường tắt đài. Nó nghệt mặt một hồi rồi ngẩn ngơ hỏi lại:
- Chẳng lẽ tụi mày đến đây để chơi trò “phá đám”?
(Nguyễn Nhật Ánh, Trại hoa vàng)
a. Tìm biệt ngữ xã hội của giới trẻ trong đoạn trích trên
b. Việc sử dụng biệt ngữ của giới trẻ trong đoạn trích có tác dụng gì?
Hướng dẫn trả lời:
a. Biệt ngữ trong đoạn trích là: nổ, tắt đài, phá đám.
b. Tác dụng: thể hiện cảm xúc và tính cách của người nói và lứa tuổi.
Câu 5: Hiện nay, giới trẻ có những cách nói như: thất bại vì ngại thành công, liệu cơm không gắp nổi mắm. Những cụm từ này xuất phát từ những thành ngữ, tục ngữ nào? Tìm thêm các trường hợp tương tự
Hướng dẫn trả lời:
-“Thất bại vì ngại thành công” xuất phát từ thành ngữ “Thất bại là mẹ thành công”
-“Liệu cơm không gắp nổi mắm” từ thành ngữ “Liệu cơm gắp mắm”
- Trường hợp tương tự (từ thành ngữ “Quả báo nhãn tiền”)
Quả báo nhãn lồng
Quả báo hoa quả
Câu 6: Xác định thành ngữ trong câu văn sau và nêu tác dụng của thành ngữ ấy:
Tôi ba chân bốn cẳng lội xuống nước, không kịp xắn hai ống quần, bùn dưới chân tôi kêu lép bép.
(Đỗ Chu, Bông Chanh đỏ)
Hướng dẫn trả lời:
Thành ngữ: Ba chân bốn cẳng
Tác dụng: ý muốn nhấn mạnh sự nhanh chóng, vội vàng, làm cho câu văn giàu hình ảnh, cảm xúc hơn
Câu 7: Em hãy viết đoạn văn hội thoại (khoảng bốn đến năm câu) có thể sử dụng thành ngữ đã xác định ở câu 6
Gợi ý:
Tôi: Hà ơi, cô bảo hôm nay bạn làm bài điểm kém đấy.
Hà: ừ, tớ biết rồi
Tôi: Cô bảo tớ lên gọi bạn xuống văn phòng cô, có cả bố mẹ bạn cũng đến.
Hà: (nghe xong) Thật á
Ngân (nói chen vào): Mày ba chân bốn cẳng cũng không thoát được lần này rồi, Hà ạ.