Soạn văn 8 cánh diều ngắn nhất bài 1: Gió lạnh đầu mùa

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

1. CÂU HỎI GIỮA BÀI

2. CÂU HỎI CUỐI BÀI

II. Soạn bài siêu ngắn: Gió lạnh đầu

1. CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Những chi tiết cho thấy trời rất lạnh:

• Mọi người mặc áo rét
• Đất khô trắng
• Luôn luôn có cơn gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo
• Những cây Lan trong chậu, lá rung động, sắt lại vì rét

Câu 2: Lũ trẻ thấy chị em Sơn thì tỏ ra vui mừng nhưng không dám vồ vập: Vì chúng cảm thấy tự ti vì mình nghèo hèn.

Câu 3: Cuộc đối thoại cho thấy: Sự ngây ngô, tò mò của lũ trẻ với chiếc áo của Sơn.

Câu 4: Hoàn cảnh của Hiên: Mẹ Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc, không có tiền mua áo cho con.

Câu 5: Cậu cảm thấy vui vì: Hành động của mình có thể giúp đỡ cho cái Hiên có áo ấm để mặc trong tiết trời giá rét.

Câu 6: Sinh là một đứa trẻ hư, cẫn hay nõi hỗn với người lớn.

Câu 7: Tâm trạng lo sợ của hai chị em Sơn được thể hiện qua những chi tiết:

• Dù sắp ăn nhưng Sơn bỏ đúa đúng dậy.
• Sơn vội vàng ra đi tìm cái Hiên.
• Hai chị em tìm khắp cánh đồng những không gặp Hiên.

Câu 8: Chị em Sơn cho cái áo ấy lại có thể bị mẹ mắng: Vì hai người chưa có được sự cho phép của mẹ đã quyết định, mà vào khoảng thời gian đó, một chiếc áo bông rất đắt.

Câu 9: Câu nói của mẹ HIên thể hiện: Bà là người hiển chuyện và có lòng tự trọng.

Câu 10: Kết truyện bất ngờ ở chỗ: Mẹ Sơn không những không trách phạt chị em Sơn vì hành động của mình, bà còn cho mẹ Hiên mượn tiền may áo cho con.

2. CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: 

- Tóm tắt văn bản:

Mùa đông đến bất ngờ mà không báo trước. Mẹ và chị Lan đã thức dậy từ sớm, mặc áo ấm cả. Đến khi Sơn tỉnh giấc, cậu được mẹ cho mặc một cái áo vệ sinh màu nâu sẫm với một cái áo dạ khâu chỉ đỏ. Xong, chị em Sơn ra ngoài chơi. Những đứa trẻ nghèo sống ở xóm chợ như Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc sán lại gần, giương mắt ngắm và trầm trồ trước quần áo mới của Sơn. Bỗng nhiên, Lan nhìn thấy cô bé Hiên đứng cách đó không xa, chỉ mặc một manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay. Biết được sự tình, chị em Sơn động lòng thương. Sơn đã nói với chị Lan đem chiếc áo của em Duyên đến cho Hiên mặc. Đến khi về nhà, Lan và Sơn nghe người vú già nói mẹ đã biết chuyện. Cả hai lo lắng, sợ sệt nên đã chạy sang nhà Hiên đòi lại áo nhưng không có ai ở nhà. Đến khi Sơn và Lan về nhà đã thấy mẹ con Hiên đem áo đến trả. Mẹ Sơn biết rõ mọi chuyện, liền cho mẹ Hiên vay năm hào về may áo cho con. Khi họ ra về, mẹ Sơn nhẹ nhàng, âu yếm ôm hai con vào lòng mà bảo: “Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta, không sợ mẹ mắng ư?”.

- Xét về cốt truyện, văn bản Gió lạnh đầu mùa (Thạch Lam) và Tôi đi học (Thanh Tịnh) có điểm giống nhau là:

• Văn bản đều lể lại  sự việc giản dị, đời thường
• Văn bản có những dòng cảm xúc, những diễn biến tâm trạng khác nhau của nhân vật. 

Câu 2:  Những chi tiết trong truyện giúp em hình dung ra bối cảnh chị em Sơn cho chiếc áo bông:

- Chi tiết cho thấy chị em Sơn có cuộc sống khá giả:

• "Chị Lan từ trong buồng đi ra, khệ nệ ôm cái thúng quần áo..... đống quần áo rét."
• "Sơn đã mặc xong áo ấm: cả cái áo dạ chỉ đỏ ....thâm dài."
• "Nhà Sơn quay lưng vào chợ, cạnh một dãy nhà lá của những người nghèo khổ mà Sơn quen biết cả vì họ vẫn vào vay mượn ở nhà Sơn."

- Chi tiết miêu tả lũ trẻ nhà nghèo:

• "Chúng nó thấy chị em Sơn...Chúng như biết cái phận nghèo hèn của chúng vậy."
• "Sơn nhận thấy chúng ăn mắc không khác ngày thường.... hàm răng đập vào nhau."
• "Sơn bây giờ mới chợt nhớ đến là mẹ cái Hiên rất nghèo....cho con nữa."

=> Sơn và Lan là hai chị em sinh ra trong một gia đình khá giả, còn những đưa trẻ khác là những đứa trẻ nghèo cùng phố huyện. Hoàn cảnh sống của người dân vẫn còn khó khăn, nhà nghèo, đều phải mặc những manh áo rách tả tơi, không có đủ áo ấm để mặc trong mùa đông giá rét. 

Câu 3: 

- Phân tích diễn biến tâm trạng của Sơn trước và sau khi cho chiếc áo: Sơn là người giàu lòng yêu thương. Khi nhìn thầy Hiên đang đứng “co ro” bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo “rách tả tơi”, “hở cả lưng và tay”. Sơn đã “động lòng thương” và chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Sơn đã nói với chị Lan cho Hiên chiếc áo bông cũ. Sau đó, Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Sơn yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Cái áo chứa đựng tấm lòng đồng cảm sâu sắc. 

- Chi tiết Sơn cho Hiên cái áo làm em xúc động nhất bởi lẽ, dù biết nhà mình giàu có nhưng Sơn không vì thế mà coi thường những đứa trẻ khác. Cậu vẫn biết cảm thông và giúp đỡ bạn bè mình.

Câu 4: Nhận xét về thái độ và cách ứng xử của hai bà mẹ (mẹ Sơn và mẹ Hiền) trong phần cuối của truyện:

- Cách ứng xử của mẹ Hiên: không cho con lấy đồ của người khác, đó là đức tính “đói cho sạch, rách cho thơm”.

- Cách ứng xử của mẹ Sơn: câu nói của mẹ Sơn “Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta không sợ mẹ mắng à?”, với cử chỉ “âu yếm ôm con vào lòng” chứa đựng biết bao tình thơm thảo. Từ chuyện con đem áo rét cho bạn dẫn đến việc người mẹ cho người đàn bà mò cua bắt ốc vay tiền để mua áo ấm cho con là những nét tươi sáng, ấm áp chứa đựng tình nghĩa, sự chia sẻ, giúp đỡ, đùm bọc lẫn nhau. Đó là một việc làm đầy tình nghĩa.

- Theo em, mẹ Sơn lại không hài lòng khi chị em Sơn cho Hiến chiếc áo bông ấy là vì Sơn đã không xin phép bà.

Câu 5: Em không đồng ý vì chiếc áo bông đó chỉ là một chi tiết của câu chuyện nhưng nó khơi gợi trong lòng bạn đọc nhiều bài học ý nghĩa về tình thần "lá lành đùm lá rách" của nhân dân ta. “Gió lạnh đầu mùa” là một câu chuyện nhẹ nhàng, nhưng lại chan chứa tình yêu thương,thể hiện tình thương giữa con người với nhau trong hoàn cảnh khổ cực, khắc nghiệt. Nhân vật Sơn đã thể hiện được những giá trị nhân văn cao đẹp mà tác giả muốn gửi gắm.

Câu 6: Viết đoạn văn

Vẻ đẹp của truyện Gió lạnh đầu mùa không chỉ hiện lên qua hình thức (câu chữ, hình ảnh,...) mà còn ở tình cảm trong sáng của những tấm lòng nhân hậu bao dung. Thạch Lam đã thành công trong việc sử dụng nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm tinh tế cùng các thủ pháp đối lập, miêu tả tâm lí xuất sắc. Đồng thời truyện cũng thành công trong việc xây dựng hình tượng nhân vật Sơn - một cậu bé tốt bụng, lương thiện, hòa đồng. Nếu mấy đứa em họ của Sơn đều “kiêu kì và khinh khỉnh” với bọn trẻ con ở khu chợ thì Sơn và chị Lan vẫn thân mật chơi đùa cùng. Đặc biệt nhất, khi thấy Hiên - một cô bạn có gia cảnh nghèo khó, Sơn đã nghĩ đến việc đem chiếc áo bông cũ của em Duyên cho Hiên mặc. Điều đó thể hiện Sơn là một cậu bé biết quan tâm, chia sẻ với bạn bè. Qua nhân vật Sơn, nhà văn Thạch Lam đã đem đến cho bạn đọc bài học ý nghĩa về tấm lòng nhân ái.

III. Soạn bài ngắn nhất: Gió lạnh đầu

1. CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: 

• Mọi người mặc áo rét
• Đất khô trắng
• Luôn luôn có cơn gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo
• Những cây Lan trong chậu, lá rung động, sắt lại vì rét

Câu 2: Vì chúng cảm thấy tự ti vì mình nghèo hèn.

Câu 3: Sự ngây ngô, tò mò của lũ trẻ với chiếc áo của Sơn.

Câu 4: Mẹ Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc, không có tiền mua áo cho con.

Câu 5: Hành động của mình có thể giúp đỡ cho cái Hiên có áo ấm để mặc trong tiết trời giá rét.

Câu 6: Là một đứa trẻ hư, cẫn hay nõi hỗn với người lớn.

Câu 7: 

• Dù sắp ăn nhưng Sơn bỏ đúa đúng dậy.
• Sơn vội vàng ra đi tìm cái Hiên.
• Hai chị em tìm khắp cánh đồng những không gặp Hiên.

Câu 8: Vì hai người chưa có được sự cho phép của mẹ đã quyết định, mà vào khoảng thời gian đó, một chiếc áo bông rất đắt.

Câu 9: Bà là người hiển chuyện và có lòng tự trọng.

Câu 10: Mẹ Sơn không những không trách phạt chị em Sơn vì hành động của mình, bà còn cho mẹ Hiên mượn tiền may áo cho con.

2. CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: 

- Tóm tắt văn bản:

Mùa đông đến bất ngờ mà không báo trước. Mẹ và chị Lan đã thức dậy từ sớm, mặc áo ấm cả. Đến khi Sơn tỉnh giấc, cậu được mẹ cho mặc một cái áo vệ sinh màu nâu sẫm với một cái áo dạ khâu chỉ đỏ. Xong, chị em Sơn ra ngoài chơi. Những đứa trẻ nghèo sống ở xóm chợ như Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc sán lại gần, giương mắt ngắm và trầm trồ trước quần áo mới của Sơn. Bỗng nhiên, Lan nhìn thấy cô bé Hiên đứng cách đó không xa, chỉ mặc một manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay. Biết được sự tình, chị em Sơn động lòng thương. Sơn đã nói với chị Lan đem chiếc áo của em Duyên đến cho Hiên mặc. Đến khi về nhà, Lan và Sơn nghe người vú già nói mẹ đã biết chuyện. Cả hai lo lắng, sợ sệt nên đã chạy sang nhà Hiên đòi lại áo nhưng không có ai ở nhà. Đến khi Sơn và Lan về nhà đã thấy mẹ con Hiên đem áo đến trả. Mẹ Sơn biết rõ mọi chuyện, liền cho mẹ Hiên vay năm hào về may áo cho con. Khi họ ra về, mẹ Sơn nhẹ nhàng, âu yếm ôm hai con vào lòng mà bảo: “Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta, không sợ mẹ mắng ư?”.

- Xét về cốt truyện, văn bản Gió lạnh đầu mùa (Thạch Lam) và Tôi đi học (Thanh Tịnh) có điểm giống nhau là:

• Văn bản đều lể lại  sự việc giản dị, đời thường
• Văn bản có những dòng cảm xúc, những diễn biến tâm trạng khác nhau của nhân vật. 

Câu 2: 

- Chi tiết cho thấy chị em Sơn có cuộc sống khá giả:

• "Chị Lan từ trong buồng đi ra, khệ nệ ôm cái thúng quần áo..... đống quần áo rét."
• "Sơn đã mặc xong áo ấm: cả cái áo dạ chỉ đỏ ....thâm dài."
• "Nhà Sơn quay lưng vào chợ, cạnh một dãy nhà lá của những người nghèo khổ mà Sơn quen biết cả vì họ vẫn vào vay mượn ở nhà Sơn."

- Chi tiết miêu tả lũ trẻ nhà nghèo:

• "Chúng nó thấy chị em Sơn...Chúng như biết cái phận nghèo hèn của chúng vậy."
• "Sơn nhận thấy chúng ăn mắc không khác ngày thường.... hàm răng đập vào nhau."
• "Sơn bây giờ mới chợt nhớ đến là mẹ cái Hiên rất nghèo....cho con nữa."

=> Sơn và Lan là hai chị em sinh ra trong một gia đình khá giả, còn những đưa trẻ khác là những đứa trẻ nghèo cùng phố huyện. Hoàn cảnh sống của người dân vẫn còn khó khăn, nhà nghèo, đều phải mặc những manh áo rách tả tơi, không có đủ áo ấm để mặc trong mùa đông giá rét. 

Câu 3: 

- Sơn là người giàu lòng yêu thương. Khi nhìn thầy Hiên đang đứng “co ro” bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo “rách tả tơi”, “hở cả lưng và tay”. Sơn đã “động lòng thương” và chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Sơn đã nói với chị Lan cho Hiên chiếc áo bông cũ. Sau đó, Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Sơn yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Cái áo chứa đựng tấm lòng đồng cảm sâu sắc. 

- Chi tiết Sơn cho Hiên cái áo làm em xúc động nhất bởi lẽ, dù biết nhà mình giàu có nhưng Sơn không vì thế mà coi thường những đứa trẻ khác. Cậu vẫn biết cảm thông và giúp đỡ bạn bè mình.

Câu 4: 

- Cách ứng xử của mẹ Hiên: không cho con lấy đồ của người khác, đó là đức tính “đói cho sạch, rách cho thơm”.

- Cách ứng xử của mẹ Sơn: câu nói của mẹ Sơn “Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta không sợ mẹ mắng à?”, với cử chỉ “âu yếm ôm con vào lòng” chứa đựng biết bao tình thơm thảo. Từ chuyện con đem áo rét cho bạn dẫn đến việc người mẹ cho người đàn bà mò cua bắt ốc vay tiền để mua áo ấm cho con là những nét tươi sáng, ấm áp chứa đựng tình nghĩa, sự chia sẻ, giúp đỡ, đùm bọc lẫn nhau. Đó là một việc làm đầy tình nghĩa.

- Theo em, mẹ Sơn lại không hài lòng khi chị em Sơn cho Hiến chiếc áo bông ấy là vì Sơn đã không xin phép bà.

Câu 5: Không vì chiếc áo bông đó chỉ là một chi tiết của câu chuyện nhưng nó khơi gợi trong lòng bạn đọc nhiều bài học ý nghĩa về tình thần "lá lành đùm lá rách" của nhân dân ta. “Gió lạnh đầu mùa” là một câu chuyện nhẹ nhàng, nhưng lại chan chứa tình yêu thương,thể hiện tình thương giữa con người với nhau trong hoàn cảnh khổ cực, khắc nghiệt. Nhân vật Sơn đã thể hiện được những giá trị nhân văn cao đẹp mà tác giả muốn gửi gắm.

Câu 6: 

Vẻ đẹp của truyện Gió lạnh đầu mùa không chỉ hiện lên qua hình thức (câu chữ, hình ảnh,...) mà còn ở tình cảm trong sáng của những tấm lòng nhân hậu bao dung. Thạch Lam đã thành công trong việc sử dụng nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm tinh tế cùng các thủ pháp đối lập, miêu tả tâm lí xuất sắc. Đồng thời truyện cũng thành công trong việc xây dựng hình tượng nhân vật Sơn - một cậu bé tốt bụng, lương thiện, hòa đồng. Nếu mấy đứa em họ của Sơn đều “kiêu kì và khinh khỉnh” với bọn trẻ con ở khu chợ thì Sơn và chị Lan vẫn thân mật chơi đùa cùng. Đặc biệt nhất, khi thấy Hiên - một cô bạn có gia cảnh nghèo khó, Sơn đã nghĩ đến việc đem chiếc áo bông cũ của em Duyên cho Hiên mặc. Điều đó thể hiện Sơn là một cậu bé biết quan tâm, chia sẻ với bạn bè. Qua nhân vật Sơn, nhà văn Thạch Lam đã đem đến cho bạn đọc bài học ý nghĩa về tấm lòng nhân ái.

IV. Soạn bài cực ngắn: Gió lạnh đầu

1. CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: 

• Mọi người mặc áo rét
• Đất khô trắng
• Luôn luôn có cơn gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo
• Những cây Lan trong chậu, lá rung động, sắt lại vì rét

Câu 2: Vì chúng cảm thấy tự ti vì mình nghèo hèn.

Câu 3: Sự ngây ngô, tò mò của lũ trẻ với chiếc áo của Sơn.

Câu 4: Nhà Hiên rất nghèo.

Câu 5: Hành động của mình có thể giúp đỡ cho cái Hiên.

Câu 6: Là một đứa trẻ hư, cẫn hay nõi hỗn với người lớn.

Câu 7: 

• Dù sắp ăn nhưng Sơn bỏ đũa đứng dậy.
• Sơn vội vàng ra đi tìm cái Hiên.
• Hai chị em tìm khắp cánh đồng những không gặp Hiên.

Câu 8: Vì hai người chưa có được sự cho phép của mẹ đã quyết định.

Câu 9: Bà là người hiển chuyện.

Câu 10: Mẹ Sơn không những không trách phạt chị em Sơn.

2. CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: 

- Tóm tắt văn bản: Chị em Lan và Sơn - người có hoàn cảnh khá giả đem cho cái Hiên - một cô bé nhà nghèo chiếc áo ấm. Mẹ Hiên không từ chối món quà còn mẹ Sơn và Lan thì không trách mắng mà còn âu yếm các con. 

- Xét về cốt truyện, văn bản Gió lạnh đầu mùa (Thạch Lam) và Tôi đi học (Thanh Tịnh) có điểm giống nhau là:

• Văn bản đều lể lại  sự việc giản dị, đời thường
• Văn bản có những dòng cảm xúc, những diễn biến tâm trạng khác nhau của nhân vật. 

Câu 2: 

- Chi tiết cho thấy chị em Sơn có cuộc sống khá giả

- Chi tiết miêu tả lũ trẻ nhà nghèo:

=> Sơn và Lan là hai chị em sinh ra trong một gia đình khá giả, còn những đưa trẻ khác là những đứa trẻ nghèo cùng phố huyện. Hoàn cảnh sống của người dân vẫn còn khó khăn, nhà nghèo, đều phải mặc những manh áo rách tả tơi, không có đủ áo ấm để mặc trong mùa đông giá rét. 

Câu 3: 

- Sơn là người giàu lòng yêu thương. Sơn đã nói với chị Lan cho Hiên chiếc áo bông cũ. Sau đó, Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Sơn yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Cái áo chứa đựng tấm lòng đồng cảm sâu sắc. 

- Chi tiết Sơn cho Hiên cái áo làm em xúc động nhất bởi lẽ, dù biết nhà mình giàu có nhưng Sơn không vì thế mà coi thường những đứa trẻ khác. Cậu vẫn biết cảm thông và giúp đỡ bạn bè mình.

Câu 4: 

- Cách ứng xử của mẹ Hiên: không cho con lấy đồ của người khác.

- Cách ứng xử của mẹ Sơn: chứa đựng tình nghĩa, sự chia sẻ, giúp đỡ, đùm bọc lẫn nhau. Đó là một việc làm đầy tình nghĩa.

- Vì đã không xin phép bà.

Câu 5: Không vì chiếc áo bông đó chỉ là một chi tiết của câu chuyện còn thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm là những giá trị nhân văn cao đẹp. 

Câu 6: 

Vẻ đẹp của truyện Gió lạnh đầu mùa không chỉ hiện lên qua hình thức (câu chữ, hình ảnh,...) mà còn ở tình cảm trong sáng của những tấm lòng nhân hậu bao dung. Thạch Lam đã thành công trong việc sử dụng nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm tinh tế cùng các thủ pháp đối lập, miêu tả tâm lí xuất sắc. Đồng thời truyện cũng thành công trong việc xây dựng hình tượng nhân vật Sơn - một cậu bé tốt bụng, lương thiện, hòa đồng. Nếu mấy đứa em họ của Sơn đều “kiêu kì và khinh khỉnh” với bọn trẻ con ở khu chợ thì Sơn và chị Lan vẫn thân mật chơi đùa cùng. Đặc biệt nhất, khi thấy Hiên - một cô bạn có gia cảnh nghèo khó, Sơn đã nghĩ đến việc đem chiếc áo bông cũ của em Duyên cho Hiên mặc. Điều đó thể hiện Sơn là một cậu bé biết quan tâm, chia sẻ với bạn bè. Qua nhân vật Sơn, nhà văn Thạch Lam đã đem đến cho bạn đọc bài học ý nghĩa về tấm lòng nhân ái.